José Ortega y Gasset zachęca swoimi cytatami do refleksji i zadawania sobie pytań. Są darem dla każdego, kto chce bardziej zagłębić się w metafory i genialne wypowiedzi.
José Ortega y Gasset (1883-1955) był hiszpańskim filozofem i pisarzem związanym z teorią perspektywizmu, racjowitalizmu oraz kulturowego i artystycznego ruchu przeciwko modernizmowi, zwanego “noucentisme”.
Jego myśli miały ogromny wpływ na wiele pokoleń intelektualistów. Był nie tylko wspaniałym pedagogiem, zajmował się także różnym dziedzinami wiedzy, takimi jak filozofia, psychologia, sztuka i literatura. Ludzie uważają, że jego styl jest elegancki i oryginalny, zwłaszcza jego filozoficzne dzieła. Dobrym tego przykładem są jego prace: Temat naszych czasów (1923) i Bunt mas (1929). Aby dowiedzieć się trochę więcej o nim, przyjrzymy się niektórym z jego cytatów.
Dotarcie do samego siebie
“Idź powoli, nie spiesz się, bo jedynym miejscem, do którego musisz dotrzeć, jesteś Ty sam”.
To jeden z najcenniejszych cytatów Ortegi y Gasset. Twoim przeznaczeniem nie jest miejsce, praca ani chwila. Nie jest to także droga do spełnienia marzeń, to raczej spotkanie z samym sobą. Jest to dokładne miejsce, w którym odnajdziesz swoją prawdziwą istotę.
Czasami zapominamy, że najważniejsze rzeczy nie istnieją poza nami. Nie, w rzeczywistości są w każdym z nas. Jaki jest sens uzyskania tego, co chciałeś, posiadania życia, o którym “śniłeś”, “jeśli nie możesz podzielić się nim z samym sobą… Pewnie są chwile, kiedy przywołujesz całą swoją energię do porządku ustalasz priorytety celów zewnętrznych, myśląc, że na to, aby dowiedzieć się czegoś o sobie przyjdzie czas później. Jednak w ten sposób odkładasz najważniejszą rzecz: dotarcie do siebie.
José Ortega y Gasset – wartość błędów
“Prawdziwym skarbem człowieka są wszystkie jego błędy”.
Błąd jest niczym most prowadzący do lekcji. To szansa na udoskonalenie czegoś, co poszło źle. To skarb, jak mówi Ortega y Gasset, pełen mądrości.
To właśnie dzięki swoim błędom możesz dojrzeć i zmienić się. Musisz się tylko nauczyć je dostrzegać. Błędy są ludzkie, wszyscy je robimy i są prawie niemożliwe do uniknięcia. W rzeczywistości nikt nie może ich kontrolować, ponieważ nikt nie jest doskonały. Ale to, co możesz kontrolować, to Twoja postawa, gdy ją z nimi konfrontujesz.
Błędy są wspaniałymi nauczycielami. Po prostu trzeba dać takiej postawie szansę. Mówią ci, którą ścieżkę należy porzucić lub jaką strategię poprawić. Jest milion rzeczy, które możesz zrozumieć dzięki pomyłkom, ponieważ każda z nich kryje w sobie wyzwanie.
Rzeczywistość jako konstrukcja
“Istnieje tyle rzeczywistości, ile jest punktów widzenia. Punkt widzenia prowadzi do perspektywy”.
Oto José Ortega y Gasset i jego cytat, o którym należy pamiętać, gdy rozmawiasz z innymi ludźmi. Każda osoba tworzy świat – swój własny. Wszystko, co dzieje się wokół niej, przechodzi przez ten filtr. Prowadzi to do wielu nieporozumień i dlatego tak trudno nam się czasem komunikować.
Miłą, wzbogacającą rzeczą w naszych relacjach są wszystkie odcienie, które można znaleźć w każdej perspektywie, w każdym punkcie widzenia wokół siebie. To jest magia, tajemnica wszystkiego. To rzeczywistość, która mnoży się i zmienia w zależności od tego, kto patrzy.
Planowanie i umieszczanie swoich myśli w perspektywie, by iść naprzód
“Możesz tylko iść do przodu, jeśli patrzysz daleko w przyszłość. Miejsce na postęp pojawia się tylko wtedy, kiedy myślisz na dużą skalę.”
José Ortega y Gasset miał rację: poruszanie się do przodu oznacza myślenie na szersza skalę i uwierzenie, że wszystko jest możliwe. Jeśli zbudujesz ogrodzenie dla własnych myśli, Twoje marzenia staną się znacznie mniejsze.
Jeśli chodzi o projekty, cele i plany, słowo “niemożliwe” powinno znajdować się na samym dole słownika. Ponieważ jeśli ograniczysz pole widzenia, nic dziwnego, że nie osiągniesz tego, czego pragniesz. Istnieje cały świat możliwości, po prostu musisz znaleźć sposób. Oto wyzwanie.
Naucz jak wątpić
“Jeśli nauczasz, musisz także nauczyć wątpliwości w stosunku do tego, czego uczysz”.
To kolejny cytat Ortegi y Gasseta, o którym warto pamiętać, zwłaszcza w środowisku edukacyjnym. Jeśli chcesz kształtować niezależnych dorosłych, którzy mogą podejmować własne decyzje, nauczenie ich jak wątpić jest koniecznością.
Forsowanie jednej konkretnej idei oznacza wycinanie ogromnych, niekończących się dziedzin wiedzy… Ale uczenie ludzi kwestionowania – nie tylko innych, ale także samego siebie – jest kluczem do wiedzy. To drzwi prowadzące do bogactwa wielu perspektyw, co jest sprawą podstawową, jeśli chodzi o wymyślanie wyzwalających idei.
Znaczenie odpowiedzialności
“Wielu ludzi, niczym dzieci, pragnie czegoś, ale nie chce ponosić konsekwencji z tym związanych.”
Branie odpowiedzialności za konsekwencje swoich działań oznacza emocjonalną dojrzałość. Świadomość, że decyzja pociąga za sobą inne rzeczy poza tym wyborem, ma fundamentalne znaczenie. Wiele rzeczy zwykle trwa znacznie dłużej niż tylko w momencie, w którym się pojawiają. Wiedza, co zrobić ze szlakiem, który opuszczamy, pomaga iść do przodu, zorganizować się i nie zgubić.
Ludzie, którzy nie biorą odpowiedzialności prowadzą niestabilne, pełne poczucia winy życie w którym uważają się za ofiarę. Nie wiedzą, jakie kroki podjąć lub które już podjęli. Nie zdają sobie sprawy, że kiedy dostają to, czego pragną, ważne jest, aby wiedzieć, co robić później.
Bycie pokornym w swojej wiedzy
“Zdawanie sobie sprawy z tego, iż czegoś nie wiesz jest prawdopodobnie najtrudniejszą i najdelikatniejszą wiedzą.”
To być może jeden z najbardziej skomplikowanych cytatów Ortegi y Gasseta, ponieważ wymaga wiele pokory, aby go zaakceptować, ale jest również jednym z jego najmądrzejszych zdań. Rozpoznanie własnych ograniczeń i zaakceptowanie, że to co wiesz jest niczym kropla wody w rozległym oceanie, jest jedną z najważniejszych rzeczy w życiu.
Ile tak naprawdę wiemy? Każdy, kto myśli, że wie wszystko, nie dotrze daleko, ponieważ duma go spowolni. Ale ktoś, kto pokornie przyjmuje własną ignorancję, robi kolejny krok w kierunku odkrywania wszystkiego, co jest wokół niego. Cytaty Ortegi y Gasseta są wezwaniem do autorefleksji i kwestionowania rzeczy. Są to słowa, które należy zapamiętać, jeśli chcesz by Twoje myśli były łatwiejsze do podważenia.