Psychologia koloru: co oznaczają kolory i jaki mają na nas wpływ

Psychologia koloru mówi o emocjach. Kolory potrafią wywoływać przyjemność, szczęście, niepokój, energię. Kolory to coś więcej niż marketing. Różne barwy są zakorzenione w naszych osobistych doświadczeniach, w dzieciństwie i w symbolice, którą wyjaśnić próbują nauka i psychologia koloru.

Claude Monet zwykł mawiać, że świat kolorów jest jego codzienną obsesją, jego radością – a także jego męką. Jeśli nie jest łatwo artyście uchwycić subtelność każdej kombinacji kolorów i tonów, jeszcze trudniej jest określić, w jaki sposób każdy z kolorów wpływa na ludzi i ich zachowanie.

„Czym jest człowiek wobec koloru świata? Kolor świata jest większy niż emocje człowieka”.
-Juan Ramón Jimenez-

W rzeczywistości niektórzy nawet teraz postrzegają to jako pseudonaukę i jest w tym trochę prawdy. Jedno jest pewne – kolory mają wiele wspólnego z naszymi osobistymi preferencjami, doświadczeniami, wychowaniem, a nawet z różnicami kulturowymi.

Jednak, i tutaj jest chyba najbardziej interesująca idea ze wszystkich, przeprowadzono wiele badań, które wyjaśniają, jak ludzie reagują na pewne kolory i określają, które z nich są najpopularniejsze.

Jedną z najciekawszych książek na ten temat jest Psychologia koloru: jak kolory wpływają na uczucia i logikę autorstwa Evy Heller,  psychologa, socjologa i profesora teorii komunikacji.

Ta interesująca praca jest wynikiem wieloletnich badań, ankiet i obserwacji zakończonych naprawdę intrygującymi wynikami, które pokrywają się z wnioskami wielu badań przeprowadzonych przez innych badaczy.

Co ciekawe, oto jeden z wniosków: najpopularniejszym kolorem jest niebieski.

Psychologia koloru: jaki jest jej cel?

Kolory stymulują nasz mózg na różne sposoby. W rzeczywistości w przeszłości Egipcjanie i Chińczycy łączyli wpływ kolorów z ideą uzdrawiania, zachęcając do pewnych stanów świadomości lub emocji.

Na przykład czerwony dla Egipcjan był odzwierciedleniem życia, ziemi, zwycięstwa, a także furii nieprzyjaznych bogów, takich jak Seth czy Apofis.

Kolor, w istocie, jest czymś więcej niż zjawiskiem optycznym. Oznacza to, że wszystkie barwy mają własne znaczenie. Wszystkie mają szczególny wpływ na nasz mózg, dlatego też psychologia koloru jest dziś podstawowym i niezbędnym narzędziem w neuromarketingu.

Wiedza, w jaki sposób konsument reaguje na określone bodźce kolorystyczne, może prowadzić do wzrostu sprzedaży. Chociaż nie zawsze jest to w 100% poprawne, pewne wzorce reakcji są podobne i pokazują nam, że psychologia koloru może być naprawdę przydatna.

Podobnie, nie możemy zapominać o roli kolorów na świecie sztuki i kina. Na przykład David Lynch to reżyser obsesyjnie uciekający od świata logiki, zanurzający widza w subtelnym kalejdoskopie emocji.

W swoich produkcjach zawsze używa kontrastu czerni i bieli, ponieważ według niego symbolizuje to ucieczkę z realnego świata do snu.

„Kolor bezpośrednio wpływa na duszę. Kolor to klawiatura, oczy to młotki, dusza to fortepian z wieloma strunami. Artysta jest ręką, która gra, dotykając tego czy innego klawisza celowo, aby wprawić struny duszy w drgania”.
-Wassily Kandiski-

Van Gogh również celowo wybierał pewne odcienie, aby wyrazić swoje stany emocjonalne. Zawsze decydował się na żywe odcienie koloru żółtego i niebieskiego, aby nadać kształt polom i gwiaździstym nocom.

Co oznacza każdy z kolorów i jaki ma wpływ

Teraz poznajmy trochę lepiej, czym tak naprawdę jest psychologia koloru. Przyjrzymy się badaniom przeprowadzonym i opisanym przez dr Evę Heller w jej książce, a także aktualnej pracy psychologa i profesor ze Stanford, Jennifer Aaker, która niedawno stworzyła interesującą analizę kolorów stosowanych w świecie neuromarketingu.

Niebieski

• Niebieski jest najczęściej używanym kolorem w biurach i biznesie, ponieważ poprawia produktywność i nie rozprasza.
• Jest to kolor, który sugeruje poczucie pewności i zaufania do marki.
• Wykazano, że niebieski zmniejsza apetyt, dlatego nie powinien być wykorzystywany do reklamowania żywności.
• To kolor harmonii, wierności i współczucia.
• Jest to najzimniejsza barwa, ale mimo to jest związana z pojęciem duchowości i fantazji.
• Istnieje 111 odcieni niebieskiego.
• Jest to jedna z podstawowych barw. Dla malarzy najbardziej popularnym odcieniem niebieskiego był „błękit oceanu”. Był to najdroższy odcień, ale nadał ich obrazom wyjątkowego ożywienia.

Czerwony

• Czerwony również jest jednym z najczęściej używanych kolorów w marketingu: wyróżnia się spośród innych kolorów, jest atrakcyjny i stosowany w celu przyciągnięcia uwagi.
• Przyspiesza tętno i tworzy poczucie pilnej sprawy, zagrożenia lub natychmiastowości.
• Czerwony stymuluje apetyt i zachęca do kupowania impulsywengo.
• Reprezentuje zarówno miłość, jak i nienawiść.
• Czerwony jest kolorem królów, radości i niebezpieczeństwa.
• Reprezentuje krew i życie.
• Jest to dynamiczny, uwodzicielski kolor, który budzi naszą najbardziej agresywną stronę.

Żółty

• W marketingu reprezentuje optymizm i młodość.
• Przedstawia jasność i jest często używany do zwrócenia uwagi na niektóre produkty na półce.
• Nie należy go nadużywać w sklepach, ponieważ szybko męczy oczy. Dlatego w sklepach zwykle używa się go bardziej na końcowych półkach niż na środkowych półkach.
• Niektóre badania dowiodły, że głębokie żółte odcienie wywołują płacz u dzieci.
• Dla ekspertów badających kolory żółty jest kolorem sprzecznym: reprezentuje zarówno dobro, jak i zło, optymizm i zazdrość, zrozumienie i zdradę.
• Żółty ilustruje kreatywność i sprzyja jej rozwojowi.
• Jest to kolor męski, a w Chinach reprezentuje królewskość.

Zielony

• Zielony to kolor wzrostu, odnowy i odrodzenia.
• Wiąże się ze zdrowiem, naturą, świeżością i spokojem.
• Pomaga w rozwiązywaniu problemów i promuje wolność, uzdrowienie i spokój.
• Ciemna zieleń reprezentuje pieniądze, sprawy gospodarcze i burżuazję.
• Istnieje ponad 100 odcieni zieleni, przy czym te bliższe środkowi stymulują dobry nastrój.
• Zielony reprezentuje także obiecującą miłość.
• Zielony to kolor, który pomaga nam się zrelaksować. Jest polecany osobom chorym na depresję.

Czarny

• Kolor czarny kojarzy się z elegancją, tajemnicą, dyskretnością, a także siłą.
• Wywołuje silne emocje i jest autorytatywnym kolorem.
• W świecie mody jest uważany za stylowy i nadający wyrafinowania.
• Istnieje 50 odcieni czerni
• Symbolizuje także koniec czegoś: śmierć, stratę.
• W przeszłości reprezentował księży, a współcześnie reprezentuje konserwatywnych ludzi.
• W świecie fizyki czerń absorbuje 100% światła bezpośredniego, a zatem nie odzwierciedla żadnej długości spektrum, dlatego w całej historii kolor czarny kojarzy się z niebezpieczeństwem, złem i tym podobnymi zagadnieniami.

„Poezję można tworzyć tylko poprzez układanie kolorów, tak jak można przekazywać słowa pocieszenia poprzez muzykę”.
-Van Gogh-

Biały

• Psychologia koloru określa biały jako symbol niewinności i czystości.
• Reprezentuje początek, wolę rozpoczęcia czegoś nowego.
• Biały oznacza otwartość i uczciwość, a także pokój, uzdrowienie i spokój.
• Wiąże się z doskonałością.
• Istnieje 67 odcieni bieli.
• Biały kołnierzyk symbolizuje status społeczny.

Fioletowy

• Fiolet jest często używany w marketingu, kosmetykach lub produktach przeciwstarzeniowych.
• Ma działanie uspokajające.
• Wiele marek używa go do reprezentowania kreatywności, wyobraźni i mądrości.
• Fiolet i kobiecość, magia i duchowość idą w parze.
• Istnieje 41 odcieni fioletu.
• Kiedy używamy go za dużo, wywołuje ambiwalencję: eksperci odradzają malowanie całych pomieszczeń tym kolorem.
• Fioletowy symbolizuje moc, ale także niejednoznaczność.

Pomarańczowy

• W marketingu wiąże się z entuzjastycznymi zakupami, odzwierciedla emocje i ciepło.
• Intensywny odcień pomarańczowego może wiązać się z agresją. Dlatego odcień powinien być łagodny, przyjazny i stonowany.
• Jest ulubionym kolorem w świecie reklamy, ponieważ zachęca do zakupów.
• Jest związany z transformacją i buddyzmem.
• Pomarańczowy nie tylko sprzyja pozytywnym emocjom, ale także wywołuje poczucie „smaków”.

Różowy

• Różowy symbolizuje wdzięk i uprzejmość.
• W marketingu konsumenci kojarzą go z dziećmi lub romantycznością.
• To odcień erotycznej czułości.
• Różowy łączy się z tym, co urocze, dziecinne i małe.
• Był to ulubiony kolor Madame de Pompadour.

Być może zgadzasz się lub nie z powyższymi opisami. Jak wspomnieliśmy wcześniej wpływ każdego koloru czasami zależy od naszych indywidualnych doświadczeń. Jednak przedstawione powyżej komercyjne i artystyczne podstawy są użyteczne i efektywne.

Na naszej liście brakuje innych kolorów, takich jak brązowy, złoty, srebrny lub szary. Ograniczyliśmy listę do najbardziej wpływowych kolorów, tych, których świat sztuki i neuromarketing używają najczęściej i które – niemal niepostrzeżenie – potajemnie na nas wpływają.

Bibliografia:

Heller, Eva (2004) „Psicología del color: cómo actúan los colores sobre los sentimientos y la razón”. Gustavo Gili: Madrid

Birren Faver (2000) „Color psychology and color therapy”. Express NY

Wong, Wucius (2006) „Principios del diseño en color” Gustavo Gili: Madrid

Zdjęcia dzięki uprzejmości: Sakimichan, Marina Melvik