Na różnych etapach życia u każdego człowieka może pojawić się myśl, że chciałby zmienić osobowość, a dokładniej, niektóre swoje cechy. Jest ku temu wiele powodów, ale głównym z nich jest na ogół to, że w naszym indywidualnym sposobie interakcji ze światem jest coś, czego nie lubimy w sobie.
Ale zanim zaczniemy zmieniać osobowość, powiedzmy sobie o tym, co sprawia, że ta zmiana jest w ogóle możliwa: osobowość nie jest ustalona. Istnieje pewien mit, że osobowość utrwala się wraz z wiekiem. Wiele osób jest przekonanych, że ponieważ pewne wzorce stają się bardziej zakorzenione z wiekiem, trudniej je wyplenić, a tym samym zmienić osobowość.
Zamiast tego powinniśmy myśleć o osobowości jako o czymś dynamicznym, czymś, co może się zmienić. Zatem podstawowe pytanie brzmi, czy zmieniamy się celowo, czy może w wyniku innych okoliczności.
Dzieciom i nastolatkom znacznie łatwiej jest zmienić swoją osobowość. Dzieje się tak, ponieważ nie ukształtowali jej jeszcze całkowicie i są bardziej podatni na wpływy z zewnątrz.
Czym właściwie jest osobowość?
Osobowość to szereg cech psychologicznych, które obejmują wszystkie lub większość naszych emocji i percepcji. To struktura, która kształtuje Twoje zachowanie i sposób, w jaki wchodzisz w interakcje z innymi ludźmi i sobą.
Są z tym również inne konotacje. Osobowość to także obraz siebie i obraz, który prezentujesz światu. W tym sensie osobowość jest jak maska, którą pokazujesz innym. To rodzaj strategii, której używasz do ukrywania pewnych rzeczy o sobie, aby być akceptowanym przez społeczeństwo.
W rzeczywistości słowo „osoba” pochodzi od łacińskiego słowa „persona”, które oznacza maskę aktora. Aktorzy w starożytności używali masek, aby móc wcielić się w kilka postaci, grając w jednej sztuce.
Kiedy musisz zmienić swoją osobowość
Jak wspomnieliśmy powyżej, starszym osobom może być trudniej zmienić osobowość, ponieważ jest ona głębiej zakorzeniona. Ale, w przeciwieństwie do tego, w co wierzy wielu ludzi, to nie znaczy, że nie da się wprowadzać żadnych zmian.
Kto z nas nie słyszał choć raz w życiu wymówek takich jak „Ja tak mam” lub „Jestem za stary, by się zmienić”. W niektórych przypadkach jest to częściowo prawdą, ale każdy z nas może zmienić część swojej osobowości, jeśli podejmie odpowiedni wysiłek.
Dokonywanie tego rodzaju zmian jest w rzeczywistości koniecznością terapeutyczną w przypadku osób z zaburzeniami osobowości. Są to osoby, które mają szereg wzorców zachowań i mechanizmów psychologicznych, które powodują poważne problemy dla nich samych lub dla osób z ich otoczenia.
Zaburzenia osobowości, mówiąc w skrócie, wywołują między innymi cierpienie, niepokój, agresywność, utratę samokontroli i rozczarowanie. Różnego rodzaju zaburzenia osobowości wpływają również na ich relacje z osobami z otoczenia i mogą utrudniać integrację ze społeczeństwem, co ostatecznie prowadzi do izolacji i samotności.
Można zmienić osobowość, ale nie jest łatwe zadanie
Zmiana osobowości jest trudna. Wykorzenianie i zastępowanie wzorców zachowań innymi wymaga wielu zasobów, w tym motywacji i czasu.
Trzeba też pamiętać, że wspomniane wzorce powstają poprzez powtarzanie tego samego zachowania w podobnych sytuacjach. Na przykład niektórzy ludzie mają wzorce zachowań, które obejmują unikanie pewnych sytuacji i uciekanie od nich.
Takie osoby albo starają się unikać sytuacji, w których mogą napotkać coś, co stanowi dla nich problem, albo uciekają, jeśli nie zdołali przewidzieć rozwoju wydarzeń. Trudno im zaprzestać takiego zachowania, nawet jeśli wiedzą, że przynosi im to więcej szkody niż korzyści.
Na krótką metę unikają bólu i cierpienia, uciekając od swoich problemów. Ale takie zachowanie może w przyszłości prowadzić do większych problemów. Unikanie problemów może nawet przerodzić się w poczucie, że jest się niezdolnym do prowadzenia normalnego życia.
Zmieniamy osobowość, odrzucając stare mechanizmy psychologiczne
Zmiana osobowości na ogół wiąże się z wykorzenieniem pewnych mechanizmów i zastąpieniem ich zdrowszymi wzorcami, przy jednoczesnym zapewnieniu sobie wystarczająco dużo czasu na ten proces.
Wracając do ostatniego przykładu, osoba ta musiałaby zacząć stawiać czoła swoim problemom. Dzięki temu poczuje się naprawdę zdolna do przezwyciężania różnych problemów. Zwiększy to także jej pewność siebie.
Proces ten pomaga nauczyć się stawiać czoła wyzwaniom i uświadomić sobie, że sami jesteśmy w stanie kierować własnym rozwojem osobistym.
Warto też pamiętać, że łatwiej jest zmienić osobowość, koncentrując się na konkretnych celach. Dlatego może okazać się bardzo pomocne ustalenie, co dokładnie chcemy zmienić lub co ta zmiana może nam przynieść. Innymi słowy, warto przemyśleć własne oczekiwania i wyciągnąć wnioski, które posłużą do postawienia sobie konkretnych zadań.
Oczywiście warto również poprosić o pomoc terapeutę. Terapeuta zaoferuje narzędzia i techniki, które mogą pomóc Ci w osiągnięciu wyznaczonych celów.