Zespół dysregulacji dopaminergicznej
W naszym układzie nerwowym krążą różne neuroprzekaźniki. Są to substancje chemiczne, które promują lub hamują pewne funkcje naszego organizmu. Istnieje jednak szereg problemów związanych z neuroprzekaźnikami, na przykład zespół dysregulacji dopaminergicznej (DDS).
Dopamina jest neuroprzekaźnikiem, który od lat budzi kontrowersje w neuronauce. Istnieje ponad 110 000 artykułów naukowych, w których jest mowa o dopaminie. Ponadto stała się ona dobrze znana w kulturze popularnej. Dzisiaj omówimy, jaki jest związek dopaminy z chorobą Parkinsona.
Zespół dysregulacji dopaminergicznej (DDS)
Zacznijmy od odpowiedzi na pytanie, czym jest dopamina. To substancja chemiczna, która przekazuje sygnały między komórkami nerwowymi w mózgu. Jednym z obszarów, w którym najczęściej można ją znaleźć, jest istota czarna, ale występuje także w obszarze brzusznej nakrywki.
Zespół dysregulacji dopaminergicznej jest powikłaniem, które może wystąpić w leczeniu choroby Parkinsona. Zwykle nie jest ono tak częste i wiąże się z nadmiernym stosowaniem leków dopaminergicznych.
Schorzenie to jest związane z chorobą Parkinsona, powszechnym zaburzeniem zwyrodnieniowym charakteryzującym się objawami w obszarze motorycznym. Zwykle dotyczy osób po 60 roku życia, chociaż może wystąpić u osób młodszych. Oto niektóre z jego cech klinicznych:
- Drżenie w spoczynku.
- Sztywność ciała.
- Powolność w inicjowaniu ruchu.
- Stopniowa redukcja amplitudy, szybkości i powtarzalności ruchu.
- Niestabilność postawy.
- Zaburzenia snu.
Ponadto może wystąpić dysfunkcja autonomiczna. Może to być na przykład niedrożność dróg oddechowych, zawroty głowy, nietolerancja temperatury, dysfunkcja seksualna, nieprawidłowe pocenie się. Czasami występują również zaburzenia neuropsychiatryczne i behawioralne, takie jak depresja i lęk, demencja, psychoza i halucynacje, zaburzenia kontroli impulsów i zespół dysregulacji dopaminergicznej.
Dopamina i choroba Parkinsona
Aby zrozumieć zespół dysregulacji dopaminergicznej, musimy lepiej zrozumieć związek między dopaminą a chorobą Parkinsona. Jak wspomnieliśmy wcześniej, ten neuroprzekaźnik znajduje się w obszarze mózgu zwanym istotą czarną, który jest częścią zwojów podstawy mózgu, zlokalizowanych powyżej prążkowia.
Jego związek z chorobą Parkinsona łączy się z faktem, że dopamina jest odpowiedzialna za pomoc w kontrolowaniu ruchów. Bez niej komunikaty wysyłane do mięśni odpowiedzialnych za ruch byłyby znacznie mniej skuteczne. Dlatego też w chorobie Parkinsona widzimy trudności motoryczne.
Obszar istoty czarnej jest w konsekwencji dotknięty chorobą Parkinsona. Neurony odpowiedzialne za produkcję dopaminy powoli umierają, co powoduje trudności w poruszaniu się. To problem, który z czasem się pogarsza.
Przyczyny i objawy zespołu dysregulacji dopaminy
Zespół dysregulacji dopaminergicznej jest często błędnie diagnozowany, a nawet nierozpoznany. Ponadto często występuje również wraz z innymi schorzeniami. Wczesna identyfikacja jest niezbędna, ponieważ schorzenie to powoduje znaczne pogorszenie czynnościowe, emocjonalne, fizyczne, społeczne i behawioralne.
W celu złagodzenia objawów ruchowych typowych dla choroby Parkinsona stosuje się dopaminergiczną terapię zastępczą. Ma to na celu kontrolę objawów związanych z ruchem spowodowanych niedoborem dopaminy w obszarze istoty szarej.
Terapia ta aktywuje neurony regionu mezokortykolimbicznego związanego z układem nagrody. Aktywacja może spowodować zmiany behawioralne. Ponadto może wywoływać między innymi objawy uzależnienia i odstawienia.
Dlatego chociaż terapia ta jest niezbędna w leczeniu objawów ruchowych choroby Parkinsona, może również wywołać pewne zmiany, takie jak:
- Hiperseksualność.
- Kompulsywne kupowanie.
- Kompulsywne jedzenie.
- Zmiany nastroju.
- Psychoza.
- Bezsenność.
Ponadto zespół dysregulacji dopaminergicznej, zwany również dysregulacją homeostatyczną hedonistyczną, jest związany z wysokimi dawkami lewodopy lub krótko działających agonistów dopaminy. Zwykle występuje u pacjentów, u których ewolucja choroby jest większa.
Schorzenie to jest neuropsychologicznym zaburzeniem behawioralnym. Według badań przeprowadzonych przez Suárez, Arcila i Cruz, wiąże się to z rozwojem uzależnienia.
Jedną z niepokojących oznak tego zespołu jest to, że pacjent zaczyna przyjmować więcej leku dopaminergicznego, mimo że dochodzi do nasilenia zaburzenia ruchu mimowolnego wywołanego przez ten sam lek.
Ponadto pacjenci cyklicznie wykazują zmiany nastroju, zwłaszcza hipomanię lub manię psychotyczną. Objawy te utrudniają rozpoznanie zespołu dysregulacji dopaminergicznej, ponieważ zwykle przypisuje się je pierwotnemu zaburzeniu psychiatrycznemu.
Puning i zaburzenia kontroli impulsów
Wykonywanie powtarzających się bezcelowych zachowań, zwane także punding, jest przez niektórych autorów zaliczane do objawów tego zespołu. Inni uważają to za objaw zróżnicowany. Z pewnością u niektórych pacjentów nakłada się to na siebie, podobnie jak zaburzenia kontroli impulsów. Dlatego diagnoza jest często trudna.
W zaburzeniach kontroli impulsów istnieją dowody na impuls do wykonywania czynności dla natychmiastowej satysfakcji lub przyjemności. Szkodzi to jednostce psychologicznie, społecznie, prawnie, fizycznie i finansowo. Zaburzenia te są również związane z leczeniem dopaminergicznym, zwłaszcza z nadużywaniem agonistów. W badaniach naukowych toczy się debata na temat tego, czy te stany i zespół dysregulacji dopaminy powinny być uważane za zachowania uzależniające.
Krótko mówiąc, zespół dysregulacji dopaminergicznej może wystąpić podczas leczenia choroby Parkinsona. Jest rzadki i charakteryzuje się zachowaniem uzależniającym, któremu towarzyszy nadmierne stosowanie leków dopaminergicznych. Schorzenie to jest trudne do zdiagnozowania ze względu na możliwość współwystępowania z zaburzeniami nastroju, bezcelowymi powtarzalnymi zachowaniami i zaburzeniami kontroli impulsów.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
Suárez, I., Arcila, M., & Cruz, C. (2016). Desregulación Dopaminérgica en Enfermedad de Parkinson utilizando Terapia de Reemplazo Dopaminérgico. Psiquiatñia y Salud Mental, 33 (1/2), 82-88.
Newton, P. (2009). ¿Qué es la dopamina? El comportamiento y la función del neurotransmisor en el cerebro. Psychology Today.