Od samego początku kiedy usłyszeliśmy po raz pierwszy historię Adama i Ewy w raju wydaje się, że pomimo milionów lat ludzkiej ewolucji, zakazany owoc nadal jest najbardziej kuszący. Dlaczego? Co jest tego przyczyną? Co sprawia, że zakazany owoc kusi i wydaje się wszystkim, czego w danym momencie pragniemy?
W różnych międzyludzkich relacjach fakt zabronienia czegoś powoduje różne reakcje. Często jednak zamiast nas powstrzymywać, to co zakazany owoc niesamowicie nas do siebie przyciąga.
“Błędem było zakazanie jabłka. Gdyby zakazany był wąż, wówczas Adam by go pożarł.”
-Anonim-
Aby zrozumieć psychologię przyciągania do tego co zakazane trzeba zrozumieć rozwój psychologiczny człowieka od samego dzieciństwa.
Dziecięcy instynkt ciekawości
Odkąd byliśmy dziećmi ciekawość prowadziła nas do odkrywania świata, interesowania się tym, co nas otacza oraz próbowania nowych rzeczy. Jest to z pewnością element ludzkiego procesu poznawczego z wczesnego dzieciństwa.
Można powiedzieć że nauka, rozwój, dojrzewanie i przeżywanie do podstawowe ludzkie instynkty. Dlatego właśnie nie może w czasie dzieciństwa powstrzymać nas przed odkrywaniem, próbowaniem nowych rzeczy po raz pierwszy, czy badaniem otaczającego nas świata.
Na tym etapie zakazany owoc budzi naszą ogromną ciekawość. Pragniemy bowiem poznać co leży za barierą tego, co odkryte, dlatego właśnie staje się to tak atrakcyjne, że niemal nie możemy się temu oprzeć.
Zakazany owoc: zamiast go zabraniać, twórz alternatywy
W czasie dzieciństwa, to co nie ma nazwy, nie istnieje, lub przynajmniej nie jest dla nas interesujące.
Jeśli chcemy, aby nasze dziecko nie zaglądało do danego miejsca, nie zalecamy abyś nalegał by trzymało się od niego z dala. Powinieneś raczej stworzyć alternatywy, które łagodnie ciągną je w stronę tego, czego dla nich chcemy, tym samym czyniąc daną rzecz bardziej atrakcyjną.
Dojrzewanie, czas samoutwierdzenia
W okresie dojrzewania młodzi ludzie potrzebują utwierdzenia własnej tożsamości oraz jednocześnie poznania i odkrywania samych siebie. Aby to zrobić, koniecznie muszą w młodym wieku oddzielić siebie od wzorców narzuconych przez rodziców, tak by sami mogli wyznaczyć ważne dla nich idee i rozjaśnić obraną ścieżkę.
W tym procesie kształtuje się charakter i osobowość zarysowana w okresie dzieciństwa. Młodzi ludzie potrzebują wówczas przestrzeni dla siebie, tak by mogli podejmować własne decyzje. Tylko w ten sposób mogą odkryć swoją tożsamość i zaznaczyć, że są osobą wyraźnie inną niż rodzice.
Na tym etapie interesujący okazuje się dla nich zakazany owoc, bo to właśnie dzięki niemu mogą odróżnić się od ideałów zaszczepionych w dzieciństwie, a które teraz nie mają żadnego zastosowania. Dlatego właśnie to, co niegdyś zakazane, dzisiaj staje się bardziej atrakcyjne. Poszukujemy czegokolwiek, co nas wyróżni i utwierdzi nas w przekonaniu że jesteśmy inni i wyjątkowi.
Negocjacje zamiast zakazów
Kiedy chcemy powstrzymać przed daną rzeczą osobę w okresie dojrzewania, warto objaśnić i omówić motywy oraz wartości stojące za tym złym wyborem. Powinniśmy zawsze robić to okazując szacunek dla ich różnorodności, respektując ich opinię i decyzje. W wielu przypadkach nieunikniona jest bowiem nauka na własnych błędach.
Jeśli tak jest, możemy starać się osiągnąć porozumienie, negocjując jak równi partnerzy, aby znaleźć rozwiązanie które będzie korzystne zarówno dla dorosłego, jak i dojrzewającego.
Musimy jednak pamiętać, że nieważne, jak bardzo chcielibyśmy ich przed czymś powstrzymać, młodzi ludzie zawsze znajdą sposób by zrobić to, co chcą. Dlatego właśnie konieczna jest komunikacja.
Wolność bycia dorosłym
Dorosłość to stan wolności, dojrzałości, odpowiedzialności i poświęceń. To wówczas możemy decydować wedle woli i niezależnie o swoim planie na życie. Nie jesteśmy uzależnieni od rodziców, a osobiście podejmowane decyzje określają naszą ścieżkę życia.
Od tego momentu nikt nie może wybierać za nas. W tym momencie ograniczenia powodują odrzucenie osoby, która je narzuca. Dorośli mogą lgnąć do tego, co leży poza granicami, chociażby po to, by udowodnić światu, że są panami swojego życia i nikt, ani nic nie może decydować za nich.
Zamiast zakazywać, szanuj
Każdy dorosły człowiek ma prawo decydować sam za siebie, nawet jeśli podejmowane wybory są złe. Ludzie którzy są mu bliscy nie mają innego wyboru, jak z szacunkiem zaakceptować te podejmowane decyzje. Możemy oczywiście też wyrażać swoje opinie z szacunkiem, bez ograniczania, bez oceniania, bez gróźb, czy krytyki.