Zaburzenia dysocjacyjne konwersyjne, czyli „la belle indifférence”

Zaburzenia dysocjacyjne konwersyjne, znane także pod francuskojęzycznym terminem „la belle indifférence” są grupą zaburzeń o charakterze funkcjonalnym. Jednak ich objawy mają postać czysto fizyczną i fizjologiczną, przypominającą do złudzenia jedną lub kilka chorób typowo organicznych.
Zaburzenia objawowe somatyczne są bezpośrednio pochodnymi zaburzeń o podłożu nerwicy histerycznej.

Natomiast zaburzenia dysocjacyjne konwersyjne to symptomatologia, w której funkcje naszego ciała mogą zostać osłabione. Ale przede wszystkim wszystko to dzieje się bez fizycznego uszkodzenia lub jako część zaburzeń fantomowych („sztucznych”).

Nie należy mylić zaburzeń objawowych somatycznych, takich jak zaburzenia dysocjacyjne konwersyjne, z chorobami psychosomatycznymi. Zalecenie to wynika z tego, że pierwsze z nich cechują się znanymi procesami o charakterze patofizjologicznym przy jednoczesnym występowaniu czynników psychologicznych.

Ogólnie rzecz biorąc zaburzenia dysocjacyjne konwersyjne to grupa objawów wskazujących na to, że standardowe funkcje naszego organizmu (przede wszystkim umysłu) zostają zatrzymane lub ich wydajność zostaje znacząco zredukowana. Poświęć kilka minut na przeczytanie naszego dzisiejszego artykułu, co pozwoli Ci dowiedzieć się czegoś więcej na ten niewątpliwie fascynujący temat!

Zaburzenia dysocjacyjne konwersyjne i ich charakterystyka kliniczna

Zaburzenia dysocjacyjne konwersyjne zasadniczo oznaczają utratę jakiejś konkretnej funkcji naszego organizmu. Z tego powodu można znaleźć pacjentów, którzy nagle stracili wzrok, głos, doznali paraliżu jednej z kończyn lub nawet zaczęli cierpieć na niezwykle silne bóle głowy. Standardowe badania medyczne i fizjologiczne jednak nie są w stanie wyjaśnić przyczyny tych schorzeń. Dlaczego więc się one zdarzają?

Zaburzenia dysocjacyjne konwersyjne objawiają się przede wszystkim w przypadku osobowości o charakterze histrionicznym. Osobowość histrioniczna ma z reguły skłonność do zwiększonej podatności na sugestywność, płytkie odbieranie bodźców zewnętrznych, labilność emocjonalną, zależność i samolubstwo. Tym, na co warto ponadto zwrócić uwagę jest to, że ten konkretny typ osobowości jest znacznie bardziej wrażliwy na wszelkiego rodzaju zaburzenia objawowe somatyczne.

Objawem charakterystycznym, którym cechują się zaburzenia dysocjacyjne konwersyjne jest tak zwana „piękna obojętność”. Termin ten pochodzi z języka francuskiego („la belle indifférence”). Oznacza on zjawisko, które występuje, gdy osoby chore nie martwią się w ogóle występującymi u nich objawami chorobowymi.

Demonstracja tego zjawiska na przykładzie

Spróbujmy zaprezentować tę sytuację na łatwo zrozumiałym dla wszystkich przykładzie. Załóżmy więc, że budzisz się pewnego dnia i dostrzegasz, że Twoje ramię z nieznanych Ci powodów stało się zupełnie sparaliżowane. Będziesz się tym martwić, przeanalizujesz swoją sytuację i stan zdrowia, a potem pójdziesz do lekarza. Ogólnie rzecz biorąc będziesz w takim przypadku odczuwać silny niepokój. Jest to całkiem normalne i łatwo wytłumaczalne zjawisko, nieprawdaż?

Otóż nie do końca. Osoby, które dopadły zaburzenia dysocjacyjne konwersyjne wydają się być całkowicie obojętne na swoje nagle zaistniałe problemy ze zdrowiem lub nowe dolegliwości. Objawy cechujące zaburzenia dysocjacyjne konwersyjne mogą się jednak dość znacząco różnić od siebie. Typowymi symptomami mogą być na przykład utrata wzroku, głuchota, porażenie kończyn, afonia oraz całkowita lub częściowa utrata wrażliwości dotykowej.

Objawy te zwykle występują u młodzieży i dorosłych w młodym wieku. Ale mogą się również pojawiać w okresie dzieciństwa, szczególnie u dzieci w wieku poniżej 10 lat. W takim przypadku będą się jednak ograniczać z reguły do zauważalnych trudności w chodzeniu i epizodów napadów padaczkowych.

Co ciekawe, kobiety są tą grupą społeczną, która jest częściej narażona na występowanie tej choroby. Pacjenci z niskim statusem społeczno-ekonomicznym, mniejszym stopniem rozwoju psychicznego lub niskim poziomem wykształcenia mają gorsze rokowania. Podobnie wygląda też sytuacja w przypadku kobiet poniżej 40 roku życia, które pochodzą z rejonów wiejskich i podmiejskich.

Objawy cechujące zaburzenia dysocjacyjne konwersyjne zwykle ustępują po kilku dniach leczenia lub nawet samoistnie bez żadnego ukierunkowanego sposobu leczenia. Jednak w przypadku, gdy dana osoba będzie musiała poradzić sobie z innym stresującym wydarzeniem, wspomniane powyżej symptomy prawdopodobnie pojawią się ponownie. Ogólnie rzecz biorąc zaburzenia dysocjacyjne konwersyjne mają bowiem charakter przewlekły i nawracający.

Wyjaśnienie tego zjawiska i możliwe sposoby jego leczenia

W większości przypadków epizod o charakterze stresogennym może albo wywołać, albo wręcz przeciwnie – zlikwidować objawy powodowane przez zaburzenia dysocjacyjne konwersyjne. Czasami symptomy takie mogą być też związane z problemem, który je bezpośrednio spowodował.

Na przykład są pacjenci, którzy odczuwają ból w tym samym miejscu, w które zraniła się na ich oczach inna osoba podczas wypadku. Może to być również sposób na uzyskanie czyjeś sympatii lub zwrócenie na siebie uwagi innych osób.

Dobre rokowanie choroby zależy przede wszystkim od zidentyfikowania stresującego zdarzenia, prawidłowo funkcjonujących procesów przedwczesnych, braku innych zaburzeń psychicznych lub fizycznych, braku procedur prawnych i krótkiego okresu symptomatologicznego.

Terapia poznawczo-behawioralna (znana także pod skrótem CBT wywodzącym się z angielskiej nazwy „cognitive-behavioral therapy”) pomaga pacjentom obniżyć poziom ich lęku i lepiej radzić sobie ze stresem. Jednocześnie kilka technik, takich jak hipnoza i relaksacja może zapewnić im pożądaną pomoc w procesie leczenia.

Podobne efekty może też zapewnić odpowiednio dobrana terapia psychodynamiczna, która pomaga osobom chorym rozwiązywać podstawowe problemy intrapsychiczne.