Wypalenie emocjonalne - czym jest i jak go uniknąć?

Zmęczenie organizmu czasami nie bierze się z ciężkiego dnia aktywności fizycznej czy nadmiernego ruchu, czasami jego źródłem jest umysł i emocje.

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Gema Sánchez Cuevas.

Napisany przez Alejandro Rodríguez

Ostatnia aktualizacja: 05 grudnia, 2023

Wypalenie emocjonalne jest problemem, który dotyka wiele osób. Często czujesz, że nie jesteś w stanie podołać wszystkim zadaniom, które masz do wykonania danego dnia. Wypalenie emocjonalne sprawia, że zaczynasz pracować bardzo wolno, a Twoja wydajność drastycznie spada. Nie potrafisz skutecznie wywiązywać się z ciążących na Tobie obowiązków.

Istnieje jednak klucz, który pozwala skutecznie stawić czoła trudnym sytuacjom i nie pozwalać, by wypalenie emocjonalne zdominowało nasze działania. Ze względu na szalone tempo życia, któremu poddane jest dzisiejsze nowoczesne społeczeństwo, stale działamy pod wpływem stresu. Nakładają się na niego również takie czynniki jak wieczny pośpiech i wielozadaniowość. Te z kolei nie dając naszemu umysłowi ani chwili na odpoczynek, prowadzą do chronicznego przytłoczenia. 

Dlatego tak ważne jest stosowanie odpowiednich technik, które pomagają radzić sobie z problemem, jakim jest wypalenie emocjonalne. Nauczenie się radzenia sobie z natłokiem zadań może całkowicie odmienić Twoje nastawienie i samopoczucie. Co więc możesz w tej sprawie zrobić?

Wypalenie emocjonalne – czym w rzeczywistości jest?

Wyczerpanie fizyczne nie stanowi jedynego rodzaju zmęczenia, jakie istnieje. Warto więc wziąć pod uwagę, że chociaż wydaje się, że to nasze ciało nie chce się dalej wysilać, przyczyna może tkwić w przemęczeniu naszej struktury emocjonalnej. Nie zawsze jest jednak łatwo rozpoznać właściwą przyczynę takiego stanu.

Jeśli chcesz więc zwalczyć wypalenie emocjonalne, przede wszystkim musisz nauczyć się je rozpoznawać. Do najczęściej występujących objawów należą:

• Brak skupienia uwagi i problemy z zapamiętywaniem. Wypalenie emocjonalne może sprawiać, że nie będziemy w stanie skupiać się na tym, co dzieje się wokół nas. Z tego powodu o wiele trudniej jest tworzyć nowe wspomnienia i skupiać się na jednej czynności.
• Nadwrażliwość. Wypalenie emocjonalne sprawia też, że dana osoba nawet na drobne bodźce może reagować w sposób ekstremalny i nieadekwatny do sytuacji. Z łatwością więc dominuje je smutek, rozdrażnienie czy złość. Szybciej się obrażają.
• Niski poziom motywacji. Problem polega między innymi na występowaniu pesymistycznych myśli, które prowadzą do braku entuzjazmu. Zwalczanie problemu obejmuje więc między innymi wyrabianie w sobie bardziej optymistycznego podejścia do świata zewnętrznego.
• Zmęczenie fizyczne. Wyczerpanie emocjonalne ostatecznie prowadzi również do chronicznego zmęczenia fizycznego. Osoby mające z nim do czynienia mogą spać dłużej niż dziesięć godzin i budzić się zmęczone. Niezależnie od ilości wypoczynku, ich baterie nie chcą się naładować do pełna.

Jeśli występuje u Ciebie większość wymienionych czynników, możliwe jest, że możesz mieć problem z jakąś formą opisywanego problemu. Pojawia się więc pytanie dlaczego w ogóle dochodzi do wypalenia emocjonalnego? Co sprawia, że doprowadzamy się do tak opłakanego stanu?

Jak powstaje wypalenie emocjonalne?

Według ostatnio przeprowadzonych badań, wyczerpanie emocjonalne powstaje na skutek stałego nadmiernego zamartwiania się. W tym kontekście problem ten zdaje się być spokrewniony z syndromem burnout. Oba zjawiska związane są z nadmiarem stresu, który kumuluje się w sytuacji, w której od jednego problemu przechodzimy do drugiego nie dając sobie ani chwili na odpoczynek.

Często więc przeciążenie emocjonalne pojawia się na skutek zbyt poważnego, wręcz obsesyjnego dążenia do obranych celów. Nie dość więc, że nie dajemy sobie wytchnienia, to gdy pod presją popełniamy błąd dodatkowo wpędzamy się w poczucie winy.

Wypalenie emocjonalne – przeciwdziałaj!

Co więc zrobić, żeby odwrócić ten stan rzeczy? Jak możesz zapobiegać doprowadzaniu się na skraj emocjonalnej wytrzymałości? Oto kilka przydatnych rad.

1. Pozwól sobie na relaks

Bez wątpliwości jedna z podstawowych rzeczy, które możesz dla siebie zrobić jest zafundowanie sobie chwili spokoju. Nie ważne ile masz jeszcze do zrobienia. Każdego dnia powinieneś zarezerwować co najmniej 30 minut na to, na co masz ochotę. W czasie tym nie liczą się inne zadania. Tylko i wyłącznie relaks.

Jeśli natomiast nie potrafisz się odłączyć od wiszących nad Tobą zadań pomocna może się okazać medytacja. Jej praktykowanie pomoże Ci lepiej sprawować kontrolę nad umysłem. Przyczyni się również do wydajnego zarządzania emocjami.

2. Unikaj nadmiaru stymulacji

Żyjemy w nad aktywnym świecie, w którym narażeni jesteśmy na zbyt wiele źródeł stymulacji. Nasz umysł stale przyjmuje napływające do niego bodźce, którym nie ma końca. Z tego powodu stale wyostrza zmysły nastawiając się na odbiór. W takich warunkach praktycznie niemożliwe jest utrzymanie naszej uwagi. Dlatego tak trudno jest nam się czasem skoncentrować.

Kiedy oddajesz się pracy wyłącz powiadomienia w telefonie, które mogłyby Cię rozpraszać. Nie marnuj też czasu na pogawędki z kolegami. Kiedy natomiast się relaksujesz, w podobny sposób odłącz się od pracy i nie myśl o niej. Na wszystko jest wyznaczony czas. Nie mieszaj więc jednych aktywności z innymi.

3. Bądź realistą

Jedną z podstawowych przyczyn, z powodu których dochodzi u nas do powstawania niepokoju jest wytyczanie sobie nieosiągalnych celów. Kiedy mamy zbyt wiele do zrobienia, tracimy zdrowy rozsądek i usiłujemy robić wszystko na raz. Paradoksalnie takie właśnie działanie znacznie obniża naszą wydajność. Ostatecznie tracimy cenny czas.

Bardzo ważne jest zatem poznanie samego siebie. Jeśli zauważasz, że nie uda Ci się dokończyć wszystkich zaplanowanych zajęć, ustal priorytety. Dzięki temu będziesz mógł dokończyć to, co jest najważniejsze. Ostatecznie zamartwianie się w niczym nie może nam pomóc. Sprawia jedynie, że gorzej dysponujemy czasem, który mamy do dyspozycji.

Podsumowując, wypalenie emocjonalne może dotknąć każdego. Możemy jednak skutecznie mu zapobiegać i nie poddawać się w sytuacji, gdy zaczniemy odczuwać jego symptomy. Jeśli problem ten dotyczy Ciebie, koniecznie wypróbuj w praktyce wyżej opisane metody. Szybko zobaczysz, jak zmienia się on w coś, co było, ale odeszło w zapomnienie.