Wrażliwość interpersonalna: klucz do zrozumienia innych
Wrażliwość interpersonalna to kompetencja, która pozwala pozyskiwać informacje od innych za pomocą ich języka niewerbalnego. Polega na byciu świadomym ich potrzeb, stanów umysłu i realiów psychologicznych. Można pomyśleć, że tego rodzaju umiejętności zaliczane są pod etykietą empatii. W rzeczywistości jednak wrażliwość interpersonalna wykracza daleko poza ten wymiar.
Osoby, które praktykują wrażliwość interpersonalną, lepiej radzą sobie w świecie relacji społecznych. Jest tak, ponieważ zauważają i wyczuwają intencje innych. Dlatego są w stanie odpowiednio działać, aby pomóc, uniknąć ryzyka lub zbudować bardziej wzbogacające i produktywne relacje.
W związku z tym prawdopodobnie nie zaskoczy Cię, że wrażliwość interpersonalna stanowi rdzeń inteligencji emocjonalnej. Jest to zmienna psychospołeczna, która ma również duży wpływ na samopoczucie psychiczne. Istnieją badania potwierdzające związek niskiego poziomu inteligencji emocjonalnej z poważną depresją i schizofrenią.
Osoby z wysoką wrażliwością interpersonalną wyróżniają się satysfakcją z pracy i przywództwem.
Wrażliwość interpersonalna
Wszyscy mamy podstawowe kompetencje psychologiczne, które pozwalają nam ogólnie oceniać stany, postawy i nastroje innych. Jednak pomimo posiadania tej zdolności, nie wszyscy rozwijamy ją w ten sam sposób.
Są ludzie, którzy mają ogromne umiejętności radzenia sobie i rozumienia wymiarów społecznych i emocjonalnych. Z drugiej strony są tacy, którzy muszą popracować nad tymi aspektami.
W ten sposób możemy zdefiniować wrażliwość interpersonalną jako zdolność rozpoznawania tego, co czują inni, co myślą, jaka może być ich osobowość oraz jakie są ich potrzeby i oczekiwania. Nie musimy być jasnowidzami. Polega to na wykonaniu serii ocen za pomocą sygnałów niewerbalnych. Na przykład gestów, tonu głosu, postawy, ruchów, sposób ubierania się itp.
University of Ottawa (Kanada) przeprowadził badania, które podkreśliły niewielką wagę, jaką do tej pory poświęcano zachowaniom niewerbalnym. Jednak w rzeczywistości ten rodzaj komunikacji i jej rozumienie mają duże znaczenie, zarówno w sferze społecznej, jak i wewnątrz organizacji. Dlatego wyczulenie na wszystkie te komunikaty ma decydujące znaczenie w rozwoju inteligencji emocjonalnej.
Składniki wrażliwości interpersonalnej
Widzenie poza słowami i rozszyfrowywanie człowieka w sposób wykraczający poza język werbalny, aby zrozumieć jego przesłanie. Kto nie chciałby posiadać tego rodzaju kompetencji? Jak wspomnieliśmy wcześniej, wszyscy mamy podstawowe umiejętności emocjonalne, które możemy rozwijać (Mayer, Salovey, Caruso). Jednak aby to zrobić, najpierw musimy zrozumieć, jakie składniki składają się na wrażliwość interpersonalną:
- Wrażliwość behawioralna. Zrozumienie zachowań, postaw i działań ludzi wokół nas.
- Emocjonalna wrażliwość. Łączenie i rozumienie emocji innych, a także odpowiednie działanie.
- Wrażliwość społeczna. Rozszyfrowanie potrzeb, myśli, osobowości i przekonań ludzi.
Jak wspomnieliśmy wcześniej, wrażliwość interpersonalna wiąże się z empatią. Jednak zjawiska te nie są takie same. Na przykład empatia wykorzystuje połączenie emocjonalne i poznawcze. Innymi słowy, dostrzegamy, co czuje i myśli druga osoba. Jednak wrażliwość interpersonalna odczytuje sygnały niewerbalne, aby dokonywać prawidłowych i dokładnych osądów na temat rzeczywistości innych ludzi.
Zrozumienie i przewidywanie, jacy są ludzie wokół nas, jest kluczem do naszego dobrego samopoczucia. Pozwala nam budować szczęśliwsze relacje, rozwiązywać problemy, a także unikać sytuacji, które mogą być dla nas szkodliwe.
Wrażliwość interpersonalna i dobrostan psychiczny
Wrażliwość interpersonalna i dobrostan psychiczny to dwie zmienne, które mają bezpośredni związek. Ponadto wiemy, że ludzie wykwalifikowani w zakresie inteligencji emocjonalnej mają mniejszą sztywność poznawczą i większe wewnętrzne poczucie kontroli. Oznacza to, że są bardziej wykwalifikowani w różnych scenariuszach, niezależnie od tego, czy rozwiązują konflikty, czy udzielają wsparcia.
Inne cechy definiujące osoby wrażliwe interpersonalnie to:
- Osobowość zorientowana na kontakty z innymi.
- Otwartość i ciekawość.
- Skrupulatność, spostrzegawczość i tolerancja.
- Empatia. Jednak osoby te zwracają większą uwagę na gesty niż na słowa.
Uniwersytet w Lozannie (Szwajcaria) przeprowadził badania, z których wynika, że choć kobiety są bardziej wykwalifikowane w obszarze wrażliwości emocjonalnej, to mężczyźni są również kompetentni w wymiarze wrażliwości społecznej i behawioralnej. Dlatego też wydaje się, że wszyscy możemy rozwinąć zdolność inteligencji emocjonalnej.
Otwartość i odczytywanie sygnałów i zachowań innych pozwala nam dostosować się i lepiej reagować na każdą okoliczność. Jest to klucz do dobrego samopoczucia psychicznego, a także pozwala nam pracować nad inteligencją interpersonalną, zidentyfikowaną przez psychologa Howarda Gardnera.
Na koniec możemy śmiało stwierdzić, że aby z powodzeniem i szczęśliwie być w podróży, jaką jest życie, nie jest konieczne posiadanie tego, co znamy jako tradycyjną formę inteligencji. Potrzebne jest po prostu posiadanie dobrych umiejętności społecznych i emocjonalnych. Wrażliwość interpersonalna jest siłą przewodnią, która pomoże nam iść do przodu w każdej sytuacji.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Bernieri, F.J. (1991). Interpersonal sensitivity in teaching interactions. Personality and social psychology bulletin, 17(1), 98-108.
- Bernieri, F. J. (2001). Toward a taxonomy of interpersonal sensitivity. En J. A. Hall, y F.J. Bernieri (Eds.), Interpersonal sensitivity: Theory and measurement (pp. 3– 19). Mahwah, NJ: Erlbaum.
- Carney DR, Harrigan JA. It takes one to know one: interpersonal sensitivity is related to accurate assessments of others’ interpersonal sensitivity. Emotion. (2003) Jun;3(2):194-200. doi: 10.1037/1528-3542.3.2.194. PMID: 12899418.
- Hall, J. A., Carter, J. D., y Horgan, T. G. (2001). Status roles and recall of nonverbal cues. Journal of Nonverbal Behavior, 25(2), 79–100. https://doi.org/10.1023/A:1010797627793
- Hall, J. A., Murphy, N. A. y Schmid Mast, M. (2006). Recall of nonverbal cues: exploring a new definition of interpersonal sensitivity. Journal of Nonverbal Behavior, 30, 141-155.
- Hall, J. A., y Schmid Mast, M. (2008). Are Women Always More Interpersonally Sensitive Than Men? Impact of Goals and Content Domain. Personality and Social Psychology, 34(1), 144-155. DOI: 10.1177/0146167207309192
- Ickes, William & Smith, J.L. & Hall, J. & Hodges, Sara. (2011). Interpersonal sensitivity: A set of abilities we can dial up or down as needed?.