Wpływ muzykoterapii na zdrowie: muzyka może leczyć?

Wpływ muzykoterapii na zdrowie: muzyka może leczyć?
Laura Rodríguez

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Laura Rodríguez.

Ostatnia aktualizacja: 13 kwietnia, 2023

Słuchanie muzyki jest formą terapii, która ma korzystny wpływ na zdrowie. Ogólnie rzecz biorąc, jest to sposób na wyrażenie emocji, relaks i poprawę samopoczucia. Czytaj dalej, aby poznać wpływ muzykoterapii na ciało człowieka.

Wpływ muzykoterapii na zdrowie wynika z tego, jak ludzie na ogół reagują na muzykę. Zastanówmy się nad tym. Ile ważnych chwil w życiu związanych jest z muzyką? Ile sytuacji zamienia się w coś wyjątkowego i niepowtarzalnego ze względu na muzykę? Muzyka to uniwersalna forma komunikacji.

Pozytywny wpływ muzyki na życie ludzi jest dość oczywisty. Dlatego nietrudno jest pomyśleć o użyciu jej jako narzędzia terapeutycznego. Muzykoterapia jest właśnie tym, czym się wydaje: jest to rodzaj terapii, w której muzyka jest wykorzystywana do leczenia pacjentów. W tym artykule zagłębimy się nieco w tę koncepcję i opiszemy najważniejsze techniki wykorzystywane w muzykoterapii.

Co to jest i jaki jest wpływ muzykoterapii?

Muzykoterapia to metoda wykorzystująca muzykę i dźwięk do nawiązania komunikacji i połączenia niezbędnych do osiągnięcia celów terapeutycznych. Celem muzykoterapii, podobnie jak większości terapii, jest poprawa zdrowia pacjenta i jakości życia na poziomie fizycznym, emocjonalnym i poznawczym.

Wpływ muzykoterapii jest szczególnie zauważalny w przypadku osób z urazami mózgu, chorobami terminalnymi, demencją, autyzmem i problemami ze zdrowiem psychicznym.

Dziecko leży na trawie i ogląda kolorowe nuty - wpływ muzykoterapii

W 1950 r. Paul Nordoff, amerykański kompozytor i pianista, oraz Clive Robbins, brytyjski nauczyciel edukacji specjalnej, rozpoczęli współpracę nad terapią, w której podstawą była muzyka. Później stworzyli Centrum Muzykoterapii Nordoff-Robbins, które zajęło się poprawą jakości życia osób potrzebujących rehabilitacji neurologicznej.

Nordoff i Robbins odkryli, że kiedy ich pacjenci mieli okazję aktywnie tworzyć muzykę, robili większe postępy, niż ktokolwiek się spodziewał. W rezultacie pojawiły się empiryczne dowody na to, że eksperymentowanie z muzyką stymuluje mózg na poziomie, o którym nikt wcześniej nie wiedział. Innymi słowy, ich praca dostarczyła dowodów, które potwierdzały pozytywny wpływ muzykoterapii na zdrowie pacjentów.

„Muzykoterapia Nordoff-Robbins opiera się na przekonaniu, że każdy może reagować na muzykę, bez względu na to, jak bardzo jest chory lub niepełnosprawny. Koncepcja ta utrzymuje, że ​​unikalne cechy muzyki jako terapii mogą usprawnić komunikację, wspierać zmiany i umożliwić ludziom bardziej zasobne i kreatywne życie”.

-Vassiliki Karkou-

Wybrane techniki stosowane w muzykoterapii

Muzykoterapeuci stosują różne określone techniki podczas indywidualnych i grupowych sesji terapeutycznych.

  • Instrumentalna improwizacja. Vaillancourt (2009) definiuje instrumentalną improwizację jako „używanie instrumentów muzycznych do wyrażania się w sposób spontaniczny”. Polega na oferowaniu pacjentom instrumentów muzycznych i umożliwieniu im swobodnego korzystania z nich.
  • Improwizacja wokalna. Improwizacja wokalna polega na użyciu głosu do wyrażania siebie. Terapeuci mogą poprowadzić swoich pacjentów przez zabawę improwizacją opartą na słowach lub naśladowaniu dźwięków natury. Na przykład pacjent może użyć głosu i ciała, by naśladować dźwięk ptaka, oceanu, burzy lub deszczu.
  • Muzykoterapeuta może odtworzyć piosenkę dla pacjenta lub grać na instrumencie i poprosić pacjenta o odtworzenie określonego dźwięku i/lub jego wspólne zaśpiewanie.
  • Słuchanie różnych utworów muzycznych w celu stymulowania i otwierania zmysłów pacjenta.

Jaki jest wpływ muzykoterapii na mózg?

Muzyka, dzięki pewnym elementom, z których się składa, wywiera pozytywny wpływ na mózg. Muzyka faktycznie stymuluje produkcję serotoniny, „hormonu szczęścia”. Ułatwia także zmiany w chemii mózgu, tworząc poczucie dobrego samopoczucia.

Naukowiec Robert Zatorre opisuje neuronalne mechanizmy percepcji muzycznej. Mówi, że muzyka, której słuchaliśmy w przeszłości, warunkuje reakcję naszego mózgu. To dlatego, że mózg ma bazę danych, która zawiera informacje o wszystkich melodiach, które wcześniej słyszał.

W związku z tym Zatorre twierdzi, że wpływ muzykoterapii na mózg jest w przeważającej mierze pozytywny. Wiemy na pewno, że muzyka może ożywiać przeszłe połączenia neuronowe, przywołując wspomnienia do świadomej świadomości.

Korzyści poznawcze

Muzykoterapia jest również bardzo przydatna w sytuacji, gdy pacjent potrzebuje pomocy z odzyskaniem wspomnień, ponieważ stymuluje pewne obszary poznawcze, takie jak język i uwaga.

Według hiszpańskiego muzyka Javiera Alcántary, zdolności muzyczne i pamięć muzyczna są bardziej istotne, niż nam się wydawało. Dlatego jednym z celów muzykoterapii jest poprawa bądź zachowanie pamięci i zdolności poznawczych. Jest to szczególnie istotne w przypadku osób cierpiących na demencję.

Ekspresja emocjonalna

Metoda Nordoffa-Robbinsa podtrzymuje, że muzykoterapia pomaga ludziom zapamiętywać rzeczy i wyrażać emocje, których nie byliby w stanie wyrazić inaczej.

Gra na instrumencie pozwala osobie wyrazić poprzez muzykę coś, czego inaczej nie umiałaby wyrazić słowami czy też na piśmie. Dając pacjentowi możliwość tworzenia muzyki, terapeuta może lepiej zrozumieć jego stan emocjonalny poprzez wydawane przez niego dźwięki i sposób, w jaki gra na instrumentach.

Dlatego eksperci uważają muzykoterapię za niezwykle potężne narzędzie do wyrażania emocji. Wpływa ona pozytywnie na samoocenę, motywację i sposób radzenia sobie z emocjami przez pacjentów.

Muzyka to droga do wyrażenia tego, co czujesz wewnątrz.

Reakcje fizjologiczne i mięśniowe

Według badań przeprowadzonych przez badacza Johna Nidę muzyka może łagodzić skutki stresu, poprawiać sposób oddychania i ułatwiać relaksację. Jest to możliwe dzięki temu, że muzyka jest pełna przyjemnych i atrakcyjnych dźwięków i bodźców.

Socjalizacja, a wpływ muzykoterapii

Muzykoterapia poprawia także ekspresję werbalną i umiejętności komunikacji niewerbalnej. Ogólnie rzecz biorąc, muzyka stymuluje zdolności komunikacyjne, ponieważ wymaga aktywnego słuchania, robienia pauzy między utworami, odgrywania swojej części itp.

Osoba gra na pięciolinii w powietrzu - wpływ muzykoterapii

Elementy te dotyczą także życia codziennego i relacji społecznych. Zatem ćwiczenie tych rzeczy podczas muzykoterapii pomaga pacjentowi lepiej radzić sobie w codziennym życiu.

Nie ma wątpliwości, że muzyka może poprawić relacje z otoczeniem. Pomaga tworzyć i zacieśniać więzi emocjonalne z innymi ludźmi oraz pomaga pacjentom rozwijać umiejętności społeczne.

Gdzie wykorzystuje się wpływ muzykoterapii?

Obecnie muzykoterapia jest najczęściej stosowana w następujących celach:

  • Zmniejszenie skutków demencji u osób starszych. W szczególności muzykoterapia pomaga stymulować funkcje poznawcze, takie jak język i pamięć.
  • Poprawa zdolności motorycznych u pacjentów z chorobą Parkinsona.
  • Zmniejszenie bólu i lęku u hospitalizowanych pacjentów.
  • Poprawa umiejętności komunikacyjnych dzieci z autyzmem i zespołem Aspergera.
  • Pomoc w odzyskaniu zdolności mówienia po urazie mózgu.
  • Ograniczenie ataków astmy (u dzieci i dorosłych).

Podsumowując, wpływ muzykoterapii odzwierciedla się w jakości życia pacjentów, ponieważ zapewnia alternatywną drogę do ekspresji emocjonalnej. Sukces muzykoterapii doprowadził do jej rosnącej popularności w różnych dziedzinach. Jest coraz więcej terapeutów specjalizujących się w muzykoterapii i korzystających z jej technik podczas sesji terapeutycznych z pacjentami.

„Muzyka to dusza wszechświata, skrzydła umysłu, lot wyobraźni i wszelkie życie”.

-Platon-


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Alvin, J. (1967): Musicoterpia: Barcelona: Paidós Ibérica, S.A.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.