Mówić o Hermannie Hesse to mówić o jednym z najbardziej znanych pisarzy XX wieku. Jego największe dzieła to Siddhartha, Demian i, oczywiście, “Wilk stepowy”. Chciałbym także podkreślić, że oprócz bycia pisarzem, Hesse był także eseistą i poetą.
Hesse jest dobrze udokumentowanym autorem, którego wpływy znajdują odzwierciedlenie w jego pracach. Był zafascynowany niemieckim romantyzmem, podziwiał Goethego i Nietzschego, ale także Mozarta, i silnie wpływały na niego filozofie indyjska i chińska. Czytanie Hesse to podróż przez wszystkie te wpływy i kultury, ale także podróż ku waszej własnej istocie, ku ludzkiej naturze. A w szczególności gdy czytamy dzieło “Wilk stepowy”.
Wilk stepowy jest jednym z jego najbardziej uznanych dzieł i jednym z najczęściej czytanych przez młodych w XX wieku. Jest to krótka, ale głęboka powieść, w której autor łączy pewne fantastyczne elementy z własnymi myślami i pomysłami. Wątek jest przedstawiany za pomocą źródła literackiego znanego jako znaleziony rękopis. W tym przypadku autor oddziela się od swojej pracy i pojawia się nowy autor, autor rękopisu. Ta technika była bardzo obecna w historii literatury, pojawia się również w Don Kichocie.
“Prawdziwi mężczyźni nie posiadają niczego. Czas i pieniądze należą do słabych i powierzchownych”.
-Wilk stepowy-
“Wilk stepowy”
Istnieje wiele podobieństw, które znajdujemy między postacią a autorem “Wilka stepowego”. To dzieło tozbiór notatek napisanych przez Harry’ego Hallera, głównego bohatera, podczas jego pobytu w wynajętym pokoju. Siostrzeniec właściciela pokoju znajduje te notatki i przedstawia krótkie wprowadzenie.
Reszta dzieła jest opowiedziana w pierwszej osobie i dzieli się na kilka części. Pierwsza z nich to „Adnotacje Harry’ego Hallera, tylko dla szaleńców”, gdzie główny bohater opisuje siebie jako wilka stepowego, opowiada o swoich marzeniach, urojeniach, myślach i niedogodnościach. Druga część to „Traktat wilka stepowego, nie dla każdego”, filozoficzny i psychologiczny tekst, który pozwala czytelnikowi wniknąć w świat Harry’ego i zrozumieć jego osobowość. Na koniec znajdujemy kontynuację “Adnotacji Harry’ego Hallera, tylko dla szalonych ludzi”.
Powieść zanurza nas w świat Harry’ego, jego myśli i uczucia. Jest samotnikiem, który nie pasuje do świata, zachęca do refleksji, do znalezienia sensu życia w nowoczesnym społeczeństwie, stworzonym dla mas, w którym wydaje się nie być miejsca dla intelektualistów lub indywidualistów. Dlatego nie powinno zaskakiwać, że była ona chętnie czytana przez nastolatków, którzy dopiero zaczynają poszukiwanie swojego miejsca na ziemi i starają się zrozumieć siebie.
Motywy autobiograficzne
W powieści pojawia się wiele motywów autobiograficznych, jest powieścią hermetyczną, w której krytykuje się ówczesną burżuazję. Jest to dzieło, które wnika głęboko w bohatera, bada jego osobowość i jego wewnętrzny świat.
Widzimy w tej pracy różne formy życia, począwszy od izolacji ze strony bohatera. Odkrywany jest także świat nocy, w którym przyjemności są często ekstremalne. Wszystko jest możliwe, nie ma reguł, a bohaterowie są obezwładnieni przez chmurę narkotyków, muzyki, zabawy i seksu.
Niektóre z motywów autobiograficznych to:
- Inicjały: bohater “Wilka stepowego” nazywa się Harry Haller, którego inicjały zbiegają się z inicjałami autora Hermanna Hessego.
- Życie pomiędzy dwoma epokami: zarówno autor, jak i bohater żyją na przełomie dwóch epok, w okresie przejściowym i są samotni i nierozumiani przez społeczeństwo.
- Idea samobójstwa: to “niewpasowanie”, ta choroba intelektualistów w XX wieku jest bardzo obecna w dziele. Idea samobójstwa powtarza się i również sam autor próbował je popełnić.
- Kobieta: jednym z najważniejszych wydarzeń w życiu Hesse był jego rozwód, w dziele pojawiają się różne refleksje na ten temat. Harry opowiada nam, że był żonaty, ale jego życie rodzinne rozpadło się z powodu szaleństwa jego żony i w ten sposób odizolował się od świata i stał się wilkiem stepowym.
- Hermina: jest najbardziej znaczącą postacią kobiecą, jej imię to żeński odpowiednik Hermanna i oznacza rozszczepienie osobowości, drugą twarz bohatera.
Ten opis bohatera archetyp zbędnego człowieka bardzo obecnego w literaturze i który przedstawia człowieka oczytanego, inteligentnego i melancholijnego zatopionego w nihilizmie. Harry Haller żyje w świecie, który według niego do niego nie należy, jest nadczłowiekiem, intelektualistą, który izoluje się i żyje w ciągłym “bycie lub niebycie”, próbując zrozumieć samego siebie. Coś w rodzaju Hamleta z XX wieku.
“Jak mógłbym nie być wilkiem stepowym i ubogim w tym świecie, którego przeznaczenia nie podzielam, żadna z przyjemności nie przyciąga mojej uwagi?”.
-Wilk stepowy-
Wilk stepowy, refleksja psychologiczna
“Wilk stepowy” przedstawia główne cechy satyry menippejskiej, gatunku, w którym bohaterami są zazwyczaj wyśmiewani intelektualiści. Możemy to zobaczyć w dziele Hessego, zwłaszcza w jego końcowej części. Dzieło to jest refleksją, która rozpoczyna się od agonii bohatera i prowadzi nas do poszukiwania śmiechu.
Harry Haller jest człowiekiem oczytanym i niezrozumianym przez społeczeństwo, który jest przekonany, że w jego wnętrzu żyje człowiek i wilk, którzy są ze sobą w ciągłym konflikcie. Haller stracił zainteresowanie życiem, jest pesymistą i nic, co go otacza nie czyni go szczęśliwym. Gardzi światem, w którym żyje, i ludźmi, którzy go zamieszkują. Jego życie nie ma sensu, dopóki nie natyka się na świetlisty znak, który zaprasza go do miejsca zwanego Magicznym Teatrem.
Magiczny Teatr przypomina królika, którego ściga Alicja w Krainie Czarów, jest czymś, co przyciąga jego uwagę, chociaż na początku Harry nie ma odwagi wejść. Alicja przybywa do nowego świata, całkowicie innego od tego, co już zna, w którym nauczyła się żyć. W tym miejscu wszystko jest możliwe i musi stawić czoła licznym dylematom, nie jest w stanie rozpoznać siebie, nie wie już kim jest.
W ten sam sposób, to wezwanie, które Harry słyszy w Magicznym Teatrze jest początkiem nowego świata, który jeszcze nie został odkryty.
Odkrycie teatru
Pod koniec książki Harry wpada do przysłowiowej króliczej nory zwanej teatrem i rozpocznie swoją podróż w kierunku tego nowego świata, aby odkryć swoją prawdziwą naturę i jej złożoność. Poprzez gry, postacie historyczne i ekscentryczne sytuacje odkryjemy prawdziwą naturę tego wilkołaka, który musi nauczyć się śmiać z samego siebie.
W tym miejscu Harry zrozumie, że w jego wnętrzu mieszka wielu “ja” i że wszyscy oni żyjąze sobą i grają w coś w rodzaju szachów, jego osoba nie może być ograniczona do człowieka i wilka, ponieważ ma w sobie wiele różnych osobowości.
Wilk stepowy przedstawia nam taniec masek (nie metaforyczny), w którym bohater musi znaleźć samego siebie. Hermetyczne i refleksyjne dzieło o złej sytuacji intelektualistów epoki, która również reprezentuje stan świadomości.
“Schizofrenia jest początkiem wszelkiej sztuki, wszelkiej fantazji. Są mądrzy ludzie, którzy już zdali sobie z tego sprawę w jakiejś części, jak można to zobaczyć na przykład w Cudownym Rogu księcia, tej uroczej książce, w której żmudne dzieło mądrego człowieka jest uszlachetnione wspaniałomyślną współpracą zwariowanych artystów zamkniętych w szpitalach psychiatrycznych”.
-Wilk stepowy-