Trauma z dzieciństwa pojawia się na skanach mózgu

Doznanie złego traktowania, maltretowania lub porzucenia w wieku od 4 do 7 lat pozostawia ślad w mózgu. Skany i techniki neurodiagnostyczne ujawniają niewielkie zmiany, które wyjaśniają rozwój późniejszych zaburzeń psychicznych.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 10 grudnia, 2021

Wraz z rozwojem technologii neuroobrazowania dokonuje się kluczowych odkryć w medycynie i psychologii. Jednym z nich jest możliwość dokładnego zobaczenia, jak trauma z dzieciństwa pojawia się na skanach mózgu. Dotknięte są duże i małe obszary neuronalne, naznaczone subtelnymi zmianami, które całkowicie obniżają samopoczucie osoby.

Trauma z dzieciństwa pozostawia głęboki ślad. Nadużycia, krzyki, zaniedbania, bicie, pustka i utrzymujący się cień strachu nie tylko kładą podwaliny pod stres pourazowy. Teraz wiemy nawet, że dziecko, które było maltretowane w wieku od 4 do 7 lat, staje się dorosłym o krótszej oczekiwanej długości życia.

Stwierdzono, że ta część populacji jest narażony na zwiększone ryzyko wystąpienia wielu chorób, od cukrzycy po choroby sercowo-naczyniowe. Tak więc, poza szokiem związanym z tą kwestią, należy zauważyć, że odkrycie stanowi jednocześnie drzwi do nadziei. Tego rodzaju odkrycia pozwalają nam na opracowanie bardziej skutecznych metod medycznych w celu poprawy życia danej osoby.

Trauma z dzieciństwa pojawia się na skanach mózgu i oto, co ujawnia

Przykładem tego, jak traumatyczne doświadczenia rzeźbią mózg dziecka, jest wysoki wskaźnik poważnej depresji, który obserwuje się w wieku dorosłym. Jednak to zaburzenie psychiczne rozwija się u tych pacjentów w szczególny sposób. Ma bardziej uporczywy charakter, a nawet prowadzi do zmian w strukturze mózgu.

Jednak osoby te cierpią zanim dojdzie do tego najpoważniejszego zaburzenia depresyjnego między 20 a 30 rokiem życia. Często zdarza wcześniej, że przez całe dzieciństwo i okres dojrzewania przechodzą przez szereg problemów. Brak koncentracji, opóźnienia w nauce, zaburzenia snu, nadpobudliwość, problemy z kontrolą impulsów, choroby somatyczne, zachowania autodestrukcyjne…

To co łączy te osoby, to wewnętrzne przekonanie, że że nikt nie może zrozumieć ich cierpienia. Że życie to cierpienie, że nie jest łatwo znaleźć kogoś, kto naprawdę ich kocha, a świat jest szkodliwym miejscem. To uporczywe uczucie samotności i bezradności wynika z psychicznej rany. Odbija się echem traumy tkwiącej w najgłębszych zakamarkach mózgu.

Analizujemy to głębiej.

Trauma z dzieciństwa zaburza rozwój mózgu

Uraz z dzieciństwa pojawia się na skanach mózgu, a teraz można to zaobserwować bardziej szczegółowo. Zaledwie kilka miesięcy temu Uniwersytet Alberta w Kanadzie przedstawił interesujące badanie na ten temat. Naukowcy doszli do wniosku, że traumatyczne doświadczenia w wieku od 4 do 7 lat uniemożliwiają prawidłowy rozwój mózgu.

Są to małe zmiany, które sprawiają, że ludzie są bardziej podatni na rozwój lęku, stresu pourazowego, depresji. Ponadto cierpią na brak kontroli impulsów, źle sobie radzą z zarządzaniem emocjami itp. Nie jest to jednak decydujące w 100% przypadków. To tylko czynnik zmienny ryzyka.

Podobnie zaobserwowano również deficyty przekaźników serotoniny i norepinefryny. Przekłada się to następnie na większą reaktywność na strach, zmartwienie i niepewność. Osoba ma większą tendencję odczuwania niepokoju i napięcia, co z kolei reaktywuje pamięć traumatycznych przeżyć.

Ciało migdałowate i hipokamp to najbardziej dotknięte obszary

Zespół badawczy z Uniwesytetu Alberta mógł również ocenić inny ważny aspekt. Mianowicie, dwoma najbardziej dotkniętymi regionami okazały się hipokamp i ciało migdałowate. Jeśli trauma z dzieciństwa pojawi się w skanach mózgu, pierwszą rzeczą, którą można zaobserwować, będzie zmiana objętości tych obszarów (jest bardziej zmniejszona).

• Hipokamp i ciało migdałowate są związane z emocjami i pamięcią. Tak więc osoby, które przeszły przez wczesne traumatyczne doświadczenia, wykazują trudności w przetwarzaniu strachu, smutku i konfliktów.
• Podobnie różnice w objętości tych regionów przekładają się również na blokady w rozwiązywaniu problemów i większą skłonność do działania pod wpływem impulsu. Często odzwierciedla się to również w ryzykownych zachowaniach, takich jak używanie substancji, wchodzenie w szkodliwe relacje emocjonalne…

Trauma z dzieciństwa pojawia się na skanach mózgu, co może pomóc w procesie leczenia

W pracy badawczej na Uniwersytecie Stanforda i opublikowanej w czasopiśmie Nature odkryto, że ponad 62% osób z poważną depresją doznało traumy w dzieciństwie. Ponadto w tej grupie osoby, które doświadczyły tych doświadczeń na wcześniejszym etapie, nie reagują na terapie, takie jak sertralina (antydepresant).

Natomiast gdy trauma z dzieciństwa pojawia się na skanach mózgu, każdy przypadek można badać indywidualnie. Dzięki temu można ulepszyć metody podejścia terapeutycznego. W rzeczywistości wykazano, że te doświadczenia często spowalniają wzrost podstawno-bocznego ciała migdałowatego, co przekłada się na bardziej niespokojne zachowania. Dlatego można dobrać bardziej odpowiedni rodzaj leku oprócz konkretnej i specyficznej terapii psychologicznej.

W chwili obecnej zlecanie rezonansu magnetycznego u każdego pacjenta, który doznał urazu jako dziecko nie stanowi powszechnej praktyki. Jednak wkrótce może to stać się niezbędnym zasobem przy podejmowaniu decyzji o najodpowiedniejszym podejściu terapeutycznym.