Wszyscy mamy różne stare nawyki, które prawdopodobnie są dla nas szkodliwe. Być może sam wiele razy słyszałeś stwierdzenia typu: “Człowiek jest jedynym stworzeniem, które potrafi dwa razy potknąć się o ten sam kamień.” Ale co się dzieje, kiedy wypracowujemy sami w sobie obawę przed właśnie tym samym kamieniem?
“W kółko popełniam te same błędy.” “Dlaczego to zawsze przydarza się właśnie mnie?” “Przysięgam sobie, że będzie to ostatni raz, ale i tak zawsze ulegnę pokusie.” Na pewno wszyscy znamy doskonale różne stare nawyki lub podobne wydarzenia i pewne sytuacje w naszym życiu.
Człowiek to istota lubująca się w przyzwyczajaniu się. Być może to, że ciągle Ci się przytrafia to samo stało się już pewnego rodzaju nawykiem dla Ciebie? I pewnie dlatego te zdecydowałeś się podnieść ten kamień z ziemi i nosić go ze sobą wszędzie gdzie tylko się da. Ale w ten sposób pielęgnujesz w sobie tylko te stare nawyki, które Cię drażnią lub których chcesz się pozbyć.
Jeśli już obiecałeś sobie, że przestaniesz kłamać, dlaczego robisz to ponownie? Jeśli przysiągłeś sobie, że nie wrócisz już do swojej byłej po Waszej ostatniej kłótni, dlaczego bez zastanowienia biegniesz do niej z powrotem, gdy tylko usłyszysz setny raz te same nieszczere przeprosiny i obietnice?
Jeśli Twoje sylwestrowe postanowienia obejmowały także rzucanie palenia, dlaczego zatem idziesz do sklepu w celu zakupienia paczki papierosów, zaledwie w kilka dni później?
Skąd się biorą różne stare nawyki?
“Nie zdawałem sobie z tego sprawy.” “Tym razem zrobię to naprawdę!” “Mam nad tym pełną kontrolę.” Są to jedne z najczęstszych odpowiedzi na wszystkie nasze szkodliwe, stare nawyki. Nie podoba nam się to, że musimy opuścić naszą strefę komfortu, ponieważ czujemy się w niej bezpiecznie.
Nawet jeśli jesteśmy ogólnie niezadowoleni z własnych przyzwyczajeń, to jednak wyżej sobie cenimy komfort stabilizacji w naszym życiu. Dlatego też tak chętnie dążymy do tego, aby schronić się w cieniu tego kamienia, o który się prędzej, czy później ponownie potkniemy.
Być może moglibyśmy sobie wyobrazić, że jesteśmy w dużej klatce, ze wszystkimi ograniczeniami i brakiem wolności, z którą taka klatka się wiąże. Ale jednocześnie mając zapewnioną stabilność, której tak bardzo pragniemy. Tak właśnie można zobrazować różne nasze stare nawyki, z którymi usiłujemy nieskutecznie i bez przekonania walczyć.
Nie zdajemy sobie sprawy z tego, że gdy jesteśmy w takiej klatce, różne mniej lub bardziej atrakcyjne wydarzenia mijają nas jedno po drugim. Rutynowe wstawanie z łóżka każdego poranka, pośpieszne jedzenie śniadania, wyjście do pracy, powrót do domu, oglądanie telewizji, wieczorna kąpiel lub prysznic, a potem udanie się na całonocny spoczynek…
Są to wszystko codzienne sytuacje, powszechnie spotykane w życiu każdego z nas. Ale czasami nadchodzi moment, w którym nasze stare nawyki stają się na tyle męczące, że musimy w końcu powiedzieć sobie: “Dość”.
Stefa komfortu może być sporym ograniczeniem
Życie w takich ramach szybko staje się korowodem identycznych chwil, a my z reguły nawet tego nie zauważamy. Nasz błogi spokój gaśnie tylko na chwilę w momentach, gdy na przykład zaczynamy się uskarżać na jakąś dolegliwość natury zdrowotnej lub w inny sposób odczuwamy jakiś dyskomfort, sprzeczny ze stanem, jaki zapewniają nam nasze stare nawyki.
Wtedy myślimy sobie, czy coś takiego już przypadkiem nie zdarzyło się wcześniej? Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że jesteśmy czymś w rodzaju magnesu, który w kółko przyciąga do nas te same sytuacje. Ale jeśli było to coś, co pozostawia po sobie pozytywne wrażenie, to nie skupiamy się nad tym zbyt mocno. Ale zwykle tak jednak nie jest.
Z pewnością wystąpiła w Twoim życiu więcej niż jedna sytuację, w której czułeś się źle w towarzystwie pewnej osoby, spędzając czas w ten określony sposób, myśląc o tym czymś, czy będąc w tym samym miejscu. Dlaczego tak się dzieje? Jedno z wyjaśnień, jakie mają dla nas psychologowie wiąże się z naszą edukacją i wychowaniem z najmłodszych lat.
Odkąd byliśmy dziećmi, uczono nas, jak wykonywać różne rzeczy i czynności poprzez naśladowanie kogoś innego. Obserwowaliśmy naszych rodziców jak myją zęby i powtarzaliśmy ich ruchy. Uważnie obserwowaliśmy nasze starsze rodzeństwo jak sobie radzi, gdy chcieliśmy się nauczyć jeździć na rowerze.
Patrzyliśmy na naszego nauczyciela w pierwszej klasie, gdy pisał litery na tablicy. Jest także całkiem prawdopodobnie, że na podobnej zasadzie dowiadywaliśmy się tego, że nie należy załatwiać wszystkich problemów krzykiem, płaczem lub agresją, nie kłócić się o wszystko i tak dalej.
Jak można przełamać impas w naszym życiu
Każda interakcja, niezależnie od tego czy z kimś nam bliskim lub zupełnie obcym, kształtuje naszą osobowość. W ten sposób formujemy tę osobę, jaką się staniemy, gdy już dorośniemy. Objawia się to między innymi „włączeniem” w naszych głowach różnych zestawów instrukcji pozwalających na wykonywanie różnych czynności, zadań, czy też rozwiązywania problemów bez uprzedniego zastanawiania się nad tym.
Wystarczy, że już choć raz wcześniej mieliśmy do czynienia z czymś podobnym. I w ten sposób właśnie kształtujemy nasze automatyczne reakcje, które później, po wielu latach przekształcą się w stare nawyki.
W związku z tym istnieją dwa ważne zagadnienia, które zachęcają nas do przywiązywania się do tego symbolicznego kamienia. Z jednej strony istnieje w nas obawa przed opuszczeniem naszej własnej strefy komfortu. Z drugiej jednak strony górę biorą w stan stare nawyki robienia różnych rzeczy na pamięć, tak jak nauczyliśmy się w dzieciństwie.
Jeśli chcesz przerwać ten ciąg i pokonać swoje stare nawyki, pierwszym krokiem do sukcesu jest uświadomienie sobie, że Twoje życie nie jest odgórnie zdefiniowane przez jakiś rodzaj granic, taki jak klatka lub zbiornik. Następnie możesz sobie zdać sprawę, że istnieją tysiące różnych sposobów, aby zrobić to samo, być może nawet z lepszymi wynikami niż udawało Ci się to do tej pory.
Nieustanne powtarzanie tych samych zadań nie da Ci różnych wyników. Jeśli chcesz takowe uzyskać, musisz pokonać swoje stare nawyki i przyjąć zupełnie nowe podejście.