Sprzeczna intencja paradoksalna - terapia

Sprzeczna intencja paradoksalna - terapia

Ostatnia aktualizacja: 22 lipca, 2020

Intencja paradoksalna to strategia, która może być bardzo przydatna w przypadku niektórych zaburzeń, takich jak zaburzenia lękowe. W tym artykule wyjaśniamy jej działanie na podstawie różnych modeli i omówimy, jak ważne są szczegóły, aby osiągnąć pożądane efekty.

Intencja paradoksalna, jak sama nazwa wskazuje poszukuje niezgody, absurdu. Jej celem jest zainicjowanie zachowań, których przy innych okazjach powinno się unikać. I które są zwykle przyczyną dyskomfortu i udręki danej osoby. W takich przypadkach sprzeczna paradoksalna intencja może być bardzo przydatna.

Zaczynając od rozdziału Zatrzymanie myśli i paradoksalnej intencji autorstwa Salgado, Gómeza i Yeli zawartych w Labrador’s Techniques of Behavior Modification (2007) postaramy się zrozumieć, jakie mechanizmy zostały wprowadzone, aby sprzeczna, paradoksalna intencja była nie tyle niespójnością, co nieocenioną techniką osiągnięcia zmian w terapii.

Ta technika chce, aby osoba z zaburzeniem lękowym próbowała odczuwać lęk w danym momencie. Aby osoba z zaburzeniami kompulsywnymi wykonywała swoje rytuały. Albo żeby osoba z problemami ze snem starała się nie zasnąć, kiedy kładzie się do łóżka.

Intencja paradoksalna – cele

W wielu zaburzeniach psychicznych, zwłaszcza zaburzeniach lękowych lub zaburzeniach obsesyjno-kompulsyjnych, próby uniknięcia obsesyjnych myśli, rytuałów lub niepokoju są nie tylko nieskuteczne, ale mogą nawet pogłębiać problem.

Na przykład osoba z ukrytym rytualnym zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym może próbować nie sprawdzać i kontrolować swoich myśli. Próba kontrolowania tej obsesji jest bardzo trudna, ponieważ często przychodzą one spontanicznie.

Dlatego, zgodnie z Salgado i in., dąży się do paradoksalnej intencji:

  • Żeby jednostka wyrzekła się kontroli nad autonomicznymi lub spontanicznymi reakcjami (brak uczucia lęku lub kompulsywnych reakcji).
  • Żeby pacjent spróbował sprawić, by objawy pojawiły się w sytuacjach innych niż te, w których zwykle się pojawiają. I postarać się, aby z tego objawu wynikły najgorsze konsekwencje. Na przykład osoba z uogólnionym zaburzeniem lękowym może zostać poproszona podczas tej samej sesji o rozwinięcie ataku lękowego i by był on bardzo intensywny, z płaczem i całkowitą utratą kontrola.

Dlaczego zmienia się intencja paradoksalna?

Istnieje kilka modeli teoretycznych, które próbują wyjaśnić mechanizmy umożliwiające działanie sprzecznej, intencji paradoksalnej. Niektóre z tych teorii to:

  • Teoria podwójnej więzi: gdy dwa sprzeczne komunikaty są prezentowane jednocześnie odpowiada się na jeden lub na drugi. Dlatego osoba z lękiem proszona jest o spowodowanie pojawienia się emocji, która normalnie występuje spontanicznie. Istnieją zatem dwie opcje: może pojawić się lęk (który pacjent będzie próbował wzmocnić, w porównaniu z nawykiem próby kontrolowania lub zmniejszenia go lub lęk w ogóle się nie pojawi.
  • Teoria dekontekstualizacji objawów: kiedy dana osoba jest proszona o zainicjowanie swojego problemu jest proszona o sprowokowanie go w zupełnie innym kontekście niż ten, w którym zwykle się pojawia. Objaw traci sens, gdy odpowiada na wymagania środowiska. Na przykład, jeśli osoba z powtarzającymi się obsesjami wykonuje je nie w odpowiedzi na stany lękowe lub jako sposób na odpędzenie się od obsesyjnych myśli rytuał traci sens. Został wyrwany z kontekstu.
  • Teoria powracających lęków: według Salgado i in., wywoływanie pewnego zachowania i jednoczesne obawianie się go nie jest możliwe. Dlatego intencja paradoksalna jest przydatna, na przykład, gdy dana osoba przewiduje swój objaw. Czasami u osób z problemami ze snem ich wyprzedzający lęk przed niezaśnięciem nie pozwala im zasnąć. Dlatego chęć pozostania w stanie czuwania (paradoksalna intencja) eliminuje oczekiwany lęk przed niemożnością spania. Pozwala to na spokojne zaśnięcie.

Ukryta ekspozycja w paradoksie

Intencja paradoksalna pozwala także na narażenie na pewne zachowania, których ludzie się boją. I które utrzymują próbując ich unikać. Dzieje się tak w zdecydowanej większości zaburzeń lękowych, ponieważ to zachowania związane z bezpieczeństwem i unikaniem powodują, że lęk nadal występuje.

Intencja paradoksalna jest szczególnie przydatna w przypadku pacjentów, którzy boją się poczuć własny lęk. Przewidują na przykład, że stracą kontrolę, jeśli wsiądą do samolotu, pójdą do kina lub pójdą do centrum miasta w Boże Narodzenie.

Zmartwiona kobieta
Chociaż być może w podobnych sytuacjach dana osoba nigdy nie odczuwała niepokoju to jej własne przewidywanie może sprawić, że ominie ona te miejsca.

W kontrolowanych kontekstach trudno będzie pacjentowi mieć atak lęku, gdy go o to poprosimy. Jednak w miarę postępu terapii może zostać poproszony o próbę wywołania napadu lękowego w supermarkecie, by spróbował zwiększyć tętno i przyspieszyć oddychanie.

Oczywiście możesz odczuwać niepokój, ale niepokój ten nie pojawia się, gdy brakuje kontroli. To jednostka wybiera, kiedy się pojawia, a nie okoliczność.

Dlatego intencja paradoksalna jest również przydatna, aby dana osoby mogła wystawić się na działanie własnego lęku. Tak, aby obawy, które ją nękały i zmuszały do ​​unikania robienia rzeczy z obawy przed odczuwaniem lęku mogły zniknąć. Jeśli lęk antycypacyjny zniknie, znikną również zachowania bezpieczeństwa i napady lękowe przestaną być problemem.

Wnioski: nie każdy paradoks zadziała

Intencja paradoksalna nie oznacza powiedzenia komuś, by „wywoływał niepokój”. Jeśli tak to ujmiemy, prawdopodobnie pacjent nie będzie wiedział, jak to zrobić. Instrukcja jest zbyt ogólna, aby uzyskać dobre wyniki.

Terapeuta musi być bardzo konkretny dając zadanie pacjentowi. Dlatego musimy dać topologiczne wytyczne do zachowań: co dokładnie jest potrzebne, jak długo i w jakim miejscu.

Z tego powodu, jak określono w Salgado i in., znacznie lepiej jest podać konkretne wytyczne niż niejasne wskazówki:

  • Zamiast „poproś córkę o napad złości”, lepiej „poproś córkę, aby krzyczała tak głośno, jak to możliwe i wymachiwała nogami zanim wyłączysz telewizor”.
  • Zamiast „odczuwaj niepokój”, powiedz lepiej „spróbuj przyspieszyć bicie serca, zauważyć kołatanie, a nawet zwiększyć temperaturę ciała”. Można dać pacjentowi wskazówki, jak to zrobić.
  • Zamiast „zrób coś, czego zwykle nie robisz przed atakiem”, lepiej „pomaluj sobie usta przed atakiem”.

Specyfikacja i dobre zrozumienie zachowań może odróżnić skuteczność od porażki intencji paradoksalnej w kontekście terapeutycznym.

To przypomina nam, że jest to bardzo doskonała technika, ale również bardzo niebezpieczna w jej zastosowaniu. Jeśli nie zastosuje się jej w uporządkowany i ukierunkowany sposób uzyskane wyniki mogą być odwrotne do naszych oczekiwań.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Labrador, F. (2007). Técnicas de Modificación de Conducta. Ed: Pirámide, Madrid

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.