Terapia usprawnienia poznawczego w leczeniu otyłości

Napisane i zweryfikowane przez pielęgniarz Daniel Baldó Vela.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

W dzisiejszym artykule zajmiemy się kwestiami, które łączą otyłość z funkcjami wykonawczymi. Terapia usprawnienia poznawczego stosowana w leczeniu otyłości wykorzystuje to powiązanie, dzięki czemu może okazać się skuteczna w przypadku wielu pacjentów.

Żyjemy obecnie w czasach, w który społeczeństwo zwraca większą uwagę na ciało i odżywianie niż kiedykolwiek wcześniej. Mimo tego liczba osób, które cierpią z powodu nadwagi i otyłości, wzrasta na całym globie. Stosowanie diet i programów ćwiczeń na dłuższą metę nie przynosi oczekiwanych efektów.

Odpowiedzią na takie problemy może stać się terapia uprawnienia poznawczego.

Terapia ta sprawdza się doskonale jako podstawa leczenia otyłości ponieważ jej w stanie poprawiać funkcje wykonawcze. Wyniki najnowszych badań sugerują, że osoby cierpiące na otyłość mają trudności z podejmowaniem właściwych decyzji w niektórych obszarach.

Może sprawiać im trudność choćby podejmowanie właściwych decyzji w zakresie zdrowia. Przyczyny takiego zachowania można upatrywać się w zmienionych funkcjach wykonawczych, funkcjonujących w inny sposób niż u osób szczupłych.

Ekspertom nie udało się jeszcze zidentyfikować źródła profilu wykonawczego osób otyłych. Mimo tego bez wątpienia istnieje dwukierunkowe połączenie między zmianami w funkcjach wykonawczych a otyłością:

• U osób cierpiących na otyłość pojawiają się zmiany w przemianie materii związane z glukozą i stanem zapalnym rozwijającym się w komórkach. Wpływają one negatywnie na funkcje wykonawcze.
• Poza tym badacze odkryli, że ludzie otyli są bardziej zestresowani. Wiąże się to również ze zmianami zachodzącymi w funkcjach wykonawczych.
• Jednocześnie zmiany w funkcjach wykonawczych zwiększają otyłość. Dzieje się tak ponieważ utrudniają podejmowanie optymalnych decyzji odnośnie ilości i jakości spożywanego jedzenia. Pojawiają się także trudności z kontrolowaniem czasu posiłków.

Takie kwestie wymagają znalezienia odpowiedniego podejścia do poradzenia sobie z problemem, który wykracza poza konwencjonalne metody. Do takich konwencjonalnych metod zaliczamy stosowanie diet oraz ćwiczenia fizyczne. Okazuje się, że terapia usprawnienia poznawczego może w znacznym stopniu pomóc osiągnąć cele terapeutyczne.

Terapia usprawnienia poznawczego

Terapia usprawnienia poznawczego polega na interwencjach psychologicznych bazujących na ćwiczeniach mentalnych. Ich celem jest poprawa strategii poznawczych, myślenia oraz umiejętności przetwarzania informacji. Można to osiągnąć dzięki ciągłemu ćwiczeniu z zastosowaniem właściwych technik.

Ta terapia stymuluje zastanawianie się nad własnymi myślami. Jej zwolennicy wierzą, że prowadzi ona do zdrowszych zachowań. Tym samym chodzi w niej głównie o celowane wzmocnienie zmienionych zdolności poznawczych.

W przypadku otyłości ludzie muszą skierować usprawnienie poznawcze ku poprawie funkcji poznawczych.

Terapia usprawnienia poznawczego w leczeniu otyłości

Terapia usprawnienia poznawczego stosowana w leczeniu otyłości (CRT-O) to leczenie twarzą w twarz. Ma na celu zoptymalizowanie funkcjonowania poznawczego. Badacze twierdzą, że może to poprawić wzorce myślowe dotyczące jedzenia i nawyków żywieniowych. Celem jest osiągnięcie zdrowszego stylu życia.

Terapia CRT-O została zaprojektowana po to, aby zapewniać osobom otyłym narzędzia, które pozwolą im myśleć w inny sposób. Polega na wykonywaniu serii mentalnych ćwiczeń, które poprawiają strategie poznawcze. Udaje się to osiągnąć dzięki ćwiczeniu przetwarzania informacji oraz umiejętności.

Badania sugerują, że programy utraty wagi, w których wykorzystuje się CRT-O, osiągają lepsze wyniki. Oznacza to, że spadek wagi jest większy, styl życia staje się zdrowszy, a tendencje do objadania się spadają. Osoby biorące udział w tej terapii doświadczają również wyższej jakości życia oraz zmniejszenia czynników zapalnych.

Różne badania sugerują, że CRT-O może zwiększać spadek wagi nawet u osób, które nie ćwiczą ani nie stosują diety. Oczywiście w takim przypadku wyniki nie są zazwyczaj tak dobre jak u osób, które ich przestrzegają. W dalszej części artykułu przedstawimy kilka ćwiczeń, które można stosować, aby trenować funkcje wykonawcze.

Ćwiczenia, które mogą poprawić zdolność hamowania impulsów

Hamowanie impulsów odnosi się do umiejętności danej osoby do hamowania automatycznych odpowiedzi. Oznacza to, że pozwala jej generować inne odpowiedzi, modyfikowane przez uwagę i myślenie.

Uzyskanie większej kontroli nad impulsami wymaga przede wszystkim unikania oczekiwanych zachowań. Następnie należy zastanowić się nad myślami, które do nich prowadzą. Twój cel stanowi uświadomienie sobie własnych myśli. Dzięki temu będziesz w stanie je przeanalizować zanim zdecydujesz się wykonać działania, do których Cię zachęcają.

W tym momencie warto byłoby przytoczyć przykład, który to zilustruje. Powiedzmy, że skończyłaś jeść kolację i nagle odczuwasz ogromną chęć zjedzenia cukierka. Jednak zanim go weźmiesz, powinnaś zastanowić się nad treścią i znaczeniem własnych myśli:

• Dlaczego muszę zjeść cukierka?
• Czy odczuwam głód?
• Czy może nie zjadłam wystarczającej ilości węglowodanów?
• A może staram się regulować moje uczucia? Które z nich? Czy rzeczywiście mi to pomaga? Muszę coś wyeliminować?
• Czy poczuję się lepiej jeśli zjem cukierka?
• Jakie konsekwencje mogą wyniknąć z takiego zachowania?
• Czy mogę zrobić coś innego, aby poczuć się lepiej?

Interwencje poprawiające pamięć roboczą

Pamięć robocza odnosi się do zdolności danej osoby umożliwiającej zapamiętywanie rzeczy niezbędnych do wykonania danego działania.

Rozumienie i doświadczanie to być może najlepsze narzędzia do poprawiania pamięci. Właśnie dlatego pacjenci muszą zrozumieć przyczynę każdej interwencji. Powinni również brać udział w rozwoju strategii, jak również w doświadczaniu i dostosowywaniu się do zmian zachodzących we własnym życiu.

Ćwiczenia na elastyczność poznawczą

Termin “elastyczność poznawcza” odnosi się do umiejętności danej osoby do zmieniania własnych myśli i działań w określonych sytuacjach. Odnosi się to zwłaszcza do sytuacji, które mogą być nowe, stale się zmieniają lub są nieoczekiwane.

Aby ćwiczyć elastyczność poznawczą, musisz nauczyć się stawiać czoła starym sytuacjom używając nowych narzędzi. Cel stanowi zmuszanie mózgu do rozwoju alternatywnych strategii, aby osiągnąć określony skutek.

Oto kilka dobrych przykładów: wykorzystywanie różnych sposobów, aby dostać się do pracy lub zmiana porannej rutyny. Możesz porozmawiać o projektach, jakie wykonujesz w pracy, ze swoim znajomym używając własnych słów.

Kolejny przykład stanowi poznawanie nowych osób. W celu wykonania bardziej określonego działania możesz spróbować trzymać się swojego planu jedzenia w różnych miejscach (w pracy, w restauracjach, w domu, itp.).

Kolejny przykład związany z jedzeniem może stanowić praca nad otwartym planem jedzenia. Podczas tego ćwiczenia musisz łączyć różne rodzaje produktów spożywczych.

Trening centralnej koherencji

Centralną koherencję należy zdefiniować jako umiejętność zapewniania kompletnego i realistycznego spojrzenia na daną sytuację. Podczas konsultacji warto omówić na głos sytuacje konfliktowe. Powinnaś również pamiętać o kontekście oraz wszystkich powiązanych z nim kwestiach.

Co więcej, warto poprosić o krótkie streszczenie po czytaniu długiego i szczegółowego tekstu. Może być ono wykonane w formie ustnej lub pisemnej. Takie zadanie może poprawić zdolność rozwoju i rozumienia ogólnych idei bez zagłębiania się w szczegóły.

Nie ma wątpliwości, że teoria usprawnienia poznawczego to kluczowe narzędzie do poprawy umiejętności myślenia wykonawczego. Sprawdza się to zwłaszcza w przypadku osób, które cierpią na otyłość. Może nawet pomóc im w skuteczny sposób i długoterminowo zapanować nad ich problemami.