Skuteczne metody leczenia depresji

Istnieje wiele metod leczenia depresji do wyboru. W rzeczywistości mamy ich coraz więcej. Jednak tylko nieliczne wykazały swoją skuteczność. Chcesz je poznać?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Vélez.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Depresja to poważne zaburzenie nastroju charakteryzujące się jednym lub większą liczbą epizodów. W ich trakcie osoba odczuwa między innymi głęboki smutek, udrękę, nieszczęście lub apatię. Dlatego po zdiagnozowaniu choroby koniecznie trzeba znaleźć skuteczne metody leczenia depresji.

Depresję można leczyć na wiele sposobów. Jednak tylko kilka terapii wypróbowano w sposób naukowo kontrolowany i udowodniony. To znaczy, że przeprowadzono je w kontrolowanych badaniach naukowych (randomizowanych i na grupami kontrolnych). Porównano je także z innymi rodzajami terapii.

Jak zobaczymy, najbardziej skuteczne metody leczenia depresji dzielą się na: farmakologiczne, poznawcze i behawioralne.

Skuteczne metody leczenia depresji

W leczeniu depresji ważne jest postawienie dobrej diagnozy i skorzystanie z pomocy specjalisty (psychologa klinicznego). Tylko w ten sposób można zapewnić wybór najodpowiedniejszej metody, a tym samym zapewnić wiarygodne rokowanie.

Ponadto, ponieważ jest to poważne zaburzenie, konieczne jest uwzględnienie wszystkich potrzeb pacjenta. Wybór nieskutecznej metody może bowiem zaostrzyć niektóre objawy i utrudnić powrót do zdrowia.

Jak wspomniano wcześniej, terapie, które wykazały większą skuteczność, dzieli się na terapie farmakologiczne i psychologiczne. Te drugie z kolei można podzielić na poznawcze i behawioralne; jednak ich procedury zwykle łączy się ze sobą.

Każda z tych grup ma na celu wpłynięcie na różne aspekty powodujące depresję. Z jednej strony chodzi o czynniki o charakterze bardziej biologicznym lub endogennym. Z drugiej strony w grę wchodzą kwestie związane z myślami i zachowaniami depresyjnymi.

Farmakologiczne metody leczenia depresji

Ten rodzaj leczenia jest przedmiotem pewnych kontrowersji dotyczących jego skuteczności, możliwego uzależnienia lub skutków ubocznych. Jest to jednak najbardziej systematycznie badana terapia, a ponadto stosuje się ją najczęściej.

Z tego powodu jej rola w leczeniu depresji ma fundamentalne znaczenie i jest zwykle uzupełniana terapiami psychologicznymi.

Z kolei istnieje kilka sposobów klasyfikowania farmakoterapii depresji. Biorąc pod uwagę, że istnieją różne rodzaje depresji, w leczeniu każdej z nich pewne działają skuteczniej niż inne.

Jedną z najczęściej stosowanych klasyfikacji jest podziała na klasyczne leki przeciwdepresyjne lub leki przeciwdepresyjne pierwszej generacji oraz leki przeciwdepresyjne nowej lub drugiej generacji.

Do klasycznych leków przeciwdepresyjnych należą tricykliki (imipramina) i inhibitory monoaminooksydazy (IMAO) (fenalzyna, deprenyl, tramylcypromina). Oba rodzaje działają pośrednio, zapobiegając eliminacji serotoniny i norepinefryny, co sprawia, że ​​więcej tych neuroprzekaźników jest dostępnych w mózgu.

Wśród nowej lub drugiej generacji znajdują się inhibitory MAO (m.in. wenlafaksyna czy moklobemid) oraz SSRI (fluoksetyna, paroksetyna, sertralina czy cytolopram). Wydaje się, że rzadziej występują tu skutki uboczne. SSRI działają, zapobiegając ponownemu wchłanianiu serotoniny i są najczęściej przepisywanymi lekami przeciwdepresyjnymi.

Należy zauważyć, że chociaż terapie farmakologiczne wykazały swoją skuteczność, zebrane dane wskazują, że są skuteczne u 30-50% pacjentów. Dlatego też największą skuteczność uzyskuje się w połączeniu farmakoterapii z psychologicznym leczeniem poznawczo-behawioralnym.

Terapie poznawczo-behawioralne

Jeśli chodzi o psychologiczne, skuteczne metody leczenia depresji wykorzystuje się terapie behawioralne i poznawcze, zwłaszcza w połączeniu. Ten rodzaj interwencji wykazał dużą zdolność do łagodzenia objawów depresji.

Co więcej, w niektórych przypadkach wykazano, że jest nawet bardziej skuteczny niż indywidualne leczenie farmakologiczne.

Z jednej strony techniki poznawcze pomagają pacjentowi w reorganizacji myślenia poprzez identyfikację irracjonalnych myśli i ich restrukturyzację. Natomiast behawioralne koncentrują się na zachowaniu pacjenta i mają na celu sprawdzenie słuszności jego myśli.

W ten sposób po ich obaleniu pacjent realizuje zadania, które zapewniają nowe działania wzmacniające w jego środowisku.

Wśród najczęściej stosowanych technik używanych do leczenia depresji można wymienić:

• Restrukturyzacja poznawcza. W depresji istnieją wzorce myślowe charakteryzujące się negatywnym spojrzeniem na siebie i przyszłość. Celem restrukturyzacji poznawczej jest zidentyfikowanie i zmodyfikowanie tych tendencyjnych myśli, i pobudzenie innych, które wytwarzają bardziej korzystne emocje i zachowania.
• Aktywacja behawioralna. Wychodzi ona z założenia, że dana osoba przestała otrzymywać wzmocnienie od swojego otoczenia. Dlatego technika ta polega na motywowaniu i promowaniu zachowań, które prowadzą do otoczenia, w którym pacjent otrzyma wzmocnienie. Tym samym przywracają bardziej adaptacyjne myśli, lepszy stan umysłu, a przede wszystkim podwyższenie jakości życia.
• Terapia samokontroli Rehm. Wiąże się z poprzednią techniką. Dąży do poprawy umiejętności samokontroli osoby. Dzięki niej pacjent pozyskuje środki do reagowania na niepowodzenia i jest w stanie skierować swoje myśli i zachowanie w kierunku własnego pozytywnego celu.
• Terapia rozwiązywania problemów. Technika ta kieruje osobę, aby zmieniła sposób radzenia sobie z problemami, postrzegając je jako wyzwanie i możliwość poprawy. Ponadto uczy ją strategii lepszego rozwiązywania problemów i pomaga zająć aktywną postawę skierowaną na osiągnięcie swoich celów.

Jakie znaczenie mają skuteczne metody leczenia depresji

Kiedy cierpisz na depresję lub masz kogoś bliskiego cierpiącego na tę chorobę, ważne jest, aby wybrać optymalne leczenie. W tym celu należy dowiedzieć się, jaki rodzaj terapii dał najlepsze dowody powrotu do zdrowia i skuteczności.

Jednak oprócz dokonania dobrego wyboru ważne jest, aby pacjent zaangażował się w leczenie i stosował się do niego. W przypadku zaniechania leczenia może bowiem dojść do poważnego nawrotu.

Aby to zrobić, zawsze poszukaj specjalisty i skonsultuj się z psychiatrami i psychologami i unikaj szukania informacji w niesprawdzonych lub mało technicznych mediach. Skuteczne metody leczenia depresji mogą nam bardzo pomóc, ale jeśli takie nie są, mogą nam również zaszkodzić.

Strata cennego czasu bez wprowadzenia naprawdę użytecznej interwencji działa zawsze na szkodę pacjenta.