Jeśli chodzi o ludzkie zachowanie, można śmiało powiedzieć, że istnieje wiele sposobów jego pojmowania i analizowania. To samo dotyczy nie tak całkiem oczywistej na pierwszy rzut oka kwestii, jaką jest zrozumienie psychologii.
Nie zapominajmy bowiem nigdy o tym, że psychologia to dyscyplina, która stara się wyjaśnić procesy zachodzące w naszym umyśle oraz sterujące ludzką ekspresją behawioralną. Biorąc to pod uwagę, trudno jest nie zadawać sobie pytania, w jaki sposób można osiągnąć jednomyślność w pojmowaniu ludzkich zachowań, skoro jest tak wiele perspektyw obejmujących ich zrozumienie.
Psychologowie stosują różne podejścia do badania tego, jak ludzie myślą, czują i zachowują się. Niezależnie od zastosowanej metody, przedmiot badań jest niezmienny. A płynące z tego wnioski zwykle nie różnią się od siebie w jakiś znaczący sposób.
W tym artykule zaprezentujemy kilka wskazówek, które ułatwią Ci zrozumienie psychologii. Zapraszamy do lektury!
Niektórzy badacze postanowili skupić się na konkretnej szkole myślenia. Inni natomiast wybierają podejście bardziej eklektyczne, które obejmuje różne punkty widzenia. Zasadniczo żadna perspektywa nie jest lepsza od innej z definicji.
Każda z nich po prostu podkreśla różne aspekty ludzkiego zachowania i to tylko od Ciebie zależy, na którym z nich skupisz się, próbując przyswoić sobie szeroko pojmowane zrozumienie psychologii.
Z psychologicznego punktu widzenia dane podejście jest perspektywą, która implikuje pewne założenia dotyczące ludzkiego zachowania. Oczywiście jest ono odmienne od innych założeń akceptowanych przez inne szkoły. Może ponadto istnieć kilka różnych teorii w tej samej gałęzi, ale wszystkie one mają pewne fundamenty, kiedy należą do tej samej szkoły.
Ogólnie rzecz biorąc, istnieje tyle metod na zrozumienie psychologii, ile jest sposobów pojmowania ludzkiego zachowania. W w dalszej części naszego artykułu przedstawimy Ci siedem przydatnych perspektyw, które pomogą Ci zrozumieć podstawy tej fascynującej dziedziny nauki. Zatem zabieramy się do dzieła i opisujemy, z czego składa się każdy z nich.
Najważniejsze sposoby na zrozumienie psychologii
Na chwilę obecną niektóre z najważniejszych psychologicznych podejść do zrozumienia ludzkich zachowań to:
- Podejście behawioralne
- Poznawcze
- Biologiczne
- Psychodynamiczne
- Humanistyczne
- Ewolucyjne
- Społeczno-kulturowe
Poniżej zaprezentujemy Ci, z czego składa się każde z wymienionych powyżej podejść:
Zrozumienie psychologii poprzez podejście behawioralne
Behawioryzm różni się od większości innych podejść, ponieważ zgodnie z jego założeniami ludzie (podobnie jak zwierzęta) są zwykle kontrolowani przez swoje otoczenie. W rzeczywistości dla behawioryzmu jesteśmy więc rezultatem tego, czego się nauczyliśmy w zakresie bodźców, wyzwalaczy i skojarzeń.
Tak więc behawioryzm bada, w jaki sposób czynniki środowiskowe (bodźce) wpływają na obserwowalne zachowanie (odpowiedź). Podejście behawioralne proponuje dwa główne procesy uczenia się przez otoczenie: warunkowanie klasyczne i warunkowanie instrumentalne.
Przykłady warunkowania klasycznego zostały na przykład odzwierciedlone w eksperymentach prowadzonych przez Iwana Pawłowa, a instrumentalne w pracach Burrhusa Frederica Skinnera.
Zgodnie z podejściem behawioralnym należy badać tylko zachowanie obserwowalne, ponieważ tylko je można w jakiś sposób zmierzyć. W rzeczywistości behawioryzm odrzuca pogląd, że ludzie mają wolną wolę. Jak wspomniano powyżej, podejście to uważa, że środowisko danej osoby determinuje wszystkie jej poszczególne zachowania.
Podejście poznawcze
Podejście poznawcze opiera się na idei, że jeśli chcemy wiedzieć, co sprawia, że ludzie robią pewne rzeczy, musimy odkryć najpierw, co dzieje się w ich umysłach. Dlatego właśnie ten sposób na zrozumienie psychologii koncentruje się na analizie procesów mentalnych.
Innymi słowy, na podstawie perspektywy poznawczej psychologowie badają kwestie poznawcze, czyli akt lub proces umysłowy, poprzez który ludzie zdobywają wiedzę.
Ponadto podejście poznawcze dotyczy między innymi funkcji umysłowych, takich jak pamięć, percepcja i uwaga. Kognitywizm uważa, że ludzie są podobni do komputerów pod względem sposobu przetwarzania informacji.
Podejście biologiczne
Podejście biologiczne wyjaśnia zachowanie zgodnie z genomiką człowieka. Przede wszystkim bada, w jaki sposób geny wywierają wpływ na zachowanie ludzi. Jest to bardzo szczególny sposób na zrozumienie psychologii, ponieważ zakłada on, że większość zachowań jest dziedziczna i pełni funkcję adaptacyjną.
Podejście biologiczne opiera się na związku między zachowaniem a wspierającymi je mechanizmami mózgu. W ten sposób szuka ono przyczyn zachowania w działaniu genów, mózgu, układu nerwowego i układu hormonalnego. Innymi słowy, stara się zbadać, w jaki sposób wszystkie te systemy współdziałają ze sobą.
Psychobiologowie badają zatem, w jaki sposób ciało ludzkie jest powiązane z zachowaniem, uczuciami i myślami. W ten sposób próbuje zrozumieć, jak umysł i organizm współpracują ze sobą, tworząc emocje, wspomnienia i doświadczenia sensoryczne.
Podejście psychodynamiczne – jeden z najciekawszych sposobów na zrozumienie psychologii
Mówiąc o podejściu psychodynamicznym, nie sposób nie wspomnieć o pracach Sigmunda Freuda. Ten legendarny już dziś naukowiec opracował zasady psychodynamiczne, obserwując, jak nieświadomość kontroluje psychikę swoich pacjentów. I to właśnie robią psychologowie lub psychoanalitycy. Podkreślają rolę sił wewnętrznych i konfliktów w zachowaniu danej osoby.
Jak stwierdzono w ramach tego podejścia, czyny ludzkie wynikają bezpośrednio z instynktów wrodzonych, impulsów biologicznych i prób rozwiązania konfliktów między osobistymi potrzebami a wymaganiami narzuconymi przez społeczeństwo.
Podejście psychodynamiczne stwierdza, że wszelkie wydarzenia w naszym dzieciństwie mogą mieć znaczący wpływ na nasze zachowanie jako osób dorosłych. Zatem nasz nieświadomy umysł i doświadczenia z dzieciństwa determinują nasze zachowanie jako całość.
Ważne jest również, aby pamiętać, że zgodnie z tym podejściem ludzie mają niewielką skłonność do podejmowania samodzielnych decyzji.
Istotnym aspektem tej szkoły psychoanalizy jest teoria rozwoju psychoseksualnego opracowana przez Sigmunda Freuda. Ta teoria pokazuje, jak wczesne doświadczenia życiowe wpływają na osobowość ludzi dorosłych. Ponadto sugeruje ona, że stymulacja różnych obszarów ciała jest niezwykle ważna, gdy dziecko przechodzi przez poszczególne etapy rozwoju.
Podejście humanistyczne
Podejście humanistyczne ocenia daną osobę jako kompletną i zintegrowaną całość. Psychologowie humanistyczni obserwują ludzkie zachowanie nie tylko oczami obserwatora, ale także z punktu widzenia tej samej osoby. Podkreślają dzięki temu znaczenie konieczności rozważenia zbieżności każdej z kluczowych sfer danej osoby.
Na podstawie tego sposobu na zrozumienie psychologii uważa się, że zachowania ludzi są powiązane z ich wewnętrznymi uczuciami i wizerunkiem, który posiadają. Perspektywa humanistyczna koncentruje się na idei, że każda osoba jest wyjątkowa i ma swobodę zmiany w dowolnym momencie swojego życia.
Ta perspektywa sugeruje także, że wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za nasze własne szczęście. Dlatego właśnie mamy wrodzoną zdolność do samorealizacji, która popycha nasze pragnienie rozwijania naszego potencjału.
Podejście ewolucyjne
Zrozumienie psychologii oparte o podejście ewolucyjne uważa, że mózg, a zatem i umysł, ewoluował tak, by rozwiązać problemy, które nasi przodkowie (a więc łowcy i zbieracze) napotkali w erze paleolitu ponad 10 000 lat temu.
Innymi słowy, sposób, w jaki ten prąd wyjaśnia nasze zachowanie, jest związany z siłami doboru naturalnego, które kształtują zachowanie podczas całego procesu naturalnej ewolucji.
Zgodnie z tym sposobem na zrozumienie psychologii u ludzi rozwinęło się takie zachowanie obserwowalne, ponieważ jest ono formą adaptacyjną. Jak widać, przypomina to podejście biologiczne w jego ogólnych założeniach. Zgodnie z tą teorią nasze zachowanie przeszło proces selekcji naturalnej. Zasadniczo najlepiej przystosowanymi osobami są te, które przeżyją i będą w stanie się rozmnażać.
Zachowania można nawet wybierać z seksualnego punktu widzenia. Ten sposób na zrozumienie psychologii mówi nam, że ludzie, którzy odnoszą większe sukcesy w uzyskiwaniu dostępu do zasobów seksualnych, rozmnażają się bardziej i częściej.
Z tego powodu ich cechy stałyby się z czasem częściej spotykane w ogólnej populacji, a zatem i ludzki umysł byłby pełen instynktów, które pozwoliły naszym przodkom przetrwać i rozmnażać się.
Ujmując rzecz w skrócie, podejście ewolucyjne koncentruje się na określeniu względnego znaczenia czynników genetycznych i doświadczenia związanego z określonymi aspektami zachowania.
Podejście społeczno-kulturowe
I na koniec mamy jeszcze podejście społeczno-kulturowe. Bada ono, w jaki sposób społeczeństwo i kultura wpływają na nasze zachowanie i sposób myślenia. Opiera się na wpływach kulturowych i społecznych otaczających nas ludzi oraz ich wpływie na sposób działania i myślenia poszczególnych osób.
Z tej perspektywy kultura jest decydującym czynnikiem w ludzkich zachowaniach. Dlatego właśnie psychologia oparta na tym podejściu bada istniejące różnice między różnymi społeczeństwami. W tym celu analizuje przyczyny i konsekwencje zachowań mieszkańców różnych krajów. Interpretuje takie zachowanie w zależności od środowiska kulturowego danej jednostki.
Podejście społeczno-kulturowe stwierdza także, że kultura i umysł są nierozłączne, ponieważ są wzajemnie od siebie zależne. To wyjaśnia, dlaczego koncentruje się głównie na interakcjach między ludźmi a środowiskiem.
„Ludzkie zachowanie wywodzi się z trzech głównych źródeł: pożądania, emocji i wiedzy”.
-Platon-
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
Ryle, G. (2005). El concepto de lo mental. Barcelona: Ed. Paidós.