Spójność grupy: związek między spójnością a wynikami
Wiele elementów charakteryzuje strukturę grupy, takich jak porządek, hierarchiczna dystrybucja, wpływ, prestiż i zróżnicowanie. Chociaż większość ludzi o tym wie świadomie lub nie, to jednak prawda jest taka, że działanie grupy opiera się na rozkładzie i konfiguracji niektórych elementów, takich jak role, normy i spójność grupy.
Wszystkie te elementy działają jak „klej”, który zmienia zwykłych ludzi w jednolitą grupę. W ten sposób ludzie mogą się spotkać w jakimś konkretnym i określić mianem „grupy”. Jednak niekoniecznie będzie to grupa sama w sobie. Wymagają one bowiem wspólnej tożsamości, struktury i współzależności.
Na podstawie tych zmiennych można śmiało powiedzieć, że spójność grupy jest czymś zupełnie odmiennym.
Spójność grupy i jej rodzaje
Dlatego właśnie spójność grupy jest jednocześnie jej „spoiwem”. Ponadto w danej grupie może przejawiać się aż kilka rodzajów spójności. Zobaczmy nieco bliżej, jakie one są:
- Spójność oparta na atrakcyjności jej członków. Podstawą tej spójności jest współzależność, którą moglibyśmy zdefiniować jako siłę utrzymującą członków grupy razem. Wynika ona ze wspólnych zainteresowań i wzajemnych relacji członków grupy. Ta spójność grupy może wystąpić na przykład między przyjaciółmi ze szkolnej ławki.
- Spójność oparta na zbliżonych lub tych samych celach. Podstawą tego rodzaju spójności jest chęć pozostania w grupie, ponieważ ułatwia to osiągnięcie celu. Zazwyczaj członkowie grupy uważają, że osiągnięcie celów poza grupą byłoby zbyt dla nich trudne. W związku z tym pozostają w tej grupie, dopóki istnieją w niej pewne wspólne zadania i zainteresowania. Spójność grupy tego typu może na przykład istnieć w środowisku pracy.
- Spójność oparta na atrakcyjności samej grupy. W innych grupach spójność może opierać się na tym, jak interesujące lub atrakcyjne są działania lub cele takiej grupy. W tym przypadku poziom wzajemnych relacji w grupie lub cele, które można dzięki niej osiągnąć, nie mają żadnego znaczenia. Spójność grupy istnieje, ponieważ ludzie lubią tę organizację i pracę wykonywaną przez grupę. To jest powód, dla którego członkowie decydują się do niej dołączyć. Spójność ta może przejawiać się w firmach, które trafiają do nas poza naszymi osobistymi celami, a także między innymi w organizacjach non-profit.
Paradygmaty spójności grupowej
Spójność grupy jest jednym z najważniejszych elementów pozwalających zrozumieć, w jaki sposób grupa może powstać, jaki ma wpływ na swoich poszczególnych członków i jakie są konsekwencje tego członkostwa w przypadku różnych zmiennych (takich jak wyniki).
Niniejszy artykuł prezentuje badania, takie jak paradygmat minimalnej grupy, w celu wyjaśnienia pojęcia spójności i tego, jak odnosi się ono do ogólnej wydajności grupy.
Ogólnie rzecz biorąc nasz świat jest bardzo zglobalizowanym miejscem, w którym duże firmy rozwijają się w mgnieniu oka. Czasami jednak ludzie nie biorą pod uwagę ważnych elementów psychologii indywidualnej i grupowej na rzecz większych korzyści.
Menedżerowie firm oczekują od pracowników najlepszej możliwej wydajności, ale czasami robią to za pomocą niepotrzebnych narzędzi lub poprzez scenariusze, które zwyczajnie nie działają. W pewnym sensie nie kończą oni dopracowywania szczegółów ani włączania do procedury roboczej elementów wymagających ulepszenia.
Może tak być właśnie w przypadku spójności grupy. Pośpiech i słaba organizacja mogą pomóc typowemu konglomeratowi ludzi współpracować w celu uzyskania najlepszych rezultatów. Chociaż można zaproponować różnego rodzaju sposoby zachęty, aby tak się stało, rozsądnym rozwiązaniem wydaje się zbadanie związku między spójnością grupy a wydajnością.
Takie posunięcie pozwoli nam dowiedzieć się, czy ta zmienna niezależna zmodyfikuje zmienną zależną. W tym celu porozmawiamy o spójności grupy opartej na współzależności, wspólnej tożsamości i strukturze.
Niektóre paradygmaty kształtują ideę spójności grupowej, co pozwala definiować ją poprzez eksperymenty. Te właśnie wspomniane eksperymenty pomogły naukowcom stwierdzić, że spójność grupy jest bardzo istotną kwestią , jeśli chodzi o przewidywanie zachowania i wydajności ludzi.
Paradygmat minimalnej spójności grupy: wspólna tożsamość
W paradygmacie grupy minimalnej rozwijanym także jako minimalna spójność grupy (Tajfel i in., 1971) badacze postawili sobie następujące pytanie:
Jaki jest minimalny warunek do tego, aby grono odizolowanych osób można było uznać za grupę?
Ludzie zostali podzieleni na dwie części. Nosiły one nazwy „grupa Klee” i „grupa Kandinsky”. Jej członkowie nie znali się wcześniej. W tym eksperymencie badacze chcieli sprawdzić, czy każda osoba podniesie poziom swojej tożsamości społecznej w grupie i będzie ją faworyzować, mimo tego, że nikogo z jej członków tak naprawdę nie zna.
Odpowiedź na to pytanie brzmi: „tak”. Aż 77 procent ludzi wybrało opcję, która przyniosła korzyść ich grupie w stosunku do drugiej. 15 procent działało także w oparciu o kapitał własny. Badacze zauważyli jednak, że ogólną tendencją było systematyczne faworyzowanie wszystkich osób w grupie, niezależnie od tego, czy jeden lub drugi jej członek został w ten sposób poszkodowany.
Poprzez paradygmat grupy minimalnej możemy wyjaśnić spójność grupy w oparciu o kategorię społeczną. W tym sensie fakt, że kilka osób może zostać faktycznymi członkami grupy, wydaje się wystarczającym elementem różnicującym, aby dana grupa mogła się scalić.
Teoria tożsamości społecznej: koncepcja siebie jako czynnika regulującego
Po raz kolejny Henri Tajfel podjął się badań nad spójnością grupy, analizując pojęcie własnej osoby, czyli ważną zmienną w psychologii osobowości. Zasadniczo koncepcja samego siebie odnosi się do obrazu, który każdy człowiek ma na swój temat. Istnieją w tym przypadku dwa ważne aspekty, które należy wziąć pod uwagę w koncepcji własnej. Są to:
- Tożsamość osobista. Jest to część koncepcji własnej, która wywodzi się ze znaczeń i emocji, a także z osobistych doświadczeń emocjonalnych i najbardziej intymnych aspektów danej osoby.
- Tożsamość społeczna. Jest ona związana z pojęciem samego siebie, swojego „ja”, które wywodzi się z przynależności do grup społecznych. Może być ono także oparte na wyznawanych wartościach i związanym z tym znaczeniem emocjonalnym. Wierzcie lub nie, ale niektóre aspekty wizerunku ludzi wywodzą się bezpośrednio z ich pozycji w niektórych grupach społecznych.
Aby naprawdę należeć do danej grupy, ważne jest, aby najpierw poznać samego siebie. Co więcej, kluczowym elementem określającym członkostwo w grupie jest poszukiwanie przez każdego jej członka pozytywnych aspektów jego tożsamości. Niektóre aspekty grupy mogą być korzystne dla niektórych jej członków i szkodliwe dla innych.
Na podstawie tej teorii widzimy, że spójność grupy wynika z potrzeby zachowania poczucia własnej wartości. Ci, którzy dopiero co dołączają do danej grupy, starają się pielęgnować swoją koncepcję samych siebie w pozytywny sposób.
Związek między spójnością grupy a uzyskiwanymi przez nią wynikami
Na podstawie badań i eksperymentów przeprowadzonych przez psychologię społeczną oraz znając przyczynę spójności grupy w niektórych przypadkach, możemy dość do pewnych wniosków na temat związku między spójnością a wydajnością grupy.
Zgodnie z modelem zaspokajania potrzeb spójność grupy nie jest zjawiskiem wcześniejszym, niż wzrost wydajności w pracy wykonywanej przez grupę. W rzeczywistości wydaje się, że zależność ta działa w drugą stronę. To raczej wydajność sprzyja wzrostowi spójności.
Jeśli na przykład partia polityczna wygra wybory w danym kraju, to spójność grupy w tym przypadku prawdopodobnie wzrośnie, właśnie w wyniku uzyskania przez nią dobrych wyników.
Czy pomiędzy tymi dwoma czynnikami istnieje jakiś istotny związek?
Uzyskane dane sugerują następujące wnioski:
- Tak, istnieje znaczny związek między spójnością a wydajnością lub produktywnością.
- Takie relacje występują zwłaszcza w grupach naturalnych lub małych.
- Grupy, które wymagają wysokiego poziomu interakcji, aby skutecznie wykonywać swoje działania, nie są tymi, które wykazują większy związek między spójnością a realizacją.
- Zaangażowanie w dane zadanie jest komponentem, który najlepiej wyjaśnia związek między spójnością a produktywnością.
- Przyciąganie interpersonalne i przyciąganie grupowe odgrywają drugorzędną rolę.
Jak wyjaśniliśmy powyżej, kierunek tego efektu jest większy gdy poruszamy od wydajności w stronę spójności niż na odwrót. Spójność grupy jest ogólnie rzecz biorąc podstawą zjawisk grupowych, takich jak interakcja, normy, presja, zgodność, tożsamość grupy, myślenie grupowe, wydajność, władza i przywództwo.
Im większa spójność grupy, tym większa presja lub wpływ danej grupy na jej członków. Zarówno w aspekcie społeczno-emocjonalnym, jak i związanym z zadaniami. Z drugiej strony przyciąganie, które powoduje wzrost spójności, a co za tym idzie zdolność do wywierania wpływu, może być przyciąganiem napędzanym osobistymi cechami członków i celami samej grupy.