Rodzice małych narcyzów to zjawisko znacznie częściej występujące niż by się mogło wydawać. Wielu rodziców uważa, że to ich dziecko jest najsłodsze i najmądrzejsze. To ono dostaje najlepsze oceny i robi wszystko dobrze.
Takie myślenie jest naturalne. W końcu wszyscy jesteśmy wyjątkowi. Niemniej jednak, ciągłe zwracanie uwagi tylko na to, co dzieci robią dobrze ale też ignorowanie ich błędów, może zamienić je w egocentryków. Rodzice małych narcyzów wcale nie mają łatwego życia.
“Nie za dużo, nie za mało” byłoby dobrą regułą w tej sprawie. Niektórzy rodzice dają swoim dzieciom jedynie wzmocnienie negatywne, które niekorzystnie wpływa na ich poczucie własnej wartości. To sprawia, że dzieci czują się niewystarczające i bezwartościowe. Inni rodzice wybierają wzmocnienie pozytywne, ale całkowicie ignorują te negatywne. Obie skrajności mają szkodliwe konsekwencje. Zobaczmy, jakie zachowania wykazują rodzice małych narcyzów.
“Narcystyczne dziecko wyrasta na dorosłego z wyolbrzymioną admiracją siebie. Będzie on narzucać swoje wymagania innym a także oczekiwać, że inni będą go wychwalać i adorować.”
Rodzice małych narcyzów – jak to się dzieje?
Nie mówimy, że złym jest wychwalanie dzieci. Oczywiście ważne jest, aby dawać im znać, kiedy robią coś dobrze. “Zobacz, jak dobrze wykonałeś to ćwiczenie”, “dziękuję za tak ładne sprzątnięcie stołu” lub “zachowałeś się wspaniale”. Niemniej jednak wiemy też, że dzieci nie są doskonałe. Popełniają błędy i robią złe rzeczy. Rodzice małych narcyzów nie chcą zauważać tego faktu.
Narcystyczne dzieci karmią się nieustanną pochwałą. Kolejnym czynnikiem jest to, że ich rodzice spełniają każdy ich kaprys. Mogą oni nawet bronić swoje dzieci, gdy te nie mają racji lub obwiniać innych ludzi, tylko po to aby ich dzieci nie były odpowiedzialne za cokolwiek, co się wydarzyło.
Nie wolno uczyć dzieci jak unikać odpowiedzialności. Będą dorastać myśląc, że tylko inni ludzie popełniają błędy i to inni ludzie powinni ponosić konsekwencje ich działań. W dłuższej perspektywie staną się sfrustrowani, gdy zdadzą sobie sprawę, że relacje nie działają w ten sposób. Będzie im trudno gdy uświadomią sobie, że świat nie kręci się tylko wokół nich.
“Uczenie się odpowiedzialności jest kluczowe, jeśli chcemy aby dziecko wyrosło na zdrowego dorosłego.”
Złudzenie doskonałości a rodzice małych narcyzów
Jeśli dziecko dorasta myśląc, że nigdy nie robi nic złego i tylko inni popełniają błędy, uwierzy wtedy, że jest idealne. Dlaczego miałoby się starać? Po co miałoby działać w jakikolwiek inny sposób? Wręcz przeciwnie, dalej będzie wymagać wszystkiego od innych. Będzie wskazywać palcem na innych i narzucać swoją tyranię. Rodzice małych narcyzów przyczyniają się do takiego stanu rzeczy.
Brak ograniczeń i nadmierne pochwały mogą z czasem stworzyć małych narcyzów. Wielu rodziców uważa, że dobrze jest nie zwracać uwagi na błędy swoich dzieci. W rzeczywistości jednak, uniemożliwiają im dojrzewanie emocjonalne. Kiedy te dzieci dorosną, będą miały wiele problemów powiązanych ze sobą. Będą mieć też problemy z poczuciem własnej wartości.
Przeceniając swoje dzieci, rodzice zakładają im opaskę na oczy. To chroni ich przed krytyką. Załóżmy, że jedno dziecko popycha drugie, podczas gdy rodzice są obok. Zamiast powiedzieć dziecku, że zrobiło coś złego i kazać mu powiedzieć przepraszam, oni mówią mu, że to drugie dziecko jest winne. W takich przypadkach wzrasta ego dziecka. Ale to nie jest w tym najgorsze. W przyszłości dziecko nie będzie w stanie rozpoznać swoich błędów lub zaakceptować tego, że nie ma racji.
Budowanie zdrowego poczucia własnej wartości bez narcyzmu
Istnieje różnica między nie wychwalaniem nieustannie dzieci a mówieniem im, że radzą sobie dobrze i są wartościowe. Budowanie zdrowej samooceny zawsze jest możliwe. Kluczem jest znalezienie równowagi.
Dzieci muszą czuć się akceptowane takimi jakimi są, po to aby nie stać się małymi narcyzami.. Nie ma znaczenia czy przejawiają zachowania, które są akceptowane bardziej niż inne. Rodzice nie powinni myśleć, że mówienie swoim dzieciom co zrobili źle zawsze sprawi, że będą czuły się smutne i niekochane. Od najmłodszych lat musimy im pokazywać co to znaczy kochać bezwarunkowo.
Ważne jest, aby dzieci wiedziały, że są kochane. Wytłumacz im, że bycie złym lub poirytowanym nie oznacza, że rodzice już ich nie kochają. Ważne jest również edukowanie dzieci o równości. Naucz ich, że nie są ani lepsi ani gorsi od innych ludzi. Zaszczep w nich ideę, że wszyscy jesteśmy tacy sami, ale z różnymi cechami i mocnymi stronami.
Ponadto, ważne jest nauczenie ich, że wszystko wymaga czasu i wysiłku. Jest to szczególnie ważne, gdy zachowują się wymagająco.
Jak widać, narcystyczne dzieci uczą się zachowywać w określony sposób poprzez szereg warunków i postaw, które mają wiele wspólnego ze sposobem w jaki ich rodzice je wychowują. Niemniej jednak, cechy personalne każdego dziecka mają także dużo do czynienia z ich zachowaniem.
Jednak nadal ważne jest, aby pamiętać, że dzieci nie są doskonałe, tak jak chcieliby myśleć ich rodzice. One także popełniają błędy i muszą nauczyć się brać za nie odpowiedzialność. Jeśli rodzice nie dadzą dzieciom szansy na nauczenie się tej lekcji, nie pomogą im pod żadnym względem. Wręcz przeciwnie – sprawią im znaczącą krzywdę.