Osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline lub w skrócie BPD to jedno z zaburzeń osobowości, które sprawia, że życie codzienne staje się o wiele trudniejsze zarówno dla tych, którzy cierpią z powodu tej choroby, jak i dla ich rodzin. Jest to rzadkie zaburzenie psychiczne, które dotyka około 2% populacji i zwykle występuje u osób po 20-25 roku życia.
Jednak osoby, u których wykryta została osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline najprawdopodobniej miały już wcześniej objawy tej choroby. Wynika to z tego, że pewne charakterystyczne symptomy BPD mogą istnieć już w początkowym okresie rozwoju osobowości, w wieku 12-13 lat.
Chociaż jest to dość rzadko występujące zaburzenie osobowości, to jednak zostało ono bardzo dokładnie przebadane. Zainteresowanie naukowców tą dziedziną wywodzi się głównie z powodu trudności i problemów związanych z codziennym życiem z osobą zaburzoną. Impulsywność, wielki strach przed porzuceniem i brak kontroli emocjonalnej to wyróżniające cechy występujące u pacjentów z tym zaburzeniem. Można powiedzieć, że osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline może doprowadzić do wielu problemów związanych z “normalnym” życiem.
Dlatego też w naszym dzisiejszym artykule omówimy to, czym jest osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline. Zaprezentujemy też kilka cennych rad wszystkim tym, którzy cierpią z tego powodu. Kolejne punkty opisane w dalszej części naszego artykułu wywodzą się bezpośrednio ze świadectw osób, które cierpią na BPD. Zostały także zainspirowane publikacją dr Marshy M. Linehan, światowej sławy eksperta zajmującego się tym konkretnym zaburzeniem.
Osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline i problemy z impulsywnością zachowań
Przede wszystkim należy zdawać sobie sprawę z tego, że osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline cechuje się wysokim poziomem impulsywności. Zależy to przede wszystkim od nastroju danej osoby i sytuacji, w których się ona znajduje. Życie codzienne w przypadku osoby chorej na BPD oznacza u niej rozwój zachowań impulsywnych, które sprawiają, że osoba podejmuje w ułamku sekundy decyzje, których już chwilę później gorzko żałuje.
“To jak życie z balonem w dłoniach, który może eksplodować w każdej chwili”.
-Anonimowa osoba zmagająca się z BPD-
Również ci wszyscy, u których zdiagnozowana została osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline, doświadczają impulsywnych zachowań wpływających na relacje międzyludzkie. Może być to na przykład jak podejmowanie pochopnych decyzji na podstawie chwilowego uczucia lub wrażenia.
Z drugiej jednak strony, jeśli chodzi o pracę lub ogólnie sytuację na poziomie zawodowym, osoby żyjące z BPD mogą często zmieniać miejsce zatrudnienia bez żadnego wyraźnego powodu. Ponadto wszystko może prowadzić do stałej niestabilności w życiu. A ona z kolei może również negatywnie wpływać na stabilność emocjonalną takiej osoby.
“Osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline oznacza silną skłonność do zachowań impulsywnych, które sprawiają, że dana osoba podejmuje pochopne decyzje lub wybiera zachowania, których później będzie żałować”.
-Anonimowa osoba zmagająca się z BPD-
W tym sensie osoby chorujące na BPD muszą mieć opracowane strategie postępowania. A także odpowiednio rozwinięte zdolności poznawcze i behawioralne w celu skutecznego zarządzania swoim zachowaniem impulsywnym. Ponadto ważne jest to, aby osoby z BPD wiedziały, jak korzystać z pozytywnych i elastycznych afirmacji przy ocenie codziennych sytuacji i doświadczeń.
Niepewność spowodowana strachem przed porzuceniem
Życie z pogranicznym zaburzeniem osobowości w wielu przypadkach jest równoznaczne z “niemożnością cieszenia się związkami z obawy, że osoba, którą kochasz… po prostu odejdzie” – wyjaśnia 37-letni pacjent z BPD od 19 roku życia. Osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline powoduje (czemu trudno się dziwić) ogromny strach przed byciem porzuconym, tracąc z oczu wszelkie pozytywne aspekty życia.
Z drugiej strony lęk przed opuszczeniem nie musi być wyrażany werbalnie. To znaczy, że osoba z BPD nie musi mówić partnerowi, przyjacielowi lub krewnemu: “Obawiam się, że mnie zostawisz”. Ten lęk przed rozstaniem zwykle przejawia się przez zazdrość, dążenie do kontroli nad drugą osobą, unikanie wszelkiego rodzaju aktywności wykonywanych indywidualnie lub po prostu życie w samotności. Terapia dla osób chorych na BPD polega na opanowaniu lęku przed porzuceniem i powstrzymaniu zazdrości oraz kontrolowaniu swoich zachowań.
Choć może być prawdą, że osoby z BPD mają doświadczenia z porzuceniem na poziomie rodzinnym lub osobistym, problem polega na tym, że nie są w stanie przezwyciężyć tej tragedii i uogólnić tego doświadczenia na prawie wszystkie obszary swojego życia osobistego. Dlatego też dla osób z BPD ważne jest, aby leczyć rany z przeszłości podczas terapii psychologicznej przy użyciu różnych technik mających na celu przezwyciężenie tego strachu.
Huśtawka emocjonalna – osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline to jazda na emocjonalnym rollercoasterze
Jednym z głównych objawów BPD jest trudność w kontrolowaniu emocji, które są intensywne i nieproporcjonalne w porównaniu z rzeczywistą sytuacją. Dlatego też życie osoby chorującej na osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline jest niezwykle intensywne. Niezależnie od tego, czy chodzi tutaj o emocje pozytywne, czy też negatywne.
Co więcej, problemy z kontrolowaniem emocji zaczynają się już w dzieciństwie. Szczególnie widoczne jest to wtedy, gdy uczucia dziecka nie zostały zaakceptowane, ani zrozumiane przez rodziców. Dla dziecka oznacza to automatycznie, że jego uczucia są dla rodziców nieistotne lub niewłaściwe. Nie udało mu się zdobyć umiejętności oznaczania swoich emocji, ani dowiedzieć, jak je dostosować do sytuacji.
Oznacza to zarazem, że osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline w dorosłym życiu oznacza odczuwanie wręcz eksplozji emocji przy każdej możliwej sytuacji. Nie ma tutaj znaczenia, czy są one adekwatne do sytuacji i odpowiednio zrozumiane przez innych.
“Osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline wymusza życie w pełni intensywne, zarówno na dobre, jak i na złe”.
-Anonimowa osoba zmagająca się z BPD-
Jak można pomóc osobie z BPD?
Osoby z BPD doświadczają zarówno najlepszych i najgorszych w świecie emocji ze względu na trudności w kontrolowaniu reakcji emocjonalnej. Wynika to z tego, że nie mają one zdolności sterowania tak szerokim zakresem swoich emocji. Wszystkie uczucia, jakie ogarniają ich umysły są w ich odczuciu niezwykle intensywne. Wiele sesji terapii BPD koncentruje się więc na umiejętnościach dotyczących zagadnień kontroli i zarządzania emocjami.
Na koniec ważne jest także podkreślenie, że życie w przypadku osoby chorującej na osobowość chwiejną emocjonalnie typu borderline wymaga dużo cierpliwości i empatii ze strony innych osób. Podobnie jak we wszystkich zaburzeniach osobowości, ludzie wokół osoby chorej mają także własne problemy z tymi zaburzeniami. Należy o tym także pamiętać.
Jeśli występuje u Ciebie osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline, pamiętaj o tym, że osoby, które najbardziej Cię kochają, mogą mieć wrażenie, że nie wiedzą, co robić, lub jak Ci pomóc w wielu przypadkach. Wskazane jest zatem, aby udać się do odpowiedniego specjalisty tak szybko, jak to tylko możliwe. Z pewnością on lub ona poprowadzi Cię przez ten trudny dla wszystkich problem.