Niektórzy ludzie nie radzą sobie ze starzeniem się

Podczas gdy nauka poszukuje więcej strategii spowalniania starzenia, istnieją już takie, które mogą być naprawdę przydatne. Jednak w tym artykule mówimy o osobach, które mają trudności, jeśli chodzi o radzenie sobie ze starzeniem się.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 14 września, 2023

Nie wszyscy ludzie dobrze się starzeją. Nie mamy na myśli osób, które w wieku 60 czy 70 lat mają więcej zmarszczek i pogarszający się stan zdrowia. Mówimy o tych, którzy witają jesień swojego życia, czując rozdrażnienie, urazę i rozpacz. Dlaczego niektórzy ludzie nie radzą sobie ze starzeniem się?

Wiemy, że nie zawsze łatwo jest zaakceptować upływ czasu i często trudno nam rozpoznać tę pomarszczoną twarz w lustrze. Niemniej jednak niepokojące jest, gdy niektórzy z naszych bliskich wykazują coraz bardziej apatyczne, a nawet wrogie zachowania, gdy się starzeją. Z drugiej strony często mówi się, że osobowość nie zmienia się z wiekiem, a ktoś, kto był małomówny i niegrzeczny w młodości, będzie taki sam również później.

Chociaż prawdą jest, że starość nie zawsze jest przepełniona szczęściem, ciężko się ogląda, jak niektórzy ludzie w tym okresie życia stają się coraz bardziej drażliwi. Czy jest na to jakieś wyjaśnienie? Co ważniejsze, czy możliwe jest osiągnięcie starości w pozytywnym stanie umysłu?

Powody, dla których niektórzy ludzie nie radzą sobie ze starzeniem się

Badania nad starzeniem się są obecnie bardzo popularne. To nie przypadek. Te przeprowadzone przez Duke University (USA) wskazują, że jednym z największych wyzwań stojących przed społeczeństwem jest postępujące starzenie się. Szacuje się, że do 2050 roku co szósta osoba na świecie będzie miała powyżej 65 lat.

Dlatego też jednym z celów nauki jest spowolnienie procesu starzenia się, aby ludzie mogli nadal być produktywni, gdy są starsi. Plan ten brzmi jak scenariusz filmu science fiction, ale jest to coś, nad czym pracowano od lat. Medycyna, a nawet bioinżynieria skupiają się na oszukiwaniu naszego DNA, abyśmy mogli pozostać młodzi, niezależnie od naszego wieku biologicznego.

W dzisiejszych czasach staramy się osiągać wiek 60 lat w dobrym zdrowiu fizycznym. Jednak mamy tendencję do zaniedbywania aspektu zdrowia psychicznego. Niemniej jednak nic nie jest bardziej istotne niż dobre samopoczucie psychiczne i emocjonalne na każdym etapie życia, także wtedy, gdy świeczki ledwo mieszczą się na urodzinowym torcie.

Właściwe starzenie się psychiczne jest sztuką, błogosławieństwem, do którego wszyscy dążymy. Dlaczego więc niektórzy ludzie nie radzą sobie ze starzeniem się? Rzućmy na to okiem.

1. Waga samotności

W miarę upływu lat w naszym życiu pojawiają się pewne straty. Samotność jest obecnie prawdziwą epidemią. Utrata małżonka, życie w odosobnieniu i coraz rzadsze wizyty krewnych to elementy, które mają ogromny wpływ na osoby starsze.

Bycie samemu, kiedy tego nie chcemy, sprawia, że chorujemy – zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie. W takich okolicznościach nasza osobowość może się całkowicie zmienić.

2. Kiedy urazy i duma uniemożliwiają przebaczenie

Jeśli jest jeden etap życia, w którym powinniśmy nauczyć się przebaczać, to jest to jesień naszego życia. Osiągnięcie wieku 60 czy 70 lat z aktywnymi urazami, zerwanymi relacjami i ludźmi, z którymi już nie rozmawiamy, nie jest dobrym rozwiązaniem. Prędzej czy później pożałujemy niektórych naszych wyborów. Często może już być za późno.

Jest wielu ludzi, którzy starzeją się w niezdrowy sposób, ponieważ w ich codziennym życiu duma oznacza więcej niż empatia.

3. Niektóre doświadczenia zmieniają naszą osobowość

Jak wspomnieliśmy wcześniej, ogólnie przyjmuje się, że na starość mamy taki sam charakter, jaki mieliśmy w młodości. Dlatego ci, którzy byli nieprzyjemni i niezbyt towarzyscy, po latach wciąż. Jednak prawda jest taka, że osobowość człowieka nie jest tak stabilna, jak mogłoby się wydawać.

To prawda, że niektóre aspekty naszej osobowości, które pojawiają się w dzieciństwie, nie zmieniają się wraz z wiekiem. Badanie przeprowadzone przez Uniwersytet w Edynburgu (Wielka Brytania) stwierdza, że osobowość zmienia się wraz z dojrzewaniem, kiedy w naszym życiu pojawiają się pewne doświadczenia i lekcje. Co więcej, niektóre traumatyczne lub bolesne doświadczenia mogą wpłynąć na nas w głęboki sposób, wpływając później na nasze starzenie się. Możemy na przykład stać się bardziej nieufni lub stale czuć rozpacz.

4. Sytuacja psychospołeczna

Problemy ekonomiczne, życie w niekorzystnym środowisku lub zagrożenie wykluczeniem – wszystko to wpływa na proces starzenia się. Chociaż często mówi się, że pieniądze nie dają szczęścia, w rzeczywistości są środkiem ułatwiającym lub utrudniającym egzystencję jednostki.

Jeśli dana osoba nie ma środków na życie, cierpi na chroniczny stres, a jej opieka zdrowotna jest niewystarczająca, niezwykle trudno jest jej stawić czoła codzienności i upływowi czasu.

5. Brak akceptacji upływu czasu

Starzenie się z optymizmem oznacza akceptację wpływu lat na nasze ciała. Nie jest to łatwe i nie uczą nas tego w szkole. Ponadto często występują skrajnie zniekształcone uprzedzenia w stosunku do osób starszych. W związku z tym jest wielu, którzy stawiają temu opór, wykazują wyraźną fobię dotyczącą tego etapu życia i walczą z nim.

Nie trzeba dodawać, że niewiele jest bitew bardziej skazanych na niepowodzenie – przynajmniej na razie – niż zmierzenie się z upływem czasu. Zaprzeczanie temu, ile mamy lat, przynosi tylko cierpienie. Ludzie, którzy nie radzą sobie ze starzeniem się, to w większości ludzie nieszczęśliwi.

Jedną ze strategii, którą powinniśmy sobie wyznaczyć, jest zwrócenie uwagi na sferę psychologiczną w samym procesie starzenia. Najważniejsze działania to wyznaczanie celów niezależnie od wieku, utrzymywanie aktywnego umysłu i dalsze cieszenie się kontaktami społecznymi.