Neuroplastyczność i stres pourazowy

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Gema Sánchez Cuevas.

Ostatnia aktualizacja: 29 września, 2020

Plastyczność mózgu lub neuroplastyczność jest wspaniałą cechą, która ostatecznie umożliwia zatarcie śladów pozostawionych w układzie nerwowym przez traumatyczne wydarzenie. Neuronauka to sposób na skuteczne przezwyciężenie stresu pourazowego.

Urazy są podstawą wielu problemów emocjonalnych i psychicznych. Nierzadko zdarza się, że niektórzy ludzie całe życie przeżywają w cieniu traumatycznego doświadczenia. A nawet przekazują je kolejnym pokoleniom poprzez zachowania naznaczone stresem pourazowym, który z nich wynika. Dlatego ta ważna jest neuroplastyczność mózgu.

Nie zawsze jesteśmy w stanie prawidłowo zrozumieć słowo „trauma”. Czasami się je bagatelizuje, a czasami wyolbrzymia. Przede wszystkim trauma jest rozpoznawalna w wielu okazjach, właśnie poprzez stres pourazowy. Po drugie, niekoniecznie pojawia się w wyniku niesamowicie niszczycielskiego i widocznego dla innych doświadczenia.

To, co sprawia, że ​​wydarzenie jest traumatyczne to sposób, w jaki każda osoba je przeżywa. Oraz skutki, jakie pozostawia ono w ich życiu. Czasami jest to spowodowane czymś bolesnym, jak tragiczna śmierć ukochanej osoby.

Innym razem wynika to po prostu z pozornie mniej poważnych sytuacji. Takich jak dla sześciolatka widok ojca całującego inną kobietę, która nie jest jego matką.

Trauma

Z tego, co napisaliśmy powyżej wynika, że ​​tym, co charakteryzuje traumę jest emocjonalny wpływ jaki ma ona na daną osobę. Czasami jest wywoływana przez określone wydarzenie, a innym razem w wyniku szeregu bolesnych wydarzeń, które są ze sobą powiązane.

Najważniejsze jest to, że powoduje to szok emocjonalny, czyli doświadczenie absolutnego oszołomienia. Dzieje się tak, ponieważ osoba dotknięta chorobą nie znajduje poznawczych ani emocjonalnych narzędzi, aby zrozumieć sytuację i włączyć ją do swojego doświadczenia. Pojawia się zdumienie i wewnętrzna blokada.

Wiele z tego zamieszania wynika z faktu, że trauma pojawia się w całkowicie zaskakujących sytuacjach. Układ nerwowy nie jest przygotowany do radzenia sobie z tym faktem i dlatego nie może na to zareagować w sposób zorganizowany i spójny.

Stres pourazowy

Każdy uraz wywołuje zjawisko zwane stresem pourazowym. Objawy i intensywność zależą od nasilenia doświadczenia, ogólnej sytuacji psychologicznej osoby w momencie wystąpienia zdarzenia, kontekstu, w jakim się ono rozwinęło i powtarzalności traumatycznej sytuacji.

Typowe przejawy stresu pourazowego występują w czterech obszarach:

• Powtarzanie traumatycznego wydarzenia. Poprzez ciągłe wspomnienia, koszmary senne, przeczucia i uczucie niepokoju przy wspominaiu zdarzenia.
• Unikanie. Unika się tematu i wszystkiego, co jest związane z wydarzeniem.
• Zmiany w stanie psychicznym. Zapominanie lub tłumienie tego, co się wydarzyło lub jego części. Poczucie oderwania od rzeczywistości, apatia, pesymizm, niezdolność do przeżywania pozytywnych uczuć.
• Pobudzenie i reaktywność. Bezsenność, trudności w kontrolowaniu złości i koncentracji, nerwowość, ciągły strach, nadmierna czujność.

Neuroplastyczność

Uraz wywołuje nie tylko skutki psychiczne, ale także powoduje pewnego rodzaju reset lub rekalibrację układu nerwowego. Mózg osoby po traumie zmienia się generując ciągłą aktywację systemu alarmowego.

Nie powróci do swojego normalnego stanu dopóki nie przeprowadzi się formalnej interwencji, by do tego doprowadzić. Czasami nawet wtedy się to nie udaje.

Dlatego też stres pourazowy pozostawia swój ślad w mózgu. Postępy w neurobiologii umożliwiły ustalenie, że mózg jest plastyczny, to znaczy można go modyfikować przez określone bodźce. Eksperci w tej dziedzinie zwracają uwagę, że tak jak trauma zmienia mózg, inne doświadczenia mogą również spowodować, że odzyska on swoje normalne funkcje.

Neuroplastyczność to zdolność mózgu do zmiany na podstawie doświadczenia. Obecnie istnieje kilka terapii, których celem jest przezwyciężenie stresu pourazowego poprzez interwencje mające na celu wywołanie zmian w ośrodkowym układzie nerwowym.

Neuroplastyczność i terapie

Jednym z ekspertów, który najlepiej zbadał ten temat jest holenderski badacz traumy Bessel Van der Kolk. Jego zdaniem w przezwyciężaniu stresu pourazowego bardzo skuteczne są zajęcia takie jak joga, teatr terapeutyczny, terapia neurofeedback, psychodrama doświadczalna i masaże terapeutyczne.

Inni eksperci, tacy jak Alain Brunet, specjalista od psychologii klinicznej zajmujący się traumą przeprowadzają leczenie składające się z czterech faz. Przypominania (często z jednoczesną sedacją), szczegółowego opisania historii urazu i czytania na głos tego, co zostało napisane. Sesje w tym stylu odbywają się raz w tygodniu przez pięć tygodni.

Zaskakujące jest to, że wiele osób ma w sobie traumę i nie wie o tym lub nie chce o tym wiedzieć. Zazwyczaj ponieważ nadal są nią przytłoczeni. Możemy zauważyć, że trauma istnieje poprzez przejawy stresu pourazowego. Dzisiaj wiemy już, że nie musisz wiecznie żyć z tą myślą. Neuronauka jest wyjściem z tego labiryntu.