Neurony są podstawową jednostką funkcjonalną układu nerwowego. Nasze zachowania i percepcja zależą od sposobu działania neuronów i współdziałania z ich „towarzyszami”. Te małe komórki nerwowe stanowią biologiczną część naszej psychologii. Można więc powiedzieć, że neurony są podstawą wszystkich naszych emocji i myśli.
Zanim przejdziemy dalej, musimy wspomnieć, że wszystkie neurony mają taką samą informację genetyczną jak pozostałe komórki w Twoim ciele. Mają te same podstawowe elementy w swojej strukturze (błona, jądro, organelle itd.).
To, co czyni neurony tak wyjątkowymi w porównaniu do innych komórek, to miejsce, które zajmują w naszych sieciach neuronowych. Dzięki temu mogą przeprowadzać podstawowe procesy, takie jak odbieranie, przetwarzanie i wysyłanie informacji.
Aby zrozumieć, czym są neurony, musimy poznać ich strukturę i funkcje synaptyczne. Obie te kwestie pomogą zrozumieć, dlaczego neurony grupują się w typowy dla siebie sposób oraz jak wysyłają informacje w mózgu człowieka. Dlatego dzisiaj porozmawiamy o budowie neuronów i synaps.
Struktura neuronu
Mimo że istnieje wiele typów neuronów o różnych strukturach, mają one pewne wspólne elementy. Struktura typowego neuronu składa się z trzech podstawowych części: somy (ciało komórki), dendrytów i aksonu. Taka struktura pomaga neuronom spełnić ich rolę jako łączników i menedżerów informacji.
Zanim omówimy te trzy części, warto również wspomnieć o jednej osobliwej rzeczy dotyczącej błony neuronu. Nie jest przepuszczalna w taki sam sposób jak u innych komórek w ciele człowieka. W rzeczywistości umożliwia to reagowanie na bodźce wokół. Dlatego impuls elektryczny wytworzony w neuronie może przenosić się do innych komórek lub tkanek.
Z czego zbudowane są neurony
Centralna część neuronu to soma. Tutaj przebiega cała aktywność metaboliczna. Soma znajduje się tam, gdzie jądro, wraz z innymi mikrostrukturami i komórkami, które utrzymują przy życiu neurony.
Dendryty są gałęziami, które wychodzą z somy i sprawiają, że neuron wygląda trochę jak drzewo. Są to przede wszystkim miejsca, w których odbywa się odbiór informacji. Drzewa dendrytów rozwidlają się i łączą jeden neuron z aksonami innych neuronów i komunikują się z nimi.
Neurony mogą przekazywać informacje, ponieważ dendryty mają neuroreceptory wzdłuż całej błony. Mimo że komunikacja w większości odbywa się między aksonem a dendrytem, mogą istnieć również inne rodzaje komunikacji (akson-akson lub akson-soma).
Akson wychodzi z szerszej części somy, którą nazywamy „wzgórkiem aksonu”. Zawiera informacje pobrane przez neuron, które później można przekazać innym neuronom. Na samym końcu aksonu znajdują się zakończenia aksonu. Łączą się z dendrytami innych neuronów.
Synapsy lub komunikacja neuronowa
Znając strukturę neuronów, można zastanowić się, w jaki sposób komunikują się one ze sobą. Otóż neurony komunikują się ze sobą poprzez synapsy. Komunikacja zazwyczaj odbywa się przez połączenie akson-dendryt, ale jak wspomnieliśmy, może przebiegać również w inny sposób.
Na poziomie morfofunkcjonalnym komunikacja może się odbywać albo z synapsą chemiczną albo z elektryczną. Chociaż istnieje wiele różnych synaps elektrycznych, szczególnie w tkance mięśni gładkich, większość synaps w systemie nerwowym ssaka jest rodzaju chemicznego.
Struktury, które nazywamy koneksynami są związane z synapsami elektrycznymi. Są to kanały jonowe, które łączą neurony i umożliwiają przepływ prądu elektrycznego między nimi.
Zaletą tej synapsy w porównaniu z typem chemicznym jest to, że wysyła informacje znacznie szybciej. Złą stroną jest to, że jakość i pojemność informacji jest znacznie niższa niż w przypadku rodzaju chemicznego.
W synapsach chemicznych istnieją substancje, które nazywamy neuroprzekaźnikami lub neuromodulatorami (takimi jak dopamina). Część neuronu, który przechowuje te substancje to zakończenie aksonu, gdzie substancje te czekają, aż otrzymają polecenie wyjścia.
Po oderwaniu się od przestrzeni śródmiąższowej między dwoma neuronami te neuroprzekaźniki przyczepiają się do określonych receptorów, które regulują aktywność neuronów. Różnorodność neuroprzekaźników jest ogromna, a każdy z nich działa inaczej i wywołuje inny efekt.
Głębsze badania struktur neuronowych i synaps mogą pomóc w wyjaśnieniu tych procesów. A dzięki badaniom dziedzina neuronauki jest w stanie zagłębić się w mechanizmy neuronalne służące do uczenia się, postrzegania, emocji i wielu innych zadań, jakie codziennie wykonuje mózg człowieka.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Hammond, C. (2015). Neurons. In Cellular and Molecular Neurophysiology: Fourth Edition. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-397032-9.00001-7
- Peterka, D. S., Takahashi, H., & Yuste, R. (2011). Imaging Voltage in Neurons. Neuron. https://doi.org/10.1016/j.neuron.2010.12.010
- Arias-Carrión, Ó., Olivares-Bañuelos, T., & Drucker-Colín, R. (2007). Neurogénesis en el cerebro adulto. Revista de Neurologia. https://doi.org/10.1103/PhysRevLett.108.203001