Neuroetyka: najważniejsze cechy i proces rozwoju tej nowej dyscypliny nauki

Można mówić o niej jako o osobnym bycie od 2002 r., kiedy to grupa specjalistów z różnych dziedzin spotkała się, aby zbadać etyczne i społeczne implikacje związane z badaniami mózgu, ponieważ klasyczna bioetyka była uważana za dziedzinę zbyt ogólną.

W 2003 r. po raz pierwszy zorganizowano konferencję na temat neuroetyki w Society for Neuroscience. Ale dopiero w 2006 r. powstało Neuroethics Society. Jest to grupa specjalistów zajmujących się społecznymi, prawnymi, politycznymi i etycznymi reperkusjami związanymi z postępami neuronauki.

Jak widzimy, rozwój tej dyscypliny jest stosunkowo niedawny, ale nie przestaje być ciekawy i interesujący. W tym artykule zapoznamy się z początkami neuroetyki i jej rozwojem aż do dnia dzisiejszego, aby lepiej ją poznać.

Neuroetyka – kiedy się pojawiła?

Aby zrozumieć pojawienie się neuroetyki jako osobnej gałęzi nauki musimy wziąć pod uwagę interdyscyplinarność obecną w neuronauce. Powstała ona z powodu dużej liczby różnych dyscyplin, które zajmowały się badaniami nad układem nerwowym.

Z czasem rosła potrzeba porozumienia między tymi dyscyplinami, czemu towarzyszyły też obawy dotyczące wspólnych problemów etycznych. Klasyczne pytania związane z funkcjonowaniem układu nerwowego i relacjami umysł-mózg miały z tym wiele wspólnego.

Do tego wszystkiego należy dodać olbrzymi postęp bioetyki w bardzo krótkim czasie. Jest to gałąź nauki ukierunkowana przede wszystkim na aspekty etyczne związane z naukami przyrodniczymi, takimi jak biologia czy medycyna. Był to ważny impuls motywacyjny dla neuronaukowców, ponieważ nie chcieli pozostać w tyle.

Z drugiej strony równoległy postęp samej neuronauki spowodował, że linie badań naukowych zbliżyły się do kwestii bardziej związanych z wnętrzem człowieka. Na przykład patologie lub funkcje poznawcze i emocjonalne.

Dlatego stopniowo powstawała potrzeba dyscypliny, która zajęłaby się ustanowieniem odpowiednich zasad koordynacji badań w tych dziedzinach. I tak powstała neuroetyka.

Zjazd w San Francisco w 2002 roku

Uniwersytety w Stanford i Kalifornii zorganizowały zjazd w San Francisco (Kalifornia) w 2003 roku. Można go uznać za narodziny neuroetyki jako dyscypliny naukowej. Stało się to podczas kongresu, w którym uczestniczyło około 150 neuronaukowców i podczas którego ustanowiono fundamenty tej dyscypliny.

Podczas tego zjazdu specjaliści musieli ustanowić definicję i zakres studiów neuronauki. Rezultatem była następująca definicja:

«Badanie etycznych, prawnych i społecznych problemów, które pojawiają się, gdy naukowe odkrycia dotyczące mózgu są przenoszone do praktyki medycznej, interpretacji prawnych i polityki zdrowotnej lub społecznej. Odkrycia te występują w dziedzinach od genetyki lub obrazowania mózgu po diagnozę i przewidywanie chorób. Neuroetycy powinni badać, w jaki sposób lekarze, sędziowie, prawnicy, dyrektorzy firm ubezpieczeniowych i politycy, jak również ogół społeczeństwa, radzą sobie ze wszystkimi tymi odkryciami ».

Jednak neuroetyka postawiła w ten sposób jedynie pierwsze kroki. Nadal istniało wiele aspektów do zdefiniowania lub poprawy. Na przykład fakt, że ta dyscyplina skupiała praktycznie całe swoje siły na chorobach układu nerwowego.

Ponadto innym problemem był niewielki nacisk na profilaktykę i aspekt funkcjonalny układu nerwowego. Było to wyraźną szkodą dla nauk takich jak psychologia. Jak widzimy jeszcze długa droga przed nami, abyśmy mogli uzyskać szerszą i bardziej syntetyczną wizję tej dyscypliny.

Cechy i rozwój neuroetyki

Rozwój neuroetyki i jej cech jest odzwierciedleniem ewolucji czterech głównych obszarów pracy:

• Neurologia i jaźń: zajmuje się takimi zagadnieniami, jak związek neuronauki z ludzką wolnością i odpowiedzialnością. Ponadto bada biologiczną podstawę osobowości, zachowania i emocji.
• Neuronauka i praktyki społeczne: w tym przypadku badania koncentrują się na patologiach społecznych, a także na procesach uczenia się i pamięci. Skupia się także na kwestiach związanych z odpowiedzialnością osobistą i karną, co prowadzi do poruszenia niektórych aspektów związanych z neuropsychiatrią sądową.
• Etyka i praktyka neuronauk: zajmuje się obawami dotyczącymi etyki stosowanej w praktyce klinicznej, obejmujące takie aspekty, jak neurochirurgia, leki psychotropowe, terapia genowa, protezy nerwowe itp. Ponadto stara się kierować zarówno badania, jak i podejście terapeutyczne na patologie nerwowe.
• Neuronauka i dyskurs publiczny: odnosi się do związku neuronauki ze szkoleniem naukowców. A także do aspektów związanych z rozpowszechnianiem informacji, nie zapominając o związku z mediami społecznościowymi.

Dlatego neuroetykę definiuje się jako młodą, multidyscyplinarną naukę, z doskonałą przyszłością i długoterminowymi ustalonymi celami pracy. Jest i będzie doskonałym obszarem badań. W końcu zajmuje się czymś najbardziej ludzkim.