Praca w nocy i jej wpływ na Twoje zdrowie

Praca w nocy i jej wpływ na Twoje zdrowie
Gema Sánchez Cuevas

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Gema Sánchez Cuevas.

Napisany przez María Hoyos

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Praca w nocy dotyczy coraz większej ilości osób. Pracownicy służby zdrowia, strażnicy nocni, czy osoby które często podróżują. Im wszystkim praca w nocy nie jest obca. Wiele uczelni udowadnia, że praca w nocy jest czynnikiem, który zmniejsza jakość i długość naszego życia.

To nie tak, że te zawody mogą po prostu przestać istnieć. Wiele z nich jest podstawową usługą publiczną, której pracownicy muszą pracować w nocy. W związku z tym istnieje wiele źródeł, które nalegają, abyśmy ograniczyli ilość godzin spędzonych na pracy w nocy.

Praca w nocy – coraz częstsze zjawisko w społeczeństwie

Wraz ze wzrostem liczby placówek otwartych przez całą dobę, wzrasta liczba osób potrzebnych do pracy w nocy. Są to między innymi osoby sprzątające ulice lub utrzymujące obiekty, które działają podczas dnia (np. dworce kolejowe i autobusowe), a także kierowcy samochodów ciężarowych.

Myśląca kobieta

Istnieją również podstawowe usługi w świecie opieki zdrowotnej: specjaliści w zakresie pielęgniarstwa, medycyny i innych dziedzin, a także ci, którzy zapewniają opiekę pacjentom. Tacy pracownicy nie wykonują swoich zajęć wyłącznie w nocy. Są też zmiany poranne, popołudniowe i wieczorne. W Hiszpanii na przykład ponad 2,3 miliona ludzi całkowicie lub częściowo pracuje podczas nocnej zmiany.

Co się dzieje gdy nie śpimy w nocy?

Gdy nie śpimy w nocy, nie odpoczywamy tak, jak do tego przywykliśmy. Wynika to z przyczyn biologicznych, ponieważ nasz mózg jest przyzwyczajony do odpoczynku podczas nocy. Ludzie, którym praca w nocy nie jest obca, odpoczywają od jednej do dwóch godzin mniej niż reszta osób. Tylko ci poniżej 35 roku życia mogą normalnie spać, prawie tak jak gdyby nie pracowali na nocnej zmianie.

Należy nie tylko brać pod uwagę ilość godzin, które przesypiamy, ale także zadbać o jakość naszego snu. Podczas nocy nasz organizm wytwarza hormon, zwany melatoniną. Hormon ten reguluje nasz rytm biologiczny, który informuje nasze ciało “kiedy jest dzień, a kiedy noc”.

Dlatego nasze ciało przechodzi przez zaburzenia hormonalne, gdy nie śpimy podczas nocy. Jest to jednym z powodów, przez które kobiety doświadczają zmian w menstruacji, zespołu napięcia przedmiesiączkowego oraz są bardziej podatne na raka piersi. Kolejnym negatywnym skutkiem, który wywołuje praca w nocy jest to, że tracimy około 5 lat naszego życia, pracując przez 15 lat podczas nocy.

Dodatkowo pracownicy nocnych zmian są też często bardziej podrażnieni i nerwowi. Zwiększa się również u nich prawdopodobieństwo wystąpienia choroby sercowo-naczyniowej, mają złe nawyki żywieniowe, problemy z trawieniem, zaburzenia snu i odczuwają ciągłe zmęczenie. Często pojawia się też u nich niechęć do życia towarzyskiego i rodzinnego.

Pracujący mężczyzna

Praca w nocy – jak złagodzić jej konsekwencje?

Jeśli w Twoim przypadku praca w nocy jest konieczna, podstawowe znaczenie ma przestrzeganie tych wytycznych, aby upewnić się, że ciało funkcjonuje właściwie.

  • Nikt, kto ma więcej niż 35 lat nie powinien pracować podczas nocnej zmiany. Jeśli masz więcej niż 35 lat, jest to bardzo ważne, aby praca w nocy nie miała miejsca. Jest to górna granica, kiedy nasze ciało potrafi łatwo się regenerować po tego typu pracy.
  • Śpij przed pójściem do pracy, najlepiej gdy robi się ciemno. Półtorej godziny snu przed pójściem do pracy dobrze Ci zrobi. Odpoczynek przed pracą sprawi, że wykorzystamy fakt, iż nasz mózg tworzy w tym czasie melatoninę.
  • Noś okulary przeciwsłoneczne, kiedy wychodzisz z pracy. Jeśli wychodzimy z pracy i wracamy do domu, nosząc okulary przeciwsłoneczne, możemy oszukać nasz mózg, że jest ciemno na dworze. W domu możemy opuścić zasłony i zapomnieć, że jest dzień.

Co jeszcze można zrobić?

  • Bierz melatoninę. Jeśli nasze ciało nie jest w stanie normalnie wytwarzać melatoniny, ważne jest, abyśmy przyjmowali melatoninę na pół godziny przed pójściem spać, aby symulować naturalny cykl snu.
  • Odizoluj się od hałasu. Powinniśmy robić wszystko, co możliwe, aby uciec od hałasu kiedy śpimy. Jeśli słyszymy niepokojący hałas, podczas snu, może to wpłynąć na jakość naszego snu w nocy.
  • Skontroluj swoje zdrowie. Jako pracownik nocnej zmiany, powinieneś poddać się testom, aby upewnić się, czy praca w nocy może być przez Ciebie wykonywana. W przypadku pracowników służby zdrowia może to być przydatne do zakończenia nocnych zmian, jeśli nie mają oni dobrych wyników badań.

Sen jest konieczny, tak samo jak jedzenie i picie. Musimy promować dobry sen wszystkim, abyśmy wszyscy mogli korzystać i otrzymywać odpowiednie usługi od tych, którzy pracują w tych trudnych warunkach.


Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.