Nawyki które dbają o mózg i zmniejszają ryzyko demencji

Plastyczność jest jedną z najbardziej uderzających cech mózgu. Wszyscy mamy jeszcze czas, aby wprowadzić zmiany sprzyjające zdrowemu mózgowi, a tym samym zmniejszyć potencjalne ryzyko pogorszenia funkcji poznawczych i pojawienia się demencji.
Nawyki które dbają o mózg i zmniejszają ryzyko demencji
Valeria Sabater

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 10 grudnia, 2021

Istnieją liczne nawyki, które dbają o mózg. Działają tak niezależnie od tego, ile masz lat i jaki styl życia prowadziłeś do tej pory. Dzięki nim zachodzą niezbędne zmiany, które przypominają prawdziwą rewolucję dla naszego dobrego samopoczucia. Ale przede wszystkim korzysta na nich stan zdrowia mózgu, który tak często zaniedbujemy, prawie nie wiedząc o tym.

Neurolog David Eagleman w Sekretne życie mózgu wskazuje, że spędzamy życie zmartwieni, niespokojni i znudzeni. Nie rozumiejąc, że jesteśmy jednym z najszczęśliwszych stworzeń na tym świecie. Nie zawsze doceniamy nadzwyczajne wyrafinowanie, które charakteryzuje nasz neurologiczny wszechświat.

Często zapominamy, jak niezwykli są ludzie, wyposażeni jeden z najbardziej wyjątkowych organów w przyrodzie.

Mózg zawiera nie tylko informacje o tym, kim jesteśmy, ale także o tym, kim możemy się stać. Jedną z jego podstawowych cech jest plastyczność. Jest to zdolność, dzięki któremu możemy modyfikować z góry określone nawyki lub wiedzę, ucząc się nowych rzeczy.

To prowadzi następnie do zwiększania poczucia szczęście i zapobiegania niejednej chorobie. A czy Ty znasz i stosujesz nawyki, które dbają o mózg?

Przeanalizujemy to w dalszej części artykułu.

Szczęśliwa kobieta

Nawyki, które dbają o mózg: 12 przykazań

Wielu z nas przypisuje różne rodzaje demencji, takie jak choroba Alzheimera, osobom ze starszej grupy wiekowej. Postrzegamy ja jako tę smutną chorobę, na którą cierpią nasi dziadkowie lub rodzice, gdy osiągną wiek 70 lub 80 lat.

Otóż, ignorujemy fakt, że ten typ chorób neurodegeneracyjnych zaczyna się po cichu rozwijać już w młodości. W rzeczywistości więc zaczyna się we wcześniejszym wieku, niż nam się wydaje.

Temat ten poruszają eksperci w tej dziedzinie, tacy jak dr Lisa Mosconi, zastępca dyrektora Kliniki Prewencji Alzheimera na Uniwersytecie Cornell. Wskazuje nam, że możemy i powinniśmy być proaktywni w hamowaniu początków pogorszenia funkcji poznawczych.

Co więcej, badania opublikowane przez magazyn The Lancet w 2020 roku, podkreślają kolejną ważną myśl.

Grupa 28 ekspertów przeprowadziła wyczerpującą analizę badawczą, aby stwierdzić, że istnieje szereg nawyków związanych ze stylem życia, które mogą zmniejszyć ryzyko rozwoju demencji nawet o 40%.

A przecież wszyscy pragniemy cieszyć się każdym etapem życia wolnym od zniszczeń wynikających z osłabienia funkcji poznawczych. Dlatego nikomu nie zaszkodzi, jeśli zacznie stosować te nawyk, które zgodnie z nauką dbają o nasz mózg.

1. Kontroluj ciśnienie krwi, aby żyć lepiej

Nadciśnienie to cichy i śmiertelny wróg ludzkości. Nie tylko zagraża układowi krążenia, ale także źle wpływa na przepływ krwi i zakłóca odżywianie docierające do mózgu. W związku z tym zaleca się, aby wziąć pod uwagę następujące kwestie:

  • Zmniejszyć spożycie soli.
  • Chodzić do lekarza na regularne wizyty kontrolne i jeśli to konieczne, również przyjmować  leki regulujące ciśnienie krwi.
  • Prowadzić aktywne życie, regularnie uprawiając sport.
  • Zapanować nad źródłami niepokoju i codziennego stresu.

2. Po raz kolejny… zakaz palenia (i uważaj również na bierne palenie)

Wszyscy dobrze znamy wpływ tytoniu na zdrowie. Jednak poza znanym ryzykiem rakotwórczym nie możemy lekceważyć wpływu, jaki papierosy wywierają na mózg.

Ponadto nie wystarczy rzucić palenie. Ważne jest, aby nie być narażonym na dym pochodzący od ludzi w naszym otoczeniu, którzy jeszcze nie porzucili tego szkodliwego nawyku.

3. Nawyki, które dbają o mózg dotyczą również alkoholu: trzymaj się od niego z dala dla lepszego zdrowia mózgu

Problem alkoholowy nadal ma ogromny wpływ na społeczeństwo. Warto wiedzieć, że nadmierne spożycie alkoholu uniemożliwia mózgowi generowanie nowych neuronów. Tym samym zmniejsza jego funkcjonalność, zwiększając jednocześnie ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych, a także demencji.

4. Problem miast o dużym zanieczyszczeniu

Nawyki, które dbają o mózg obejmują taki, który nie zawsze jest łatwy do osiągnięcia. Życie w środowisku wolnym od zanieczyszczeń również zmniejsza ryzyko chorób i osłabienia funkcji poznawczych.

O ile to możliwe, dbajmy o to, aby nasze życie toczyło się w otoczeniu wolnym od zanieczyszczeń, ponieważ te szkodliwe atmosfery mają niekorzystny wpływ na funkcjonowanie naszego mózgu.

5. Najlepsza inwestycja? Zwiększaj rezerwę poznawczą

Rezerwę poznawczą definiujemy jako ten konstrukt neuropsychologiczny, który pozwala nam radzić sobie ze zmianami w mózgu związanymi z wiekiem lub jakąś patologią. Coś tak podstawowego i prostego, jak pozostawanie aktywnym intelektualnie, powoduje, że rozmiar rezerwy wzrasta.

Połączenia neurologiczne są więc silniejsze, a dzięki temu proces starzenia ma na nas znacznie mniejszy wpływ.

Dlatego wśród nawyków dbających o mózg nie zapominajmy o pielęgnowaniu swojej ciekawości, codziennym uczeniu się nowych rzeczy, czytaniu, odkrywaniu. Utrzymujmy wzbogacające rozmowy, bawmy się w gry rozwijające pamięć lub stymulację poznawczą…

6. Nawyki, które dbają o mózg: Zdrowa waga pozwala cieszyć się lepszą jakością życia

Wiemy, że otyłość jest czynnikiem ryzyka dla wielu różnych chorób: cukrzycy, problemów sercowo-naczyniowych, raka… Jednak nadwaga zwiększa również ryzyko rozwoju demencji.

Dlatego nie wahaj się udać się do ekspertów (dietetyków, endokrynologów, psychologów…), aby zrzucić nadmierne kilogramy.

7. Związek między depresją a demencją: zwróć się o pomoc w leczeniu tego zaburzenia

Ta informacja jest bardzo ważna. Badania przeprowadzone na Uniwersytecie w Cambridge, pokazują, że istnieje związek między depresją a demencją. Badania, trwające ponad 35 lat, pokazują nam, że osoby, które cierpiały na nieleczoną dużą depresję, wykazują większe ryzyko wystąpienia zaburzeń poznawczych.

Dlatego nie lekceważ swoich zaburzeń nastroju!

8. Uważaj na upadki, wypadki i urazy

Urazy głowy mogą spowodować trwałe i niebezpieczne uszkodzenie mózgu. Czasami możemy się przewrócić lub doznać uderzenia i wkrótce potem zaczynamy wykazywać zmiany w funkcjonowaniu mózgu.

Największym wyzwalaczem tego typu urazów powstałych w wyniku wypadków jest samochód. Dlatego staramy się zawsze zapinać pasy bezpieczeństwa i prowadzić ostrożnie.

Nawyki, które dbają o mózg

9. Zadbaj o ubytek słuchu

Utrata słuchu nie jest drobnym problemem. Wiemy na przykład, że utrata słuchu jest powiązana z depresją. I jeśli te problemy nie są objęte opieką, powodują stopniową izolację. Czynniki te powodują następnie osłabienie psychiczne. A przecież jest to coś, co w rzeczywistości moglibyśmy łatwo uniknąć, używając aparatów słuchowych.

10. Nawyki, które dbają o mózg wiążą się z zapobieganiem cukrzycy

Cukrzyca znacznie zwiększa ryzyko otępienia naczyniowego. Należy pamiętać, że wszyscy możemy uniknąć rozwoju cukrzycy typu 2, wprowadzając lepsze nawyki w naszym stylu życia.

Zmniejszenie spożycia cukru, dbanie o dietę i regularne uprawianie sportu pozytywnie odzwierciedla się na naszym ogólnym stanie zdrowia.

11. Regularnie wykonuj ćwiczenia fizyczne

Nie musimy być sportowcami. Wystarczy po prostu przyjąć aktywny tryb życia, w którym nie brakuje na przykład codziennego półgodzinnego spaceru. Wybierz pływanie, taniec, jazdę na rowerze albo odkryj ten rodzaj sportu, który najlepiej odpowiada Twoim potrzebom.

W ten prosty sposób niewątpliwie możesz zmniejszyć ryzyko wystąpienia demencji.

12. Zadbaj o swoje życie towarzyskie

Nawyki, które dbają o mózg obejmują jeszcze jeden, którego nie możesz przegapić: dobre relacje społeczne. Spędzanie czasu z przyjaciółmi, dzielenie się ciekawymi doświadczeniami i cieszenie się rozmowami to kanały, którymi płynie dobre samopoczucie.

Również posiadanie partnera, z którym można budować szczęśliwe życie. Budowanie związku, w którym nie brakuje projektów, sprawia, że ​​jesteśmy aktywni, szczęśliwi i optymistyczni. Dbając o te wszystkie nawyki siejemy ziarna dobrego samopoczucia, które procentują  w naszym zdrowiu psychicznym i dobrej kondycji mózgu.

Nie wahajmy się więc już dziś zastosować wszystkich tych wskazówek w praktyce.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Gill Livingston, Jonathan Huntley, Andrew Sommerlad, David Ames, Clive Ballard, Sube Banerjee, Carol Brayne (2020) Dementia prevention, intervention, and care: 2020 report of the Lancet Commission. The LancetVol. 396No. 10248 Published: July 30, 2020. Doi DOI:https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30367-6
  • Holmquist S, Nordström A, Nordström P (2020) The association of depression with subsequent dementia diagnosis: A Swedish nationwide cohort study from 1964 to 2016. PLoS Med 17(1): e1003016. https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1003016

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.