Nasze okno tolerancji: czym jest i jak na nas wpływa?
Wyobraź sobie, że pamiętasz większość swoich osobistych doświadczeń z niekontrolowanym przypływem emocji. Kiedy jesteśmy w stanie hiperaktywnym lub hipoaktywnym, okno tolerancji nie obejmuje nas swym działaniem. Znajdowanie się w oknie pomaga nam w osiągnięciu naszego optymalnego poziomu.
Ale czym właściwie jest okno tolerancji? Okno tolerancji reprezentuje zakres intensywności emocjonalnej, którą doświadcza każdy z nas. W tym zakresie lub w oknie ludzie czują się bezpiecznie, mogą się uczyć i cieszyć życiem.
Co to znaczy być poza oknem tolerancji?
Czasami emocje wylewają się z nas z różnych powodów. Do przyczyn tych należą nieufność, brak strategii radzenia sobie z emocjami, niezdolność do refleksji i negowanie potrzeby odczuwania emocji. Okno tolerancji ma dwie wartości graniczne, które odpowiadają dwóm skrajnym stanom optymalnej aktywacji:
- Hiperaktywacja. Hiperaktywacja to stan, w którym odczuwamy silne emocje (strach, złość, radość, wstyd). Odpowiada zwiększonej aktywności współczulnego układu nerwowego.
- Hipoktywacja. Hipoaktywacja to stan unikania emocji. Robimy to z różnych powodów. Na przykład wewnętrzne doświadczenie, które blokuje nas lub uniemożliwia nam odczuwanie nowych, wzbogacających doświadczeń. Odpowiada zwiększonej aktywności w przywspółczulnym układzie nerwowym.
Wszyscy jesteśmy wyjątkowo uwarunkowani, aby doświadczać życia na różne sposoby w oparciu o nasze własne doświadczenia życiowe. Ludzie reagują emocjami z różnych powodów. Przykład reagowania to np. doświadczanie ataków paniki lub skrajnego gniewu. Z drugiej strony są ludzie, którzy są odłączeni od ciała i umysłu. Powoduje to, że myśli przepływają powoli, co utrudnia im poruszanie się.
Ciało działa tak, aby przetrwać w niebezpiecznych lub traumatycznych sytuacjach. W tym celu wprawia ono pewne mechanizmy w ruch, które czasami nie wracają do swojego “stanu normalnego”. Ogólnie rzecz biorąc, ludzie, którzy są poza oknem tolerancji to ci, którzy musieli się zmierzyć z takimi sytuacjami. Ich podstawowy poziom bezpieczeństwa i relaksu został zmodyfikowany.
Nie ma znaczenia co się z nami stało, ale raczej to co zrobimy z tym, co nam się przydarzyło.
-Jean Paul Sartre-
Jak pozostać w oknie tolerancji?
Badania neurologiczne wykazały, że jedynym sposobem zmiany tego jak się czujemy jest świadomość. Musimy być świadomi naszego wewnętrznego doświadczenia i szanować je po to abyśmy mogli się z niego uczyć i z nim żyć. Ćwiczenie uważności uspokaja nasz system nerwowy i pomaga nam lepiej rozpoznawać i kontrolować nasze emocje.
Nauczyciele tacy jak Pat Ogden i Peter Levine opracowali terapie ciała. Terapie ciała są psychoterapeutyczną psychoterapią i somatyczną techniką eksperymentowania, używaną do przywrócenia normalnego funkcjonowania.
Podejście terapeutyczne Petera Levina zaczyna się od teorii, że to co nam się przydarzyło, trafia do naszych umysłów, by zbadać fizyczne doznania. Ten proces ostrożnego wchodzenia i wychodzenia z wewnętrznych wrażeń i traumatycznych wspomnień nazywany jest “procesem wahadła”. Pomaga ono stopniowo rozszerzać nasze okno tolerancji.
Otwarcie naszego okna tolerancji może nas uspokoić i pomóc nam skupić się bardziej na teraźniejszości. W ten sposób możemy zacząć cieszyć się nowymi doświadczeniami i nie czuć się tak przytłoczeni w konkretnych sytuacjach. Mogą nam pomóc różne strategie:
- Mentalizowanie
- Opanowanie: Na przykład za pomocą obrazów mentalnych
- Tworzenie wewnętrznych wrażeń bezpieczeństwa
- Pozytywne rutyny: ćwiczenia fizyczne, relaksacja etc
- Stymulacja poznawcza
Ćwiczenie regulacji emocjonalnej
“Granice naszego okna tolerancji” to koncepcja opracowana przez Siegela (por. Simón, 2011). Jest to związane z praktyką uważności i pozwala nam pozostać w oknie tolerancji. Uważność rozwija struktury przedczołowe, które ułatwiają zarówno modulację emocjonalną, jak i równowagę emocjonalną. Ta praktyka obejmuje siedem kroków, których nie trzeba naśladować w konkretnej kolejności:
- Zatrzymaj się.
- Oddychaj głęboko, aby się uspokoić.
- Uświadom sobie emocje.
- Akceptuj doświadczenie i emocje.
- Daj sobie miłość.
- Wypuść lub uwolnij emocje.
- Wybierz czy chcesz działać czy nie, w zależności od okoliczności.
Wizja umysłu pozwala nam kierować przepływ energii i informacji w kierunku integracji. Proces ten wiąże się z brakiem choroby i pojawieniem się dobrego samopoczucia.
-Siegel-
Podsumowując, nasza historia przywiązania jest tym co tworzy nasze okno tolerancji. Możemy zobaczyć tę historię w naszych wytycznych dotyczących dbania o własne zdrowie. Pozytywne dbanie o własne zdrowie uważa się za postawę lub stan psychiczny, w którym dana osoba akceptuje samego siebie i gdzie zostało jeszcze miejsce na osobisty wzrost i rozwój. Tak więc, życie w naszym oknie tolerancji pozwala nam cieszyć się przyjemnym i znaczącym życiem.