To już trzeci raz, kiedy Twoje dziecko ma dzisiaj napad złości. Krzyczy i płacze, a Ty zaczynasz się zastanawiać, czy nadajesz się na rodzica. Marzysz jedynie o tym, by uciec lub zniknąć. Czujesz frustrację i zdezorientowanie, na myśl o całym tym chaosie. Próbując powstrzymać te napady złości, łapiesz się każdego pomysłu, jaki przyjdzie Ci do głowy, ale nic nie działa i w końcu nie masz pojęcia, co robić.
Napady złości, gdy już przejdą do przeszłości, są świetną lekcją i okazją, aby nauczyć się lepiej radzić sobie z emocjami. Dzisiaj przedstawimy Ci kilka narzędzi i strategii, dzięki którym nauczysz się skuteczniej reagować na napady złości.Przedstawione poniżej sposoby pozwolą Ci zmienić podejście do wybuchów złego humoru i ułatwią wykorzystywanie ich jako okazji do nauki.
Czym są napady złości?
W wieku od 2 do 4 lat większość dzieci wyraża frustrację w bardzo intensywny sposób. Napady złości to powszechna reakcja emocjonalna w tym wieku. Są normalne i na ogół znikają w wieku od 4 do 5 lat.
W tym wieku dzieci zaczynają nabywać bardziej odpowiedni język i strategie wyrażania frustracji lub dyskomfortu. W związku z tym nie odczuwają już potrzeby używania napadów złości do wyrażania tego, co czują.
Poza tym, że jest to praktyczny sposób wyrażania frustracji i dyskomfortu, napady złości występują również wtedy, gdy dzieci są głodne, zmęczone lub czują się niekomfortowo. Lub gdy nie dostają tego, czego chcą. Napady złości mogą się również zdarzyć, gdy dzieci próbują zrobić coś samodzielnie, ale nie mają umiejętności, aby to osiągnąć, przez co efekt ich wysiłków jest niezadowalający.
„Nasza wściekłość jest dla nas bardziej poniżająca niż sytuacje, które ją wywołują”.
–Marek Aureliusz–
Jak zapobiegać napadom złości
Oto lista wskazówek, jak powstrzymywać napady złości u dzieci:
1. Odkrycie źródła złości
Określenie, co powoduje napady złości, nie oznacza, że zapobiegniesz im wszystkim lub że świat będzie musiał dostosować się do potrzeb dziecka. Napady złości często są wywołane przez powszechny powód, taki jak głód, brak snu, pragnienie zdobycia czegoś lub poczucie braku uwagi.
Wypracowanie nawyków może być w tej kwestii bardzo pomocne. Dobrze też jest obserwować dzieci w weekendy, kiedy spędzasz więcej czasu z rodziną i kiedy częściej pojawiają się napady złości.
„Edukacja jest tym, co większość otrzymuje, wielu przekazuje, a niewielu posiada”.
-Karl Kraus-
2. Branie pod uwagę próśb dziecka
Kiedy Twoje dziecko o coś Cię prosi, zastanów się nad tym. Czy prośba jest zbyt nierozsądna lub narusza granice? Jeśli nie, postaraj się spełnić prośbę dziecka.
To nie znaczy, że musisz poddać się każdemu z jego pragnień. Musisz ustawić limity. Mogą to być:
- Będzie ze szkodą dla dziecka?
- Skrzywdzi to innych?
- Mogę się poddać bez narażenia mojego autorytetu rodzica?
- Zaszkodzi środowisku?
Jako dorośli jesteśmy tymi, którzy mają ostatnie słowo, ale zazwyczaj domyślnie mówimy „nie”. W ten sposób ograniczamy ciekawość, wolność, a nawet język, którego używa dziecko. W ten sposób doprowadzamy do jeszcze częstszych napadów złości niż jest to normalne w tym wieku.
Aby zachęcić dziecko do wyrażenia siebie, najlepiej jest zadawać proste pytania z konkretnymi alternatywami, które są łatwe do zrozumienia. Na przykład: Czy chcesz kurczaka czy rybę na obiad? Czy chcesz nosić tę koszulę, czy tę? Wzmacnia to pewność siebie dziecka i sprawia, że młody człowiek czuje się ważny. Ponadto pytania skonstruowane w oparciu o wybór uniemożliwiają automatyczne wypowiadanie „nie”.
„Dziecko może nauczyć dorosłego trzech rzeczy: być szczęśliwym bez powodu, zawsze być zajętym czymś i wiedzieć, jak z całej mocy domagać się rzeczy, której pragnie”.
-Paulo Coelho-
3. Przewidywanie pewnych sytuacji
Powiedz swoim dzieciom, co się wydarzy. Na przykład: „Dzisiaj pójdziesz do szkoły, a ja przyjadę po Ciebie po drzemce i przekąsce. Potem pójdziemy do domu babci”. Albo: „Zjemy kolację, a wtedy weźmiesz prysznic i umyjesz zęby. Przeczytam Ci bajkę na dobranoc, a Ty pójdziesz spać”. Możesz stosować tę metodę także odnośnie innych zajęć, które dziecko musi wykonać.
Wiedza o tym, jakie wydarzenia mają następować po sobie daje dziecku poczucie bezpieczeństwa. Jeśli stanowczo i zawsze podążasz zgodnie z rutyną, unikniesz chaosu i zmniejszysz prawdopodobieństwo, że Twoje dziecko zechce złamać zasady. Pokusy, które wywołują napady złości zostaną odsunięte. Powiedzenie dziecku, co masz zamiar zrobić, uniemożliwia mu obmyślania alternatywnych planów na własną rękę.
Na przykład, powiedz mu 5 lub 10 minut przed czasem, kiedy musicie opuścić dane miejsce. Możesz także wynegocjować „jeszcze 5 kęsów”, „jeszcze jedne zjazd z górki” i tak dalej. Zapobiegnie to buntowniczym reakcjom. Dodatkowo dziecko poczuje się szanowane, a sprawy pójdą gładko.
„Nie pozwól, aby dzieci unikały trudności życiowych, lepiej naucz najmłodszych, jak je przezwyciężyć”.
-Louis Pasteur-
4. Dawanie dziecku wyboru
Kiedy dziecko musi coś zrobić, ale odmawia, daj mu kilka opcji. Na przykład: „jeszcze raz, a potem wracamy do domu”, „pozwól mi pomóc, a zrobimy to razem” lub „najpierw weź prysznic, a potem możemy zagrać razem przez jakiś czas”. Dzieci mogą czuć się bardzo bezradne w obliczu nadmiaru rozkazów.
Ponieważ kształtują swoją osobowość, „nie” jest prawie automatycznie wypowiadaną odpowiedzią. Aby nie denerwować się ani nie wpadać we frustrację, możesz zaoferować dziecku coś w zamian za to, czego masz zamiar mu odmówić.
Czego nie robić, gdy zbliżają się napady złości
- Nie zgadzaj się na wymagania dziecka, aby zapobiec furii. Być może zapobiegniesz temu wybuchowi emocji, ale niedługo pojawią się kolejne napady złości, które będą jeszcze gorsze.
- Unikaj udzielania dziecku długich wyjaśnień. Nie zapominaj, że dzieci mają ograniczoną uwagę.
- Nie trać cierpliwości ani spokoju. Pamiętaj, że jesteś wzorem do naśladowania, więc i Ty nie możesz mieć napadów złości.
- Unikaj wychodzenia z pokoju. Zostań z dzieckiem, daj mu opcje lub odwróć jego uwagę.
Jeśli postępujesz prawidłowo, napady złości najprawdopodobniej znikną między czwartym a piątym rokiem życia. Poza tym, skoro są normalną częścią życia, jeśli dobrze sobie z nimi radzisz, Twoje dzieci faktycznie nabędą lepsze umiejętności niezbędne do życia w tym złożonym świecie. Świecie, który nie zawaha się postawić przeszkód na drodze Twojego dziecka.
Pamiętaj, że takie sytuacje dzieją się nie tylko w Twojej rodzinie. Inni rodzice również mają kłopoty z napadami ich dzieci, a rozmowa z nimi może podsunąć Ci nowe pomysły. Wiedz, że jeśli sprawy wymkną się spod kontroli, nie ma nic złego w szukaniu profesjonalnej pomocy.
„Dlatego ludzie z poczuciem spełnienia myślą, że świat jest dobry i chcieliby go zachować takim, jak jest, podczas gdy sfrustrowani skłaniają się ku radykalnej zmianie.”
-Eric Hoffer-
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Daniels, E., Mandleco, B., & Luthy, K. E. (2012). Assessment, management, and prevention of childhood temper tantrums. Journal of the American Academy of Nurse Practitioners. https://doi.org/10.1111/j.1745-7599.2012.00755.x