Acetylocholina - niezwykle istotny neuroprzekaźnik

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 10 grudnia, 2021

Acetylocholina to neuroprzekaźnik występujący obficie w naszym układzie nerwowym. Ten związek chemiczny jest produkowany przez nasz mózg. Aby powstał, potrzebny jest cukier i cholina czyli witamina B4. Acetylocholina jest neurotransmitorem, który umożliwia komunikację między naszymi komórkami nerwowymi. Jest do tego wręcz niezbędny.

To jednak nie wszystko. Substancja ta wpływa na nasze umiejętności skupiania uwagi, zapamiętywania i przyswajania nowych informacji. Znacząco wpływa też na nasz nastrój. Jak widać, zasługuje na naszą uwagę. Opowiemy Ci o nim dzisiaj nieco więcej.

Zacznijmy od tego, że acetylocholina była pierwszym odkrytym i nazwanym neuroprzekaźnikiem. Odkrył ją Henry Hallett Dale w 1915 roku. Później, działanie tej substancji zostało szczegółowo opisane przez doktora Otto Loewi. Obaj naukowcy otrzymali nagrodę Nobla w 1936 roku.

Warto wiedzieć, że nie mamy do czynienia z jeszcze jednym zwyczajnym składnikiem chemicznym. Udział tego neuroprzekaźnika praktycznie we wszystkich dziedzinach naszego życia jest ogromny.

Wiadomo też, że pewne komórki w naszym organizmie reagują tylko i wyłącznie na acetylcholinę. Na przykład powierzchnia podstawna kresomózgowia oraz hipokamp potrzebują tej substancji do wykonywania swoich zadań.

Acetylocholina to nie tylko nośnik wiadomości. Wzmacnia też intensywność sygnałów wysyłanych przez neurony poprzez fale theta. Wspomaga pamięć, wzmacnia neuroplastyczność i komunikację między komórkami nerwowymi… W dalszej części artykułu podamy Ci więcej informacji na ten temat.

Acetylocholina – jakie funkcje spełnia?

Większość z nas na jakimś etapie swojego życia usłyszało nazwę acetylocholina. Ma ona bowiem wielki wpływ na naszą pamięć i koncentrację. Dlatego też jest to jeden z najczęściej występujących składników leków nootropowych. Są to suplementy używane aby poprawić nasze funkcje poznawcze. To jednak nie wszystkie funkcje omawianej substancji. Okazuje się, że acetylocholina pełni rolę również w innych procesach zachodzących w naszym organizmie.

Warto pamiętać, że ten neuroprzekaźnik wpływa na wiele funkcji naszego organizmu. Od niego zależy między innymi praca naszego ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Co ciekawe, wykazuje funkcje pobudzające jak i hamujące.

Co oznacza to w praktyce? W przypadku pewnych neuronów może wzmocnić ich sygnał elektryczny, podczas gdy w innej sytuacji – całkowicie go wycisza. Może nawet spowolnić nasz puls. Działa jak dyrygent orkiestry, dzięki której wszystko działa harmonijnie, ma swój rytm i jest zrównoważone.

Rola w ośrodkowym układzie nerwowym

W ośrodkowym układzie nerwowym acetylocholina działa w sposób pobudzający. Dzięki interakcjom między neuronami pobudza procesy odpowiedzialne za motywację, podniecenie i skupienie uwagi. Nie tylko pobudza aktywność hipokampu aby przeprowadzać te procesy, ale też działa na korę mózgową dzięki czemu nadajemy kształt wyższym funkcjom wykonawczym takim jak refleksja czy rozwiązywanie skomplikowanych problemów.

Acetylocholina a faza snu REM

To kolejny ciekawy fakt. Acetylocholina pobudza w naszym mózgu fazę snu REM, oddziałując bezpośrednio na część podstawną kresomózgowia. Dzięki temu jesteśmy w stanie wkroczyć w tę fazę snu i lepiej zapamiętujemy przyswojone w ciągu dnia informacje.

Z drugiej strony, główną przyczyną dla której połączenia nerwowe tracą swoją funkcjonalność w ośrodkowym układzie nerwowym i przestają się ze sobą komunikować jest choroba Alzheimera.

Funkcje endokrynologiczne

Wiele neuroprzekaźników, jak jest to na przykład w przypadku oksytocyny, działa również jako hormony. Jeśli chodzi o acetylocholinę, należy wspomnieć, że pełni bardzo ważną funkcję hormonalną: działa bezpośrednio na naszą przysadkę mózgową. W ten sposób możliwe jest kontrolowanie ilości wydalanego moczu, stymulowanie pracy tarczycy i kontrolowanie innych ważnych procesów życiowych.

Funkcje w obwodowym układzie nerwowym

Nasz obwodowy układ nerwowy bez acetylocholiny nie byłby w stanie wypełnić większości swoich funkcji. Jego praca jest ważna zarówno dla naszego przetrwania jak i samopoczucia. Oto zadania jakie wypełnia:

• Przekazuje sygnały od mózgu do mięśnia sercowego.
• Co więcej, stanowi “pomost” między mózgiem, nerwami, mięśniami i kośćmi, od czego zależy każdy nasz najmniejszy ruch.
• W układzie sercowo – naczyniowym działa jako środek poszerzający naczynia krwionośne. W praktyce oznacza to, że wyrównuje i stabilizuje nasz puls.
• Co więcej, pobudza perystaltykę jelit, przez co ułatwia się trawienie.
• Jeśli chodzi o układ moczowy, odpowiada za odczuwanie potrzeby oddawania moczu.

Jako ciekawostkę, warto wspomnieć, że acetylocholina uczestniczy również w innym procesie niezbędnym do życia – odpowiada za odczuwanie przez nas bólu.

Acetylocholina – jak można pobudzić jej produkcję?

Jak już wspomnieliśmy w pierwszej części artykułu, aby powstała acetylocholina, nasz mózg potrzebuje cukru. Oczywiście nie należy przesadzać z jego ilościami. Nadmiar tej substancji jednak ma działanie odwrotne do spodziewanego, pogarszając naszą pamięć i umiejętność koncentracji.

Dlaczego tak jest? Otóż gdy w naszym organizmie występuje nadmiar cukru, pojawia się adenozyna. Ta substancja chemiczna zakłóca rolę acetylocholiny. Z całą pewnością chcemy uniknąć tego stanu rzeczy.

Jak zatem wspomóc wydzielanie acetylocholiny w naszym organizmie? Przede wszystkim dbając o zrównoważoną, zróżnicowaną dietę. Jeżeli chcesz podnieść stężenie tego neuroprzekaźnika w organizmie, nic lepszego niż jak najczęściej sięgać po produkty takie jak:

• Filiżanka kawy
• Mleko sojowe
• Cynamon
• Rozmaryn
• Czerwone winogrona
• Żółtko jajka
• Otręby zbożowe
• Brokuły
• Banany
• Orzeszki ziemne
• Pomarańcze
• Płatki owsiane
• Nasiona lnu

Nie da sie ukryć, że wiedza na temat naszego mózgu i neuroprzekaźników jest fascynująca. Nie znamy jeszcze wszystkich szczegółów na temat tego, jak funkcjonuje nasze ciało. Okazuje się jednak, że tak wiele robi ono dla utrzymania równowagi chemicznej a co za tym idzie – naszego dobrego samopoczucia…

Teraz, gdy już wiesz jak ważną rolę odgrywa acetylocholina, nie wahaj się wykorzystać tej wiedzy w praktyce. Popraw swoją dietę, dbaj o aktywność fizyczną i dbaj o regularne badania kontrolne. Dbaj o siebie i czuj się dobrze!