Na czym polega myślenie syntetyczne?

Na czym polega myślenie syntetyczne? Do czego służy? Odpowiadamy na te i inne pytania oraz proponujemy przykłady zastosowania tej techniki.

Czym jest myślenie syntetyczne? Przypomnijmy sobie, że myśli to produkty umysłu generowane przez różne procesy, zarówno logiczne jak i bardziej abstrakcyjne (wyobraźnia). Amerykański pedagog i filozof John Dewey (1859-1952) zdefiniował myślenie jako skutek połączenia wiedzy, pamięci i percepcji.

Według Deweya, dzięki tym trzem elementom nadajemy znaczenie wydarzeniom i tworzymy idee. A wszystko to pochodzi od myśli. Na szczęście nie ma jednego określonego typu myślenia. Pewne procesy myślowe prowadzą nas ku refleksji, inne ku debacie, analizie, syntezie, podsumowywaniu, eksplorowaniu…

Dziś przyjrzymy się myśleniu syntetycznemu. Co je charakteryzuje? Do czego służy? Jakie znamy jego przykłady?

Myślenie syntetyczne: charakterystyka

Pojęcie syntezy pochodzi z łaciny, a konkretnie od słowa synthesis. Jednak jego korzenie można odnaleźć w greckim słowniku. Termin ten odnosi się do przedstawienia całości wychodząc od najbardziej interesujących części. Jest to kompozycja w wyniku złożenia części, suma materii lub rzeczy.

Czym jest zatem myślenie syntetyczne? Mowa o procesie zorientowanym na redukcję i kondensację informacji do postaci zawierającej najważniejsze dane.

Przykłady

Myślenie syntetyczne pozwala na studiowanie poszczególnych organów ludzkiego ciała. Tworzą one bowiem układy (hormonalny, trawienny, krążenia, nerwowy…), które składają się na ludzkie ciało.

Innym przykładem tego typu myślenia jest dążenie do konkluzji w rozmowie, na forum czy w dyskusji. Za jego pomocą podsumowujemy teksty, doświadczenia, książki, filmy itp.

Myślenie analityczne

Myślenie analityczne to przeciwieństwo myślenia syntetycznego. Podczas gdy myślenie analityczne zorientowane jest na rozkładanie wszystkiego na czynniki pierwsze, syntetyczne składa informacje w całość. 

Co więcej, myślenie analityczne szuka rozwiązań i wyjaśnień poszczególnych części, by włączyć je w wyjaśnienie całości. Natomiast myślenie syntetyczne łączy części w sensowną całość.

By lepiej to zrozumieć warto wyobrazić sobie ekipę pracującą w szpitalu. Korzystając z myślenia analitycznego przyglądamy się każdemu z jej członków indywidualnie (funkcjom, wkładowi itp.). Natomiast za pomocą myślenia syntetycznego łączymy członków w jedną drużynę. 

Innymi słowy, poddajemy refleksji pracę ekipy jako całości, jej zalety, mocne strony itp.

Myślenie systemowe

Dlaczego poruszamy temat myślenia analitycznego? Gdyż ten typ myślenia, wraz z myśleniem syntetycznym, składa się na myślenie systemowe. Myślenie systemowe pozwala na interpretację zjawisk jako elementów systemu, co ułatwia podejmowanie decyzji.

Ten typ myślenia doczekał się także innych definicji, w tym tej sformułowanej przez Francisco Francisco Sáeza. Twierdzi on, że myślenie systemowe zorientowane jest na określenie zachowania poszczególnych systemów, ich interakcji i wzajemnego wpływu. Innymi słowy, to globalne myślenie łączące elementy.

Istnieją różne typy myślenia o różnych funkcjach. Najważniejsza jest przy tym elastyczność poznawcza, czyli umiejętność doboru odpowiedniego typu do danego zadania. Myślenie syntetyczne zorientowane jest na łączenie, grupowanie i ujednolicanie informacji. Dlatego przydaje się przy zadaniach akademickich i podsumowywaniu.