Elastyczny umysł: jak go wyćwiczyć?
Elastyczny umysł z pewnością pomoże nam skuteczniej odpowiadać na codzienne trudności. W końcu życie ciągle się zmienia. Wobec każdego z tych wyzwań bardziej otwarte, dynamiczne i kreatywne podejście będzie bardzo pomocne.
Albert Einstein powiedział, że prawdziwym potencjałem naszej inteligencji jest zdolność do zmiany. Umiejętność przyjmowania nowych perspektyw i pomysłów i odrzucanie koncepcji, które już nam nie służą, jest jedną z naszych największych zalet. Nic więc dziwnego, że w dziedzinie psychologii, a także sztuki pojawiła się nowa koncepcja – „elastyczny umysł”.
Kilka lat temu w muzeum sztuki nowoczesnej w Nowym Jorku, MoMA, odbyła się wystawa przedstawiająca właśnie ten pomysł. Nasze społeczeństwo i dzisiejszy człowiek żyją chwilą, w której wszystko ciągle się zmienia.
Nauka i technologia są coraz ważniejsze w naszym sposobie przetwarzania rzeczywistości, pracy, nawiązywania relacji, a nawet zrozumienia świata. W książkach takich, jak Design i elastyczny umysł autorstwa architekt Pauli Antonelli, dyrektor ds. Badań w MoMA, mówi się nam właśnie o potrzebie rozwinięcia bardziej elastycznego myślenia.
Osiągnięcie tego nie jest wcale łatwe. Mózg jest zwykle bardzo odporny na zmiany i żyje bardzo przywiązany do swoich stref komfortu. Jednak nauczenie naszego konserwatywnego umysłu bycia bardziej innowacyjnym i elastycznym może pomóc nam wprowadzać bardzo pozytywne zmiany.
«Ci, którzy nie potrafią zmienić zdania, nie będą w stanie zmienić niczego».
-George Bernard Shaw-
Elastyczny umysł – cechy
Jeśli mówimy o właściwości umysłu, którą wszyscy powinniśmy ćwiczyć, rozwijać i stosować w naszym codziennym życiu, to niewątpliwie mowa o elastyczności poznawczej.
Po przeciwnej stronie mielibyśmy ten ustalony sposób myślenia, który jest ciągle pełen frustracji, ponieważ rzeczy nie zawsze są takie, jak byśmy tego chcieli i oczekiwali. Są to ludzie, którzy nie akceptują krytyki. Którzy nie radzą sobie z porażkami i błędami, a także unikają wyzwań z obawy przed porażką.
Wiedząc o tym, powinniśmy zmodyfikować pojęcie talentu. Tak więc, chociaż prawdą jest, że są ludzie, którzy wykazują naturalne talenty do określonych zajęć (muzyka, sztuka, sport) nie będą w stanie osiągnąć sukcesu lub dobrego samopoczucia bez elastycznego umysłu.
Umiejętność otwarcia się na nowe paradygmaty i zastosowania szeregu bardzo specyficznych procesów naprawdę dają nam przewagę. Zobaczmy, o co w tym wszystkim chodzi.
Przyzwyczajenie do ambiwalencji
Rzeczy nigdy nie są tylko białe lub czarne. Nasza rzeczywistość rozwija się w szeregu nieatrakcyjnych szarości, do których musimy się przyzwyczaić. W ten sposób elastyczny umysł przyzwyczaja się do niepewności, która definiuje wiele rzeczy, które nas otaczają.
Elastyczny umysł wykracza poza to, co konwencjonalne
Konwencjonalność jest bezpieczną przestrzenią, do której łatwo się przyzwyczaić. Daje nam poczucie trwałości, spokoju i korzeni. Musimy jednak zrozumieć, że życie nie jest statyczne. Płynie, zmienia się i często porusza się z dużą prędkością. Jednym ze sposobów na przetrwanie tych zmian jest umiejętność wprowadzania innowacji, wychodzenia poza konwencje.
Dlatego, aby rozwijać innowacyjne myślenie musimy zacząć polegać na naszej kreatywności i intuicji. Coś takiego można osiągnąć jedynie poprzez obserwację. Ale musimy być w stanie patrzeć poza horyzont, dostrzegać potrzeby, nowe perspektywy i wprowadzać proaktywne zachowania.
Akceptacja porażki: błąd to szansa na naukę
Akceptacja błędów i sposób, w jaki sobie z nimi radzimy wiele o nas mówi. Podczas gdy ustalony sposób myślenia pozostaje zablokowany i ma tendencję do unikania sytuacji, w których nie czuje się kompetentny, elastyczny umysł przyjmuje inną strategię.
Rozumie, na przykład, że porażka nie jest powodem do poddania się. Jest to okazja do nauki. Często będąc zmuszeni do zrobienia kroku wstecz mamy szansę wziąć większy rozbieg i działać z większą skutecznością.
Mózg, który nigdy nie przestaje zadawać pytań i żywi się ciekawością
Jeśli chcemy podać przykład postaci, która wiedziała, jak stosować elastyczną mentalność przez całe życie nie możemy zapomnieć o Leonardzie da Vinci. Człowiek renesansu szukał nowej wiedzy poprzez obserwację, eksperymenty i odważne działanie.
Był, jak wiemy, znacznie bardziej nowoczesny w wielu kwestiach, niże jemu ówcześni. Wszystko to osiągnął dzięki temu darowi, który wszyscy mamy i który zazwyczaj świeci najjaśniej w dzieciństwie: mowa tu o ciekawości. Elastyczny umysł nie tylko nie boi się zmian, ale szuka ich, ponieważ jest motywowany ciągłą potrzebą poznania.
Podsumowując, jak zauważa psychiatra Robert Cloninger, jeśli jesteśmy otwarci na nowości i zmiany w naszym codziennym życiu i przyjmujemy je bez strachu i w sposób kreatywny nasza osobowość zostanie wzmocniona. Elastyczny umysł, który odważy się wyjść poza strefę komfortu już nigdy nie będzie taki sam.