Mindfulness, czyli uważność – czy wiesz, jak może pomóc nam ona złagodzić ból?

Inne badanie opublikowane w czasopiśmie Frontiers In Psychology wykazało również, że medytacja uważności pomaga kontuzjowanym sportowcom poprawić tolerancję i świadomość bólu.

Inne badanie wykazało również, że osoby cierpiące na przewlekłe stany zapalne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów lub zapalenie jelit, gdzie stres psychologiczny odgrywa ważną rolę mogą  wykorzystać pozytywne efekty medytacji uważności.

Jakie mechanizmy mózgu są odpowiedzialne za ten efekt przeciwbólowy? Na to pytanie stara się odpowiedzieć Fadel Zeidan w swoich najnowszych badaniach. Zeidan jest adiunktem neurobiologii i anatomii w Wake Forest Baptist Medical Center w Winston-Salem w Karolinie Północnej.

Pełna uwaga i ból

Zeidan wyjaśnia, że mindfulness polega na byciu świadomym chwili obecnej bez zbędnej reakcji emocjonalnej lub osądzania. Niektórzy ludzie są bardziej świadomi niż inni i to właśnie te osoby odczuwają mniejszy ból. Badacze chcieli sprawdzić, czy wrodzone predyspozycje jednostki do pełnej świadomości mają związek z mniejszą wrażliwością na ból. A jeśli tak, to jakie mechanizmy mózgu się wtedy uruchamiają.

Aby to zrobić naukowcy zbadali 76 osób, które nigdy wcześniej nie medytowały. Poziom ich uważności oceniano za pomocą Fryburskiego Inwentarza Uważności. Test ten ocenia nieidentyfikowanie się z myślami i uczuciami, akceptację, otwartość, brak reaktywności, zrozumienie procesów mentalnych i obserwację chwili obecnej.

Następnie naukowcy przeprowadzili najpierw bolesną, a następnie bezbolesną stymulację ciepłem uczestników, wykorzystując funkcjonalny rezonans magnetyczny do badania aktywności mózgu. Badacze zaczęli od hipotezy, że “uważność” – lub predyspozycja osoby do bycia świadomym – łączy się z mniejszą wrażliwością na ból i mniejszą aktywnością obwodu mózgu nazywanego siecią domyślną.

Sieć domyślna zawiera w sobie różne obszary mózgu, które są ze sobą połączone i pozostają aktywne w stanie spoczynku. Oznacza to, że człowiek nie zwraca uwagi na świat zewnętrzny, który pobudza jego uwagę. Koncentruje się za to na swoim stanie wewnętrznym. Niektóre kluczowe obszary mózgu, które tworzą tę sieć to tylny zakręt obręczy, przyśrodkowa kora przedczołowa i zakręt kątowy.

Medytacja i domyślna sieć

Jak wiadomo medytacja obejmuje ćwiczenie uwagi w bezpośrednim doświadczeniu. Obejmuje również odcięcie się od rozproszeń, takich jak myślenie o samym sobie lub błądzący umysł.

W związku z tym powiązano medytację ze stosunkowo małą aktywnością w sieci regionów mózgu zaangażowanych w samo-referencyjne przetwarzanie znane jako sieć z trybem domyślnym lub DMN u doświadczonych medytujących w porównaniu z niemedytującymi.

Podobnie błądzący umysł jest powiązany z aktywnością w DMN. Obniżenie aktywności DMN podczas medytacji jest związane z lepszą uwagą utrzymywaną poza skanerem. Poprzednie badania sugerują, że medytacja odgrywa ważną rolę w domyślnym ograniczeniu przetwarzania sieci podczas ćwiczeń.

Dlaczego mindfulness łagodzi ból?

Nowe badania wykazały, że większa świadomość wiąże się z mniejszą aktywnością tylnego zakrętu obręczy. Z kolei te osoby, które odczuwały większy ból wykazywały również większą aktywność w tym obszarze. Zeidan wyjaśnia to w ten sposób, że tryb domyślny jest wyłączony podczas wykonywania dowolnego zadania, takich jak czytanie lub pisanie.

Ponadto, jak twierdzi, sieć domyślna jest reaktywowana za każdym razem, gdy osoba przestaje wykonywać dane zadanie i powraca do myśli, uczuć i emocji związanych z samym sobą.

“Wyniki naszych badań pokazały, że osoby świadome wydają się być mniej przywiązane do doświadczenia bólu. Wiąże się to z mniejszą liczbą zgłoszeń bólu” – mówi Zeidan. Dodaje: “Teraz mamy nową amunicję, aby zaatakować ten obszar mózgu i stworzyć nowe, skuteczne terapie leczenia bólu”.

Naukowcy mają nadzieję, że odkrycia te pomogą przynieść ulgę osobom cierpiącym na chroniczny ból. “Na podstawie naszych poprzednich badań wiemy, że możemy zwiększyć uwagę na stosunkowo krótkie okresy świadomego treningu medytacyjnego, więc może to być skuteczny sposób na złagodzenie bólu milionów ludzi cierpiących na chroniczny ból.” – podsumowują.