Miłość platoniczna- czym jest i jak się objawia?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Daniela Alós.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Miłość platoniczna jest bardzo powszechnym wyrazem w codziennym slangu. Kiedy używamy tego określenia, zwykle mówimy o rodzaju pozbawionym podtekstu seksualnego, nieromantycznej miłości między dwojgiem przyjaciół. Mimo, że nazywa się ją “platoniczną”, co łączy to określenie z filozofią Platona, w tym artykule zobaczysz, że nie do końca jest to sposób w jaki określał on miłość.

Miłość platoniczna– czym jest i jak się objawia?

Miłość zawsze była i będzie jednym z najczęściej poruszanych tematów. Od zarania dziejów jest źródłem inspiracji dla poetów, pisarzy, myślicieli i filozofów. Oczywiście, starożytny filozof grecki Platon, nie był wyjątkiem od tej reguły.

Kilka informacji o Platonie

Platon był greckim filozofem. Najpierw był uczniem Sokratesa, a później nauczycielem Arystotelesa. Stworzył wiele dzieł, ale najbardziej znanymi są prawdopodobnie Uczta i Alegoria Jaskini.  Uczta to dzieło w którym mówił o swojej idei miłości, więc właśnie stamtąd czerpiemy teorię na temat tego, czym jest “miłość platoniczna”.

Platon postrzegał miłość jako motywację do odkrywania i doświadczania piękna ze względu na uczucie samo w sobie. Ale musisz zrozumieć piękno poprzez dualizm, który jest jednym z głównych założeń jego filozofii. Dualizm jest filozoficzną koncepcją, która mówi, iż sposób, w jaki postrzegamy naszą rzeczywistość, pochodzi z dwóch niezależnych substancji, które nigdy nie mogą się mieszać: materialnej (fizycznej) i niematerialnej (duchowej).

Mogą być w stanie połączyć się, ale nigdy nie mogą się naprawdę zmieszać. Platon uważał, że istoty ludzkie składają się z ciała i duszy oraz, iż dusza ma do czynienia ze sferą idei, podczas gdy ciało należy do materialnego świata. Dusza także musi współistnieć z ciałem, w którym jest uwięziona, ale obie te rzeczywistości są całkowicie niezależne.

Oto filozoficzna koncepcja, na której opiera się jego idea miłości. Ale wielu ludzi źle ją zrozumiało. Doszło do tego, że zaczęli postrzegać platoniczną miłość jako pewien rodzaj abstynencji, duchowego uczucia. Jednak tak nie jest. Idea miłości tego filozofa tkwi gdzieś pośrodku : nie chodziło w niej o bycie rozwiązłym czy bycie abstynentem, ponieważ dostrzegał doskonałość w stabilności.

Miłość

Istnieje wiele różnych znaczeń, uczuć i zastosowań dla tej koncepcji. Tak naprawdę nie jest łatwo spróbować ją zdefiniować w prosty sposób. Ale jednym absolutnie pewnym aspektem miłości jest to, że jest to uniwersalna koncepcja, która ma związek z naszym wzajemnym połączeniem.

W języku angielskim słowo miłość zawiera wiele różnych uczuć. Może to być wszystko, od namiętnego pragnienia czy intymności romantycznej miłości, aż do pozbawionej podtekstu seksualnego, emocjonalnej bliskości z rodziną. Może nawet obejmować głębokie oddanie: miłość religijną.

Niezależnie od rodzaju miłości, o której mówimy, emocje są zawsze niezwykle silne. Moglibyśmy nawet powiedzieć, że nie da się im oprzeć, ponieważ nie można od nich uciec. Miłość platoniczna jest tak naprawdę bardzo istotną częścią naszych wzajemnych relacji, dlatego bywa źródłem inspiracji w sztuce i stanowi przedmiot zainteresowania psychologów.

Platoniczna miłość – co kryje się za tym określeniem??

Kiedy do miłości dołączamy słowo “platoniczna”, oznacza to, że mówimy językiem Platona i jego filozofii. Sokrates w swoich przemowach twierdził, że Platon uważał, iż miłość jest motywacją lub impulsem, który sprawia, że ​​chcemy zrozumieć piękno i doświadczać go. Chodzi o rodzaje miłości lub wieczne, zrozumiałe, doskonałe idee, które wykraczają poza fizyczne piękno (co nie znaczy, że je wykluczają).

Innymi słowy, Platon uważał, że miłość pochodzi z naszego pragnienia odkrywania i doświadczania piękna. Proces zaczyna się, gdy docenisz fizyczne piękno, a następnie przejdziesz do duchowego rodzaju. Najwyższy poziom to czyste, pełne pasji i bezinteresowne doświadczenie esencji piękna.

Jak widać, miłość platoniczna nie dotyczy wyłącznie pozbawionej romantyzmu miłości. Jest to bardziej rodzaj miłości, która wykracza poza fizyczne piękno, choć może się to wydawać skomplikowane. Nie ma też elementów seksualnych, ponieważ Platon nie uważał, że miłość naprawdę dotyczy innej osoby. Widział to jako coś, co powinniśmy kierować ku transcendentnej istocie piękna.

Tak mówi o tym Platon w swojej Uczcie:

Piękno i miłość według Platona

Według Platona, gdy natrafiamy na piękno, zaczynamy odczuwać miłość. Oczywiście, pamiętaj, że jego definicja miłości jest tym, co motywuje nas do tego, by odkrywać i doświadczać piękna.

W rzeczywistości istnieje wiele etapów, w których doświadczasz różnych rodzajów piękna:

• Fizyczne piękno: to pierwszy etap. Zaczyna się uczuciem miłości do ciała fizycznego, a następnie ewoluuje w docenienie piękna ogólnego.
• Piękno duszy: po przekroczeniu bariery między docenianiem, zakochaniem się i miłością do fizycznego ciała osoby, zaczynasz koncentrować się na tym, jakie jest jej wnętrze. Tak więc ten etap ma związek z pochodzeniem moralnym i kulturowym. Jest to etap, w którym wychodzisz poza część materialną (ciało) i przenosisz się w niematerialną (duszę)
• Piękno mądrości: droga od doceniania piękna duchowego zawsze prowadzi do miłości wiedzy i idei. Wykracza poza osobę, którą kochasz.
• Piękno samo w sobie: kiedy przejdziesz przez pierwsze trzy etapy, otworzysz ostatnie drzwi. To szansa, by doznać miłości do piękna samego w sobie, takiego, które nie jest związana z żadnym przedmiotem czy osobą. Dlatego jest to najwyższy poziom miłości.

Ostatni krok polega na namiętnym, czystym i bezinteresownym doświadczaniu piękna. Ma to związek z uczuciem, które nigdy nie zniknie, ani nie zmieni się wraz z upływem czasu. Tak naprawdę nie chodzi o miłość nieromantyczną, chodzi o docenianie pomysłów i doskonałych, wiecznych, zrozumiałych form.

Dlaczego myślimy o miłości platonicznej jako pozbawionej romantyzmu?

Pierwszą osobą, która użyła określenia “platoniczna miłość” był Marsilio Ficino, w XV wieku. Kiedy używał tego terminu, miał na myśli miłość skierowaną w stronę czyjejś inteligencji i piękna charakteru, a nie wyglądu fizycznego. Jest to miłość, która istnieje tylko w świecie idei, doskonałej, nie dającej się zniszczyć miłości.

Według Platona, nigdy nie możemy osiągnąć czystej wersji tego uczucia. Uważał, że to dlatego, iż w miłości nie chodzi o interesy, ale o cnoty. Innymi słowy, taka byłaby doskonała miłość, ale ona jest tylko złudzeniem. W świecie rzeczywistym nie ma niczego doskonałego, ponieważ doskonałość może istnieć tylko w sferze idei.

Spróbujemy ująć to w prostszy sposób. Zasadniczo miłość platoniczna jest idealnym rodzajem miłości, w której nie ma pożądania seksualnego. Dlatego, gdy używamy tego terminu w codziennym życiu, mówimy o tym jako o nieromantycznej miłości do przyjaciela, co oczywiście oznacza, że ​​nie ma ona charakteru seksualnego.

Tak więc wyrażenie zgadza się z tym, co Platon mówił o miłości. Ale dotyczy to tylko niewielkiej części tego, co naprawdę zawiera prawdziwa platoniczna miłość. Sposób, w jaki używamy tego wyrażenia dzisiaj jest odrobinę nieprecyzyjny.

Miłość platoniczna – czego dotyczy?

Według Platona, Piękno jest tym samym, co Sprawiedliwość, Dobro i Prawda. Zatem miłość zawsze musi być związana z Pięknem, Sprawiedliwością, Dobrocią i Prawdą. Miłość platoniczna w zasadzie dotyczy znalezienia tej części Twojej duszy, której Ci brakuje w innej osobie. Ale ta osoba jest w dużej mierze reprezentacją tego, co postrzegasz jako dobre, piękne, prawdziwe i sprawiedliwe.

Tak więc platoniczna miłość nie jest do końca rodzajem pozbawionej romantyzmu, przyjaznej miłości, jak zwykliśmy to postrzegać. To rodzaj pośredniego punktu, który oczywiście może mieć aspekty seksualne, ale nie jest on najważniejszy. Może wykraczać poza ciało osoby. Chodzi o to, by zakochać się w ideach, w duszy drugiego człowieka. Ale to nie znaczy, że musimy wykluczyć cielesne, seksualne aspekty. Te kwestie też mogą być jej częścią ale miłość wykracza daleko poza nie.