Marsha Linehan - od pacjenta do psychologa - przełamać BPD

Poznaj intrygującą i poruszającą historię Marshy Linehan i jej życie pełne ulepszeń i pracy nad radzeniem sobie z BPD.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Cristina Roda Rivera.

Ostatnia aktualizacja: 20 listopada, 2023

Marsha Linehan jest amerykańskim psychologiem, profesorem, autorem i twórcą terapii dialektyczno – behawioralnej. Terapia dialektyczno – behawioralna jest to model leczenia stworzony dla pacjentów z zaburzeniami osobowości typu borderline (BPD).

Terapia Linehan łączy różne techniki terapii behawioralnej z zasadami pochodzącymi z filozofii Zen i filozofii dialektycznej, polegającej na akceptacji rzeczywistości.

Jednakże, Marsha Linehan nosi w sobie piętno przeszłości z BPD. Ślady na jej ramionach i blizny od cięć są dowodem jej historii. Gdy Linehan była młodsza, była pacjentem z bardzo poważnymi prognozami. Była hospitalizowana przez 26 tygodni. Kiedy teraz opowiada o tym doświadczeniu, mówi: “byłam w piekle”.
Chroniczne uczucie pustki, niestabilność emocjonalna i potrzeba ciągłego przypodobania się innym, to prawdziwy koszmar, tych, którzy cierpią na BPD. Ich własne ja stale zależy od tego, jak postrzegają ich inni. Doświadczają ogromnego strachu przed porzuceniem, który ostatecznie może być tym, co prowadzi ludzi do ich opuszczenia.

Marsha Linehan i jej bolesne życie z BPD

Marsha Linehan wiedziała, że BPD ma niski współczynnik przeżycia, dlatego spędziła 20 lat na poszukiwanie specjalisty, który byłby w stanie jej pomóc. Linehan próbowała popełnić samobójstwo. Każda próba kończyła się hospitalizacją.

Mimo to, Linehan chciała wyzdrowieć. Nie ustępowała w swojej walce z BPD i znalazła zatrudnienie jako pracownica firmy ubezpieczeniowej. Jednocześnie uczęszczała na wieczorne zajęcia.

Marsha Linehan była mocno wierząca i systematycznie odwiedzała kaplicę. Linehan wspomina jedną z takich wizyt:

“Pewnej nocy, klęczałam i patrzyłam na krzyż, który cały pokrył się złotem. Nagle poczułam, jak coś zmierza w moim kierunku. Pobiegłam do swojego pokoju i po raz pierwszy powiedziałam do siebie w pierwszej osobie:  Kocham siebie. Od tej chwili byłam odmieniona”.

Przez rok pracowała nad swoimi depresyjnymi myślami. Wtedy też zrozumiała i zaakceptowała swoje emocjonalne burze. Ponieważ miała większą wiedzę na swój temat, nauczyła się radzić ze swoimi emocjami. Kontynuowała także swoje studia. W 1971 roku obroniła doktorat na Uniwersytecie Loyola w Chicago, który pozwolił jej zrozumieć swoje zaburzenie.

To co zmieniło Linehan, to podejście do samej siebie – akceptacja siebie, taką, jaka jest. Akceptowanie siebie to jedna z kluczowych spraw, jakie podejmuje zaczynając terapię z pacjentem.

Marsha Linehan i jej terapia

Linehan chciała przekonać ludzi, że terapia może pozwolić pacjentom pozyskać nowe zachowania oraz nauczyć ich działać w inny sposób. Pani profesor borykała się z problemem, że pacjenci z silnymi myślami samobójczymi często ponosili porażkę w walce ze swoją chorobą. Podejście Marshy wymuszało nowe rozumowanie: zachowanie tych ludzi w obliczu ich choroby jest bardzo logiczne.

Marsha podkreśla dwie koncepcje:

• Akceptacja życia, takim, jakie jest, a nie takim, jakim powinno być.
• Potrzeba zmiany i akceptacji rzeczywistości.

W późniejszym okresie, Marsha Linehan przetestowała swoją teorię w prawdziwym życiu. Powiedziała: “zdecydowałam, że pomogę ludziom ze skłonnościami samobójczymi, ponieważ to najbardziej nieszczęśliwi ludzie na ziemi. Oni myślą, że są źli, a ja zrozumiałam, że to nieprawda. Przeszłam przez piekło cierpienia bez nadziei na jego opuszczenie”.

Linehan wybiera ludzi ze zdiagnozowanym zaburzeniem osobowości typu borderline, charakteryzujących się niebezpiecznymi zachowaniami, włączając w to autodestrukcję i samookaleczenia. Zawiera z nimi coś w rodzaju wzajemnego “kontraktu”: pacjenci zobowiązują się poddać się jej terapii do samego końca, a w zamian uzyskają możliwość normalnego życia.

Linehan jako postać akademicka

Doktor Marsha Linehan wstąpiła na szczeble naukowej kariery z Katolickiego Amerykańskiego Uniwersytetu do Uniwersytetu Waszyngton w 1977 roku. W latach 80. i 90. Marsha przeprowadziła badania na około 100 pacjentach z BPD i skłonnościami samobójczymi, pokazujące ich rozwój. Pacjenci brali udział w cotygodniowych sesjach dialektycznej terapii behawioralnej (DBT).

Porównując terapię DBT z innymi, pacjenci biorący w niej udział, popełniali mniej prób samobójczych, a także rzadziej powracali do szpitali.

Głównym celem dialektycznej behawioralnej terapii jest to, aby pacjent uczył się regulować swoje skrajne emocje i impulsywność. A to z kolei, zmniejsza zachowania świadczące o nieprzystosowaniu, które zależą od stanu umysłu. W dodatku, pacjent uczy się wierzyć i doceniać swoje własne doświadczenia, emocje, myśli i zachowania.

W przeciwieństwie do innych programów behawioralno-poznawczych, terapia dialektyczna behawioralna jest ingerencją bazującą bardziej na zasadach terapeutycznych niż leczeniu manualnym. Opiera się na hierarchii celów, uporządkowanych na podstawie ich ważności. Hierarchia ta ustanawiana jest na terapii indywidualnej:

• Wyeliminowanie zachowań samobójczych.
• Zmiana zachowań, które zaburzają kierunek terapii.
• Pozbycie się zachowań, które wpływają na jakość życia.
• Rozwój umiejętności behawioralnych, które pomogą osiągnąć dobre samopoczucie.

Jednakże, taka struktura pozwala na elastyczne podejście, dostosowane do potrzeb każdego pacjenta. Jest to ważne, ponieważ odnosi się do skupienia na zmianie.

Tradycyjna terapia poznawcza koncentruje się na rozwiązaniu problemów behawioralnych poprzez zmiany poznawcze lub zmiany zachowań. Z drugiej strony, Marsha Linehan, podkreśliła akceptację i zatwierdzenie całej sytuacji. Wierzy, że to spowoduje u pacjentów największe zmiany. Dzięki jej pracy, tysiące ludzkich istnień tego świata zostało ocalonych.