Wszyscy czasami chcemy wpływać na zachowanie innych w ten czy inny sposób. Czasami jednak dochodzi się do skrajności, w której nie tylko chcemy wywierać wpływ na innych, ale także ich kontrolować. To wtedy zaczyna się manipulacja, kiedy my nie zdajemy sobie z tego nawet sprawy.
Mechanizmy te nie są ani złożone czy zawiłe. Większość z nich to codzienne zachowania, których nawet nie zauważamy. Właśnie dlatego są tak problematyczne, ponieważ nawet nie zdajemy sobie sprawy z ich istnienia. Manipulacja potrafi być naprawdę zakamuflowana.
“Podstawowym narzędziem do manipulowania rzeczywistością jest manipulacja słowami. Jeśli potrafisz kontrolować znaczenie słów, możesz kontrolować ludzi, którzy używają tych słów”
-Philip Dick-
W prawie wszystkich z nich stosuje się prowokację podstawowych emocji, takich jak strach, gniew lub współczucie. Manipulują tobą, budząc w tobie te uczucia i emocje, bez prawdziwego powodu. Dlatego dobrze jest je poznać i zidentyfikować.
Przedstawiamy 7 sposobów na manipulowanie tobą, z których być może wcale nie zdajesz sobie sprawy. Czy jesteś gotowy, by je poznać?
1. Zrzucanie winy, cicha forma manipulacji
Poczucie winy to uczucie, które może być bardzo intensywne i może powodować nierozsądne działanie z naszej strony. Wywołuje nieprzyjemne odczucia, ponieważ konfrontuje nas z kodeksem etycznym lub obyczajowym, który akceptujemy i cenimy. Innymi słowy, konfrontuje nas z nami samymi.
Inni manipulują tobą poprzez poczucie winy, gdy osądzają twoje zachowanie i określają, czy to, co robisz, jest dobre, czy złe. Jeśli nie masz własnych, jasno określonych kryteriów, bardzo łatwo dać się wciągnąć w tę grę. W ten sposób udaje im się sprawić, że powiesz lub zrobisz coś, co przyniesie jedynie korzyści innym, ale jednocześnie ty również będziesz postrzegać to jako korzyść, dlatego uwalniasz się od poczucia winy.
2. Sprawić, że czujesz się niepewnie
Niepewność to kolejne z tych uczuć, które są często używane do manipulacji. Są to sytuacje, w których druga osoba wykrywa słabości w twoich przekonaniach lub twojej własnej miłości i używa ich dla własnych korzyści.
Negatywna krytyka twoich zachowań, ośmieszanie lub poniżanie to sposoby na manipulowanie tobą poprzez niepewność. Dzieje się tak również wtedy, gdy inni chcą wprowadzić cię w błąd. Przekształcają proste błędy w coś skomplikowanego i sprawiają, że zaczynasz wierzysz, że oni wiedzą o tobie więcej niż ty sam.
3. Manipulacja poprzez wywoływanie litości
Są tacy, którzy używają bycia ofiarą jako głównego narzędzie do manipulowania innymi. Pojawiają się, niejednokrotnie nie będąc tego świadomi, jako ktoś kruchy lub w potrzebie. Zamierzają w ten sposób obudzić współczucie w drugim i wywołać poczucie winy.
To granie kogoś, kto stale potrzebuje pomocy i uwagi ze strony innych, jest jednym ze sposobów manipulowania innymi. To bardzo zakamuflowana manipulacja. W efekcie działasz, ponieważ współczujesz drugiemu, nie zdając sobie sprawy, że wpadłeś w sieć, w której inni kontrolują twoje zachowanie.
4. Karmienie narcyzmu
Nie zawsze musisz wierzyć pochlebstwom. Czasami ich intencją nie jest podkreślanie twoich zalet, ale uśpienie twojej czujności i woli, aby łatwiej było tobą manipulować. Ten, kto ci schlebia, chce mieć z tobą dobry kontakt, ale często nie ma dobrych intencji.
Najlepszym antidotum w tym przypadku jest dobrze poznać samego siebie. Nikt nie zna lepiej swoich mocnych i słabych stron niż my sami. Dzięki temu te oznaki podziwu lub pochlebstwa nie zaskoczą cię ani nie “zmiękczą”.
5. Manipulacja a subtelne zastraszanie
Aby kogoś zastraszyć nie jest konieczny krzyk lub groźby skierowane bezpośrednio do osoby. Manipulatorzy są ekspertami i wiedzą, jak wzbudzić strach u innych, często niedostrzegalnie. Chodzi po prostu o nazwanie, subtelnie, niebezpieczeństw w obliczu pewnych zachowań.
Manipulują tobą, na przykład, kiedy mówią ci, że musisz “zachowywać się” w określony sposób, bo inaczej ryzykujesz wystąpienie niepożądanych sytuacji. Może wydawać się, że inni chcą przemówić nam do rozsądku, ale tak naprawdę starają się jedynie wpłynąć na nas używając strachu.
6. Stwarzanie pozornych konfliktów
Ludzie, którzy wszędzie szukają konfliktów, prawie zawsze szukają sposobów, by tobą manipulować. Są to te osoby, które przy minimalnych problemach się oburzają. W efekcie inni uważają, że muszą oni być traktowani w szczególny sposób, by uniknąć nieustających konfliktów.
Tego typu osoby manipulują tobą, ponieważ w ten sposób starają się uniknąć tego, by inni wytykali im wady lub błędy. Pozostali zaczynają wierzyć, że to oni, a nie ta osoba, ponoszą odpowiedzialność za konflikty. Manipulator zawsze wygrywa.
7. Udawanie głupiego
Udawanie głupiego, znaczy, że udajemy, że jesteśmy głupsi niż jest w rzeczywistości. To ci, którzy przekazują najcięższą pracę innym, ponieważ “zrobią to lepiej”. Oznacza to, że delegują pracę innym, w ten sposób oni są wolni i spokojni, dlatego, że, według nich, “wykonają pracę gorzej od innych”.
Manipulują tobą także wtedy, gdy udają, że nie rozumieją tego, co mówisz, nie rozumieją skutków swoich działań lub nie czują się zaangażowani w problem, który ich dotyczy. W ten sposób wykorzystują innych, i prawie zawsze wychodzą z tego bezkarni.
Wszystkie te sposoby manipulowania są szkodliwe zarówno dla ciebie, jak i dla tych, którzy ich używają. Stwarzają tylko fałszywe i szkodliwe więzi. Takie zachowania w żadnym wypadku nie powinny być tolerowane, ponieważ nigdy nie wyniknie z nich nic dobrego.