Ludzie na całym świecie walczą o znalezienie skutecznego sposobu na leczenie otyłości. Niestety w ogromnej liczbie przypadków starania te kończą się niepowodzeniem. Dlaczego tak trudno jest nam utrzymać zdrową wagę?
Czy dzieje się wtedy coś jeszcze? Wiele osób zmagających się bezskutecznie z nadwagą ponosi porażkę, ponieważ nie docenia powagi tego problemu natury fizjologicznej. Ale są też inne powody, dla których tak się dzieje.
Leczenie otyłości jest jednym z najtrudniejszych problemów występujących w światowej opiece zdrowotnej. Otyłość można by prawdopodobnie zdefiniować jako chorobę o charakterze przewlekłym. Dlatego też musimy ją leczyć w podobny sposób, jak na przykład cukrzycę i inne choroby przewlekłe. A to oznacza, że cały proces leczenia musi być długotrwały i dosyć niestety żmudny.
Czy chciałbyś wiedzieć, jak wygląda leczenie otyłości przy zastosowaniu podejścia o charakterze biopsychospołecznym? Jeśli tak, to przeczytaj nasz dzisiejszy artykuł, by poznać bliżej to zagadnienie i dowiedzieć się czegoś więcej o tym powszechnie występującym problemie zdrowotnym. Zapraszamy do lektury!
Leczenie otyłości – jakie są najpopularniejsze metody i problemy z tym związane?
Dzięki wynikom licznie przeprowadzonych na ten temat badań naukowych wiemy dzisiaj doskonale o tym, że niektórzy ludzie są genetycznie wręcz predysponowani do popadania w otyłość. Ich metabolizm jest ogólnie rzecz biorąc mniej skuteczny w kwestiach spalaniu tłuszczu i regulowaniu uczucia sytości.
Z drugiej jednak strony, zmiana szkodliwych nawyków, nie tylko żywieniowych, oznacza także konieczność walki z niezwykle mocno zakorzenionymi w naszej świadomości wpływami społeczno-kulturowymi. Każdego dnia jesteśmy bombardowani wiadomościami, które każą nam konsumować więcej i mniej się ruszać. Trudno jest nam więc nie wchłaniać choćby podświadomie takich informacji i sugestii.
Specjaliści z dziedziny dietetyki i zdrowego stylu życia regularnie doradzają ludziom, aby kontrolowali swoją dietę i uprawiali więcej ćwiczeń fizycznych. Jednak w dzisiejszym świecie mamy tendencję do oglądania reklam, które zachęcają nas do jedzenia większych ilości niezdrowej żywności. Zachęcają one również do prowadzenia przede wszystkim siedzącego trybu życia.
Taki stan rzeczy stanowi prawdziwe wyzwanie dla profesjonalistów, których domeną jest leczenie otyłości. Pierwszym ważnym problemem jest nakłonienie osoby chorej do zmiany tego rodzaju wrodzonych skłonności. Po drugie, jak sprawić, by nowe nawyki były stosowane przez osobę otyłą przez dłuższy czas, nawet po zakończeniu terapii.
Pacjent spotka się bowiem z dość silnym sprzeciwem otoczenia wobec swoich nowych nawyków, co sprawia, że prawdopodobnie powróci do swoich starych zwyczajów i mniej zdrowego stylu życia.
Czym tak naprawdę jest otyłość?
Definicja otyłości jest bardzo prosta i oznacza ogólnie rzecz biorąc nadmiar tkanki tłuszczowej w organizmie. Poniżej prezentujemy dane dotyczące normalnych zakresów ilości tkanki tłuszczowej w organizmie zdrowej osoby (na podstawie publikacji autorstwa F. Moreno, D. Monero i R. Alvareza z 2000 roku):
- Kobiety: od 20% do 25% tkanki tłuszczowej w organizmie.
- Mężczyźni: od 15% do 18% tkanki tłuszczowej.
Wszystko, co plasuje się powyżej tych wartości procentowych jest uważane za „nadwagę”. Analogicznie rzecz biorąc, każda sytuacja wykraczająca ponad wartości zaprezentowane przez nas poniżej jest traktowana jako „otyłość”.
- Kobiety: ponad 32% tkanki tłuszczowej w organizmie.
- Mężczyźni: ponad 25% tkanki tłuszczowej.
Jakiego rodzaju metoda na leczenie otyłości jest najbardziej skuteczny?
W przeszłości ani społeczeństwo, ani też większość osób otyłych nie wierzyło, że nadwaga, czy też otyłość stanowi jakiegokolwiek rodzaju problem zdrowotny. Co więcej, otyłość była z reguły wyjątkiem, gdy często trudno samo zdobycie pożywienia stanowiło spore wyzwanie dla wielu ludzi. Bycie otyłym oznaczało natomiast bogactwo i opływanie w dostatki. Czyli wartości, które uznawano zarówno kiedyś, jak i dziś za społecznie pożądane.
Niemniej jednak otyłość jest obecnie jednym z głównych problemów zdrowotnych w krajach świata zachodnich (według publikacji WHO z 2010 roku). Co więcej, eksperci zajmujący się tą tematyką odkryli także, że osoby otyłe częściej mają problemy ze zdrowiem. Coś, co dziś wydaje się nam wręcz oczywiste, jeszcze niedawno w ogóle nie było brane przez ludzi pod uwagę. Te właśnie odkrycia przekształciły otyłość w zjawisko, które należy za wszelką cenę „rozwiązać”.
Po dziesięcioleciach mniej lub bardziej udanych prób ukierunkowanych na leczenie otyłości, specjaliści z zakresu ochrony zdrowia i dietetycy ustalili pewne podstawowe aspekty wymagające interwencji z punktu widzenia poznawczo-behawioralnego. Główne obszary tego typu interwencji psychologicznej związane z otyłością są następujące (według Fostera, Makrisa i Bailera, publikacja z roku 2005):
- Promowanie samokontroli za pomocą prowadzonych przez pacjenta dzienników zjadanych posiłków żywności i śledzenie jego aktywności fizycznej.
- Kontrola bodźców poprzez identyfikację sygnałów związanych z jedzeniem.
- Edukacja dotycząca produktów spożywczych i ogólnie dietetyki.
- Zmiany w nawykach żywieniowych.
- Zwiększenie aktywności fizycznej.
- Wykorzystanie technik restrukturyzacji poznawczej i rozwiązywanie wykrytych za ich pomocą problemów.
Jak widać, zdefiniowane w ten sposób leczenie otyłości nie obejmuje jednak interwencji w przypadku powiązanych z nią zaburzeń i zagrożeń (takich jak na przykład depresja). Dzieje się tak tylko wtedy, gdy objawy są obecne, a specjalista z zakresu zdrowia i dietetyki użyje odpowiednich technik, które okazały się skuteczne w przypadku tego konkretnego zaburzenia.
Konieczność zmiany swoich nawyków
Z punktu widzenia poznawczo-behawioralnego uważamy, że za otyłość obwinia się przede wszystkim złe nawyki żywieniowe i styl życia. W związku z tym oczywistym wydaje się być fakt, że kluczem zapewniającym skuteczne leczenie otyłości jest odpowiednia reedukacja ludzi mająca na celu nakłonienie ich zmiany tych właśnie nawyków.
Jeśli chodzi o ćwiczenia fizyczne, istnieją jednak wyniki badań naukowych, które przemawiają za nieco sprzecznym z naszą intuicją podejściem. Twierdzą one, że zwiększenie intensywności aktywności fizycznej, przynajmniej na samym początku, nie jest najlepszym pomysłem.
Wynika to z tego, że taka różnica ma wbrew pozorom raczej niski ogólny wpływ na liczbę spalonych kalorii. Niemniej jednak ćwiczenia fizyczne są bardzo ważną kwestią. Pozwalają one bowiem utrzymać zdrową wagę po zakończeniu etapu początkowej utraty wagi.
Jak widać, każdego rodzaju skuteczne leczenie otyłości obejmuje zmianę złych nawyków. Te właśnie przyzwyczajenia i nawyki mogą okazać się największym problemem do rozwiązania. Jednak pamiętaj o tym, że czeka na Ciebie naprawdę wielu pracowników służby zdrowia, którzy mogą Ci pomóc w osiągnięciu wymarzonego celu.