Kreatywność jest definiowana jako zdolność poznawcza, która pomaga nam opracować zestaw nowych, oryginalnych, elastycznych i zorganizowanych zachowań. Ich zadaniem jest skierowanie się w stronę poszukiwania, wykrywania i znajdowania rozwiązania dla każdego kolejnego problemu, jaki możemy napotkać na swej drodze.
Kreatywność to umiejętność, na którą jest gigantyczne wręcz zapotrzebowanie w wielu kręgach zawodowych. Wynika to z tego, że znalezienie osób, które rozwinęły u siebie zdolność do tworzenia unikalnych i sprytnych produktów może być niekiedy niezwykle trudnym zadaniem.
Firmy poszukują oryginalnych i innowacyjnych ludzi, którzy mogą pomóc w rozwoju przedsiębiorstwa i stworzyć korzyści dla biznesu w zakresie bezpośredniej konkurencji. Są to typy ludzi, którzy przyczyniają się do rozwoju tej trudnej do zmierzenia innowacyjności i specyfiki danej marki i samej firmy.
Jednak kreatywność może być również źródłem zagadek. Dlaczego niektórzy ludzie są bardziej twórczy, niż inni? Czy są osoby, u których kreatywność nie występuje nawet w szczątkowych ilościach? Prawdą jednak jest to, że każdy z nas dysponuje przynajmniej odrobiną twórczego myślenia, nawet jeśli nie udało Ci się tego do tej pory u siebie wykryć.
Kreatywność: jakimi cechami przejawia się twórcze myślenie?
Twórcze myślenie charakteryzuje się szeregiem powtarzalnych cech. Poniżej prezentujemy listę najbardziej typowych z nich:
Płynność
Jest to zdolność do generowania znacznych ilości różnych pomysłów lub odpowiedzi na koncepcje, które zostały już wcześniej opracowane. Zazwyczaj efektem jest powstanie jednego lub dwóch pomysłów, które są uwarunkowane tym, co widzieliśmy i słyszeliśmy już w przeszłości. Twórczy umysł jest w stanie wymyślać wiele pomysłów i rozwiązań, ale rzadko ich jednoczesna liczba przekracza dwa.
Elastyczność
Jest to zdolność do zwiększania naszej liczby dostępnych alternatyw. Jesteśmy w stanie opracować więcej opcji. Gdy musimy udzielić odpowiedzi na pytanie, nasz twórczy umysł ma naprawdę wiele opcji do dyspozycji, czasem nawet zbyt wiele! Najtrudniej jest wybrać najlepszą z nich. To właśnie „wina” elastyczności, która podsuwa nam mnóstwo rozwiązań.
Oryginalność
Jest to cecha opierająca się na opracowywaniu nowych pomysłów lub wizualizacji problemów w zupełnie inny, nieszablonowy sposób. To właśnie dzięki niej powstają całkowicie nowe, w wielu przypadkach przełomowe rozwiązania. Idee, które pojawiają dzięki oryginalności są niekiedy naprawdę pomysłowe. Będzie to coś, o czym wcześniej w ogóle jeszcze nie pomyślano, albo coś, co zaoferuje nową perspektywę dla istniejącego już rozwiązania.
Dopracowanie
Rolą tej cechy jest dodawanie elementów, szczegółów lub pomysłów do tego, co już istnieje. To właśnie dzięki niej jesteś w stanie dokonywać modyfikacji niektórych atrybutów i rozwiązań. Jest to zdolność do dostrojenia już wcześniej istniejącej koncepcji, co pozwala na jej odświeżenie lub udoskonalenie.
Podstawowe rodzaje kreatywności
Nie ma czegoś takiego jak kreatywność “standardowa”. Możemy dysponować wieloma rodzajami twórczego myślenia. Będą między nimi także i te, które mamy zamiar zaprezentować Wam w dalszej części naszego dzisiejszego artykułu.
Ponadto jeśli chcemy rozwijać własny potencjał “twórczy”, możemy to zrobić poprzez skupienie się na jednym typie kreatywności naraz lub zagonić do pracy wszystkie naraz. Oczywiście drugi sposób jest bardziej kompletny i najprawdopodobniej da nam w efekcie bardziej dopracowany efekt końcowy.
Jednak jego wadą jest konieczność dysponowania wszystkimi rodzajami kreatywności rozwiniętymi w stopniu co najmniej dobrym.
1. Kreatywność mimetyczna
Ten rodzaj twórczości skupia się na kopiowaniu, naśladowaniu lub odtwarzaniu czegoś w dokładnie taki sam sposób. Jest to podstawowy rodzaj kreatywności i w związku z tym nie zalicza się do szczególnie skomplikowanych. Nawet zwierzęta są zdolne do rozwoju tego rodzaju twórczości.
2. Kreatywność analogiczna
Analogie pozwalają nam na rozwiązywanie znacznie bardziej złożonych problemów. Służą one do przesyłania informacji, które rozumiemy i możemy kontrolować podczas pracy nad tworzeniem rozwiązania dla nowych wyzwań.
Analogie z pewnością rodzą nowe pomysły. Ich cechą szczególną jest to, że pozwalają rozbić skomplikowane zagadnienie na mniejsze elementy i do każdego z nich przyporządkować dobrze znaną już analogię opartą o wcześniej opracowane rozwiązania.
3. Kreatywność bisocjacyjna
Z tym rodzajem twórczego myślenia mamy do czynienia wtedy, gdy nasze racjonalne myśli spotykają się z efektami pracy naszej intuicji. Zazwyczaj jest to końcowy etap pracy nad rozwiązaniem, to właśnie ten moment, kiedy w naszym umyśle pojawia się sławne hasło “Eureka!”.
Kreatywność bisocjacyjna pozwala nam połączyć koncepcję, którą doskonale znamy z zupełnie innym pomysłem, którego jeszcze nie znamy. Efektem tego stanu rzeczy może być zupełnie nowe i niesztampowe rozwiązanie.
4. Kreatywność narracyjna
Ten rodzaj twórczego myślenia zakorzeniony jest w zdolności do tworzenia opowieści. Ich fabuły zazwyczaj podążają za konsekwentnie opracowanym szablonem. Opisują postaci i łączą je dodając do tego akcje, opisy, wykresy i narrację.
Dzięki tej zdolności jesteśmy w stanie w bardzo prosty sposób odtworzyć te historie i utworzyć na ich podstawie coś nowego, co pomaga nam myśleć na różne sposoby, łącznie z tymi nietuzinkowymi.
5. Kreatywność intuicyjna
W tym sensie intuicja wiąże się z możliwością powstania pomysłu i utworzenia go w naszych własnych umysłach. Nie ma przy tym potrzeby jakiejkolwiek pomocy z zewnątrz, wystarczą nam jedynie obrazy tworzone przez nasz mózg. W ten sposób oczyszczenie naszego umysłu i systemu automatycznego rozumowania pozwoli przygotować najlepszy teren do wspierania naszej intuicji, której przejawem jest właśnie kreatywność intuicyjna.
W ujęciu praktycznym wygląda to tak, że możemy zrobić naprawdę wiele rzeczy, aby osiągnąć ten stan. Może to być na przykład medytacja, joga lub jakiekolwiek inne rodzaje postępowania pozwalającego nam wejść w ten świadomy stan, w którym mamy całkowicie opróżniony umysł z bodźców zewnętrznych i czujemy wewnętrzną łagodność i spokój.
W ten sposób tworzymy płynny, świadomy stan, który pozwala naszemu umysłowi na niezwykle łatwe i sprawne tworzenie nowych pomysłów i koncepcji.
Niezależnie od wymienionych powyżej rodzajów, kreatywność nieustannie przechodzi proces, który składa się z dwóch jeszcze mniejszych etapów. Składają się na nie proces rewizyjny i poszukiwawczy. Oba zajmują się tym samym problemem. Najpierw proces rewizyjny dokonuje jego gruntownej analizy, a następnie do gry wchodzi proces poszukiwawczy, którego zadaniem jest znalezienie optymalnego rozwiązania.
Ten moment, w którym wyskakujemy nago z wanny krzycząc “Eureka!” (jak widać kreatywność nie zawsze się sprawdza w każdym momencie) oznacza zakończenie pracy obu procesów. Mamy w tym momencie nareszcie rozwiązany nasz problem i uzyskaliśmy gotowy pomysł. Teraz pora tylko wdrożyć go w życie, aby przekonać się, czy skutecznie udało się go nam rozwiązać.
W uzupełnieniu do opisanych powyżej procesów, musimy wspomnieć również o dodatkowych cechach, które okażą się niezwykle pomocne w podążaniu naszą “drogą twórczą”. Są to inteligencja, wiedza, motywacja i osobowość. Bez tych newralgicznych składników kreatywność naszym zdaniem nigdy nie będzie w stanie się w pełni rozwinąć.