Koncentracja podczas czytania - dlaczego nie przychodzi łatwo?
Zaczynasz czytać, ale sprawia ci to trudność i łatwo się rozpraszasz. Co więcej, nie możesz zachować informacji i stracić wątku. Dlaczego to się zdarza? Dlaczego koncentracja podczas czytania nie przychodzi łatwo?
Porozmawiamy o najczęstszych przyczynach tego zjawiska, a także przedstawimy kilka pomysłów na poprawę koncentracji.
Koncentracja podczas czytania a bodźce
Według Schmida i Pepera (1991) koncentracja „jest wyuczoną umiejętnością biernego reagowania lub nie rozpraszania się nieistotnymi bodźcami”. Oznacza to również zdolność bycia w pełni tu i teraz. Musisz skoncentrować się na uczeniu się, studiowaniu, czytaniu i wykonywaniu wielu innych czynności na co dzień. Chociaż oczywiście w zależności od aktywności możesz potrzebować mniejszego lub większego poziomu koncentracji.
Dlaczego nie możesz się skoncentrować podczas czytania
Trudności w skupieniu się na czytaniu zwykle mają swoje źródło w jednej z opisanych poniżej okoliczności lub działań.
1. Brak przyzwyczajenia
Jeśli nie masz zwyczaju czytać, możesz mieć trudności z koncentracją. Pamiętaj, że ćwiczona jest również ciągła uwaga. W końcu twój mózg jest jak mięsień, a różne zdolności poznawcze, takie jak koncentracja, są „lokalizowane” w tym mięśniu.
Jeśli je zaniedbujesz, nie będą na takim poziomie, jaki byś chciał. Dlatego jeśli chcesz poprawić swoją koncentrację na czytaniu, czytaj. Spróbuj zacząć robić mały dzień, od zajęć, które naprawdę Cię interesują, stopniowo zwiększając czas czytania.
„Koncentracja może być kultywowana. Można nauczyć się ćwiczyć siłę woli, dyscyplinować swoje ciało i trenować swój umysł”.
-Anil Ambani-
2. Liczne dystraktory
Netflix, HBO, Prime… Z ilością wysokiej jakości treści audiowizualnych, które masz w zasięgu, zrozumiałe jest, że przyzwyczaiłeś się do korzystania z ich konsumpcji, gdy chcesz uciec od rzeczywistości. Jednak często oznacza to, że lektura jest zaniedbywana.
Wiąże się to z poprzednim punktem. Jeśli chcesz ćwiczyć koncentrację, musisz sprawić, by czytanie stało się nawykiem. Staraj się trzymać z dala od wszelkiego rodzaju ekranu, jeśli zamierzasz spędzić trochę czasu na czytaniu. Pamiętaj, że powiadomienia na telefonach komórkowych mają na celu przyciągnięcie Twojej uwagi. Kiedy zaczniesz na nie patrzeć, trudno jest przestać.
„Nabyć nawyku czytania to zbudować dla siebie schronienie od prawie wszystkich nieszczęść życia”.
-Somerset Maugham-
3. Zmartwienia
Chociaż prawdopodobnie często nie zdajesz sobie z tego sprawy, twoje codzienne zmartwienia i obawy są zawsze w twojej głowie, gotowe wkraść się, gdy tylko znajdą pęknięcie. W rzeczywistości te natrętne myśli to kolejny powód, dla którego nie możesz się skoncentrować podczas czytania.
Uwaga to umiejętność, która wymaga skupienia. Ponadto dalsza lektura wymaga świadomej decyzji, dzięki której przyjmiesz kierunek tego skupienia. Gdy zaczniesz czytać, jeśli tekst jest interesujący, ta kontrolka się rozluźnia. Dzieje się tak, ponieważ sam bodziec jest niezwykle istotny dla Twojej uwagi w porównaniu z innymi alternatywami w środowisku.
4. Brak motywacji
Brak motywacji wyjaśnia również, dlaczego tak trudno Ci się skoncentrować podczas czytania. Być może książka, którą próbujesz przeczytać (lub czasopismo, tekst itp.) tak naprawdę Cię nie interesuje. Zdarza się to często, gdy jest to książka do nauki.
Może tak być również w przypadku, gdy powiedziano Ci, że „musisz przeczytać”. Utrudni ci to koncentrację. Rzeczywiście, wszystko, co uważasz za obowiązek, jest trudniejsze. To zupełnie normalne.
5. Zmęczenie
Zmęczenie wpływa również na koncentrację podczas czytania. Jeśli jesteś zmęczony, twoje zdolności umysłowe nie są w pełni sprawne. Znowu jest to całkowicie normalne. Z tego powodu powinieneś się upewnić, że jesteś dobrze wypoczęty i naładowany za każdym razem, gdy czytasz (lub gdy wykonujesz jakąkolwiek czynność wymagającą ciągłej uwagi).
6. Wiek, stres i intensywne emocje
Nie możemy uciec od faktu, że wraz z wiekiem nasze zdolności poznawcze, takie jak zdolność koncentracji podczas czytania, maleją.
Potwierdzają to badania (2018) przeprowadzone przez University of Southern California (USA), opublikowane w Nature Human Behaviour. Sugeruje to, że wraz z wiekiem łatwiej się rozpraszamy, szczególnie w sytuacjach stresowych lub gdy w grę wchodzą intensywne emocje. Starzenie się, stres i intensywne emocje utrudniają koncentrację.
Ponadto, zdaniem autorów badania, utrata koncentracji ma swoje wytłumaczenie w niezwykle małym obszarze mózgu, zwanym locus ceruleus.
7. Cierpienie na zaburzenia
Być może myślisz, że żaden z powyższych powodów Cię nie dotyczy, więc dlaczego masz problemy z koncentracją podczas czytania? W rzeczywistości może być inne wytłumaczenie. Jeśli cierpisz na zaburzenia, takie jak depresja, lęk lub ADHD (zaburzenie deficytu uwagi), może to mieć wpływ na zdolność koncentracji.
7. 1. Depresja
W przypadku depresji brak koncentracji jest jednym z objawów depresyjnej pseudodemencji. Są to niepowodzenia poznawcze związane z depresją, które można pomylić z demencją.
Według Cózara i wsp., w artykule z 2011 r., depresyjne pseudodemencja „zwykle objawia się subiektywnym postrzeganiem znacznej utraty pamięci i niepowodzeń poznawczych, które niekoniecznie odpowiadają wynikom oceny poznawczej, co może wykazywać obecność łagodnych lub umiarkowanych awarie ”. Zatem trudności z uwagą mogą być objawami depresyjnej pseudodemencji.
7. 2. Niepokój
Kiedy cierpisz na niepokój, naprawdę trudno jest utrzymać skupienie uwagi. Liczne badania, takie jak przeprowadzone przez Benedito i współpracowników (1992), wiążą lęk z brakiem koncentracji.
7. 3. ADHD
DSM V obejmuje trudności w kierowaniu i świadomym utrzymywaniu uwagi wśród głównych objawów ADHD.
Klawisze poprawiające koncentrację podczas czytania
Na koniec przedstawimy Ci kilka strategii, które pomogą Ci poprawić koncentrację podczas czytania.
- Zmniejsz rozpraszające bodźce.
- Zamiast oglądać telewizję, poczytaj książkę.
- Wybierz odpowiednie i ciche otoczenie, w którym czujesz się komfortowo.
- Zadbaj o swoją postawę; musisz być wygodny.
- Nie zmuszaj się do czytania. To tylko sprawi, że go znienawidzisz. Znajdź małe chwile w ciągu dnia na przeczytanie i stopniowo je zwiększaj.
- Zachęcaj się postępami, które robisz.
- Ogranicz czas koncentracji. Pamiętaj, że z reguły twój umysł może się skoncentrować tylko przez około 45 minut. Potem musi odpocząć.
Być może najważniejszym kluczem jest to, że poświęcasz trochę czasu na wybór książki, która Twoim zdaniem naprawdę Cię zainteresuje. W końcu czytanie nie powinno być przykrym obowiązkiem, należy się nim cieszyć. Jeśli jest to książka, którą zamierzasz przeczytać, najpierw spójrz na podsumowanie. Alternatywnie przeczytaj kilka pierwszych akapitów. Dzięki temu dowiesz się, czy lubisz styl pisarza, czy nie.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- G. Cózar Santiago, P. Molero Santos, S. Yurrita Montesinos e I. Civeira Marín. (2011). Protocolo diagnóstico del paciente depresivo. Departamento de Psiquiatría. Clínica Universidad de Navarra. Pamplona. Navarra. España. Medicine, 10(84), 5707-85.
- Lee, TH., Greening, S.G., Ueno, T. et al. (2018). Arousal increases neural gain via the locus coeruleus–noradrenaline system in younger adults but not in older adults. Nat Hum Behav, 2, 356–366. https://doi.org/10.1038/s41562-018-0344-1
- Schmid, A; Peper, E. (1991). Técnicas para el entrenamiento de la concentración. En J.M. Williams: Psicología Aplicada al Deporte, Madrid: Biblioteca Nueva.