Kompleks tatusia w związku: brak przywiązania?

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Sergio De Dios González.

Napisany przez Edith Sánchez

Ostatnia aktualizacja: 28 grudnia, 2022

Wyrażenie „kompleks tatusia” było używane w odniesieniu do relacji, w których partnerami są młoda kobieta i starszy mężczyzna. Zdarzają się też przypadki par, w których to kobieta jest starsza, a mężczyzna jest młodszy. Te relacje wiązałyby się jednak z “kompleksem matki”.

Obecnie “kompleks tatusia” jest terminem używanym zamiennie w odniesieniu do obu płci. Opisuje tę samą sytuację: parę, w której między partnerami istnieje duża różnica wieku. Jak widać, ten rodzaj relacji jest coraz popularniejszy.

Wielu psychologów uważa, że mówienie o kompleksie taty to idealizowanie sytuacji, która opiera się na poważnym problemie: braku przywiązania. Przyjrzyjmy się temu bardziej szczegółowo.

“Kompleks tatusia” i style przywiązania

Kompleks tatusia nie jest uważany za kategorię kliniczną. Jednak do pewnego stopnia pasuje zarówno do kompleksu Elektry, jak i postulowanego przez Zygmunta Freuda kompleksu Edypa. Ten typ relacji jest jednak zwykle analizowany za pomocą teorii przywiązania, a nie zasad psychoanalitycznych.

Teoria przywiązania opiera się na założeniu, że wszystkie dzieci tworzą więzi zależności. Z reguły więzi te dotyczą szczególnie relacji z matką. Są niezbędne do przetrwania niemowlęcia. Kiedy jest to przywiązanie bezpieczne, rodzice zapewniają niemowlęciu niezbędną bazę do odkrywania nieznanych sytuacji.

Z drugiej strony, czasami u dzieci rozwija się inny typ przywiązania. Może to być na przykład przywiązanie ambiwalentne – kiedy rodzice nie odpowiadają na potrzeby niemowlęcia w spójny sposób. Alternatywnie, może to być również przywiązanie unikające, gdy dziecko nie otrzymuje żadnej reakcji ze strony rodziców lub są to reakcje agresywne. Ten ostatni przypadek odpowiada brakowi przywiązania. We wszystkich przypadkach skutki danego rodzaju przywiązania utrzymują się w wieku dorosłym.

Brak przywiązania w związku

Relacja między głównymi opiekunami dziecka (rodzicami lub osobami zastępującymi rodziców) rozciąga się na całe życie dziecka. Ponadto znacząco wpływa na wybór partnera, a także na wychowanie własnych dzieci. Z tego powodu powstaje kompleks tatusia lub relacje oparte na problematycznej przeszłości z ojcem lub matką.

Jeśli relacje córki z ojcem były problematyczne, może ona szukać partnera, który w taki czy inny sposób reprezentuje nieobecnego, pogardzanego lub nadmiernie kochanego ojca z dzieciństwa. W efekcie ma nieświadome fantazje o rozwiązaniu nierozstrzygniętych problemów z ojcem. To samo dotyczy mężczyzn i ich matek.

Efektem jest nieufność wobec partnera i jednocześnie jego idealizacja. Kobiety z tym kompleksem czują pociąg do mężczyzn, którzy są opiekuńczy i silni. Nieustannie szukają aprobaty swojego partnera i chcą, aby był dla nich przychylny. Ponadto, w takim związku dominuje zazdrość i istnieje tendencja do nadmiernych wymagań wobec partnera.

Poszukiwania rozwiązań

Nie wszystkie relacje między starszymi mężczyznami lub kobietami a młodszymi partnerami oznaczają, że w związku pojawi się kompleks tatusia. Do tej kategorii należą głównie relacje, w których młoda osoba rozwinęła silną zależność i niespokojne przywiązanie. Tego typu osoba czuje się dobrze w wyraźnie asymetrycznych relacjach, w których jest bardziej odbiorcą niż dostawcą.

Problem polega na tym, że ludzie z tym problemem poprzez swoje zachowanie, zamiast rozwiązać istniejący konflikt z rodzicami, tylko go utrwalają. Nie rozwiązują podstawowego problemu, ale czynią go jeszcze bardziej złożonym.

Jeśli teoria przywiązania czegoś nas nauczyła, to tego, że jesteśmy dziećmi naszego dzieciństwa. Nasze wychowanie warunkuje naszą postawę społeczną. Kiedy ten wpływ jest negatywny i przekracza nasze możliwości zarządzania, musimy poprosić o pomoc. Jest to tego warte, ponieważ przezwyciężenie duchów przeszłości jest niezbędne, jeśli chcemy stać się podmiotami naszych decyzji, a nie ich przedmiotem.