Z pewnością znasz ten nieprzyjemny stan, który pojawia się po wypiciu zbyt dużej ilości alkoholu. Czujesz się wyczerpany i masz wrażenie, że Twój mózg znajduje się za mgłą. Twoje ciało potrzebuje odpoczynku, Twój umysł też, a Ty po prostu chcesz zamknąć się w domu i dojść do siebie. Jednak czy kiedykolwiek miałeś podobne objawy po spotkaniu towarzyskim? Kac społeczny może dotknąć nas wszystkich, ale są ludzie bardziej na niego podatni. Muszą oni zawsze pamiętać o środkach ostrożności.
Na pierwszy rzut oka może wydawać się sprzeczne, żeby kontakty towarzyskie wpływały na nas w ten sposób. W końcu spotkania z przyjaciółmi to przyjemna czynność, którą wykonujesz dobrowolnie w czasie wolnym. Niemniej jednak interakcja z innymi może prowadzić do zużywania zbyt wielu zasobów poznawczych.
W trakcie spotkania musisz na przykład zwracać uwagę na rozmowy wszystkich osób i ich język niewerbalny oraz zastanowić się, co zamierzasz powiedzieć i jak się zachować. Co więcej, wszystko to odbywa się w niezwykle stymulującym środowisku, które często jest pełne świateł, dźwięków i wielu ludzi.
Niezależnie od tego, czy doświadczasz kaca społecznego często, czy tylko sporadycznie, na pewno chciałbyś się dowiedzieć, co go powoduje i co możesz z tym zrobić.
Kac społeczny – dlaczego go doświadczasz?
Kac społeczny nie jest syndromem ani zaburzeniem. Jest to po prostu potoczne wyrażenie opisujące stan fizycznego, psychicznego i emocjonalnego wyczerpania, który pojawia się po spędzeniu czasu z innymi ludźmi. Zmęczenie to spowalnia Twoje ruchy. Ponadto Twój umysł potrzebuje więcej czasu na przetwarzanie informacji, a Ty czujesz się apatyczny i poirytowany. Zjawisko to może nawet generować objawy somatyczne, takie jak bóle głowy lub bóle mięśni, ze względu na napięcie wytwarzane przez okres socjalizacji.
Dlaczego więc czujesz się w ten sposób po tak ważnych i pozornie przyjemnych spotkaniach? Oto główne powody:
1. Introwersja
Jak wspomnieliśmy wcześniej, istnieją pewne cechy osobowości, przez które niektórzy ludzie będą bardziej podatni na kaca społecznego. Na przykład introwertycy mają pewną tendencję do ładowania energii w samotności (w przeciwieństwie do ekstrawertyków). Są bardziej skupieni na refleksji, introspekcji, kreatywności i swoim wewnętrznym świecie. Dlatego ciągła interakcja społeczna może sprawić, że poczują się wyczerpani.
Nie oznacza to, że introwertycy powinni żyć w izolacji. Wszyscy jesteśmy istotami społecznymi i kontakt z innymi jest dla nas konieczny i dobry. Jednak introwertyk musi przeplatać okresy samotności z życiem towarzyskim, aby nie zostać przytłoczonym.
2. Wysoka wrażliwość
Osoby wysoko wrażliwe mogą również czuć się bardziej wyczerpane po spotkaniach towarzyskich. Jest tak, ponieważ ich układ nerwowy jest bardziej podatny na bodźce środowiskowe. Przetwarzają oni więcej sygnałów niż inni i robią to dogłębiej. W konsekwencji prosta rozmowa w barze może być dla nich o wiele bardziej stymulująca i przytłaczająca niż dla innych.
Osoby te bardziej odczuwają, analizują i reagują na bodźce środowiskowe, takie jak światło, dźwięki i dotyk. Intensywniej odbierają też bodźce emocjonalne i sygnały niewerbalne od swoich rozmówców. Dlatego ich postrzeganie i przetwarzanie sygnałów sprawia, że proces socjalizacji staje się bardziej wymagający, prowadząc do większego zmęczenia.
3. Brak motywacji i wzmocnienia
Czasami kac społeczny pojawia się, gdy socjalizacja przestaje dawać satysfakcję i nie motywuje Cię ani nie przynosi żadnego wzmocnienia. Z reguły przebywanie z innymi pozwala poczuć więź, zwiększa poczucie własnej wartości i pomaga dobrze się bawić i rozładować napięcie. Krótko mówiąc, jest to zarówno przyjemne, jak i wzmacniające. W niektórych przypadkach, albo z powodu Twojego własnego usposobienia, albo ze względu na charakterystykę sytuacji, tak się nie dzieje.
Kiedy czujesz się apatyczny i pozbawiony motywacji, gdy jesteś zestresowany, wypalony lub smutny, trudno jest cieszyć się interakcją z innymi. Spotkania towarzyskie stają się wtedy wysiłkiem lub obowiązkiem i istnieje większe prawdopodobieństwo, że poczujesz się wyczerpany.
Może się to również zdarzyć, jeśli wejdziesz w interakcję z ludźmi, którzy są zbyt dramatyczni, którzy nieustannie wszczynają bójki lub zawsze narzekają. Tego rodzaju dynamika wyczerpuje Twoje zasoby emocjonalne i może być wyjątkowo nieprzyjemna. Dlatego jeśli osoby z Twojego otoczenia mają podobne cechy, nie zdziw się, jeśli po powrocie do domu poczujesz się wyczerpany.
4. Nadmierna socjalizacja
Ważne jest, aby wiedzieć, że nawet jeśli jesteś zdrową, ekstrawertyczną i zmotywowaną osobą, kac społeczny może pojawić się, jeśli zbyt często udzielasz się towarzysko. To coś, czego wiele osób doświadczyło po pandemii. Odzyskana niedawno wolność skłoniła nas do akceptacji i proponowania wszelkiego rodzaju planów towarzyskich, aby „nadrobić stracony czas”. Jednak ostatecznie często czuliśmy się wyczerpani po prostu przebywaniem z innymi.
Nawet w normalnych warunkach, jeśli jesteś introwertykiem lub szczególnie wrażliwą osobą, ważne jest, abyś uregulował swoje momenty socjalizacji i nie zmuszał się do kontaktów towarzyskich.
5. Zaburzenia psychiczne
Istnieją pewne zaburzenia psychiczne, które mogą pogorszyć tę sytuację. Depresja zwykle występuje z apatycznym, smutnym i drażliwym stanem umysłu, który powoduje demotywację i prowadzi do tego, że kontakty towarzyskie stają się wysiłkiem.
Ponadto zaburzenia, takie jak uogólniony lęk lub fobia społeczna, mogą powodować, że chorzy będą nadmiernie czujni lub zbyt uważni na bodźce i sygnały, co uszczupla ich zasoby. W takich przypadkach powinni szukać profesjonalnej pomocy.
Krótko mówiąc, kac społeczny może przydarzyć się każdemu z nas i musimy być w stanie zidentyfikować przyczynę, aby podjąć działania. Znajomość i akceptacja swoich potrzeb społecznych oraz nie zmuszanie się do kontaktów towarzyskich, pozwalanie sobie na chwile samotności i odpoczynku oraz leczenie wszelkich powiązanych schorzeń psychicznych sprawi, że tego rodzaju zmęczenie będzie występować znacznie rzadziej.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Freyd, M. (1924). Introverts and Extroverts. Psychological Review, 31(1), 74–87. https://doi.org/10.1037/h0075875
- Trå, H. V., Volden, F., & Watten, R. G. (2022). High Sensitivity: Factor structure of the highly sensitive person scale and personality traits in a high and low sensitivity group. Two gender—matched studies. Nordic Psychology, 1-23.