Jedzenie i emocje, jaki mają związek?

Jedzenie i emocje, jaki mają związek?
Fátima Servián Franco

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Fátima Servián Franco.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Nasze emocje mają ogromny wpływ na jakie jedzenie wybieramy i jakie mamy nawyki żywieniowe. Stwierdzono, na przykład, że związek między emocjami a jedzeniem jest silniejszy u osób otyłych niż u osób szczupłych oraz u osób żyjących na diecie w porównaniu z osobami, które nie stosują diety.

Sugerowano również, że emocje same w sobie nie są przyczyną nadwagi, ale raczej sposób radzenia sobie z tymi emocjami i czynnikami, które mają największy wpływ na nadwagę. Jedzenie odgrywa w tym kluczową rolę.

Nie tylko to, co jemy wpływa na nasze samopoczucie, ale też to, jak się czujemy wpływa na nasz sposób odżywiania. Dlatego też Cooper i wsp. (1998) mówią nam, że trudność w regulowaniu złego nastroju ma ogromny wpływ na pojawianie się zaburzeń odżywiania.

Regulacja emocjonalna odnosi się do zarządzania własnymi emocjami, biorąc pod uwagę okoliczności i stan emocjonalny innych. Tak więc zaobserwowano, że wstyd i poczucie winy są emocjami, które mogą mieć negatywny wpływ na dietę. Jak widzimy, związek między emocjami a jedzeniem jest ważniejszy niż nam się wydaje.

“To, co myślimy, generuje emocje, ale także to, co jemy”

-Montse Bradford-

mózg stworzony z jedzenia

Emocje i jedzenie: niezbędny tandem dla naszego zdrowia

Ludzie rozwijają różne zachowania w odpowiedzi na swoje emocje w zależności od różnych czynników, takich jak środowisko, w którym się znajdują, ich przygotowanie i zdolność do rozpoznawania i zarządzania swoimi uczuciami. W wyniku tego mogą lepiej lub gorzej kontrolować swoją wagę. Na przykład zaobserwowano, że im bardziej emocjonalna jest osoba, tym bardziej nie jest w stanie kontrolować liczby posiłków. Bardzo często możemy wtedy zaobserwować wyeliminowanie śniadań z dziennej rutyny. Jak widzimy, związek między emocjami a jedzeniem jest faktem.

Najbardziej wpływowym czynnikiem emocjonalnym u osób z siedzącym trybem życia jest niepohamowanie w jedzeniu i zachcianki dotyczące niektórych pokarmów, takich jak czekolada i słodycze. Jednak u osób, które uprawiają sport poczucie winy i strach przed wagą i jedzeniem słodyczy, ma większy wpływ niż uczucie niepohamowania w jedzeniu.

Czynniki emocjonalne u ludzi z siedzącym trybem życia są dużo poważniejsze niż u sportowców. Nadmiar apetytu i brak kontroli w jedzeniu wiążą się z problemami z przejadaniem się i  zaburzeniami odżywiania.

Istnieje określona grupa osób, które ze względu na swoje nawyki żywieniowe zostały nazwane “represjonowanymi” konsumentami lub osobami na ciągłej diecie. Osoby te charakteryzują się obsesyjnym lękiem przed przybraniem na wadze, ograniczając spożycie poprzez różne diety. Paradoksalnie, zmuszając się do diety osoby te zaczynają jeść więcej niż normalnych warunkach.

Nadużywanie przyjemności, jaką jest jedzenie może sprawić, że będziemy czuć się bardziej zmęczeni i stale będziemy potrzebować więcej jedzenia, ale też może być przyczyną poważnych problemów zdrowotnych. Tandem emocji i jedzenia musi opierać się na spożywaniu dokładnie tego, czego potrzebujemy. Nasze emocje powinny być tym, co uświadomi nam czego tak naprawdę potrzebujemy.

“Dzięki odżywianiu możemy odnaleźć zdrowie lub chorobę”

-Montse Bradford-

Zakazy w jedzeniu są przyczyną obsesji żywieniowych 

Im więcej zakazów, tym większe ryzyko objadania się. Normalne żywienie musi być zasadniczym celem w zwalczaniu zaburzeń odżywiania. Zachowania oczyszczające działają wzmacniająco i sprzyjają braku kontroli odżywiania, a także stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia.

Aby pokazać, że zakaz jedzenia powoduje obsesję na jego punkcie, spróbujmy z następującym zdaniem: “Powiem ci zdanie, o którym musisz później zapomnieć”. Przykład: w pokoju jest żółty motyl. Daje to odwrotny skutek. W chwili, gdy powiedziano nam, żebyśmy zapomnieli o treści zdania nasz mózg automatycznie zaczyna przetwarzać tę informację i nie może przestać.

Przyczyna tego wydarzenia jest zakorzeniona w podświadomości. Podświadomość to część, która jest odpowiedzialna – w dużej części – za kierowanie naszym ciałem, interpretowanie i przechowywanie informacji zebranych przez nasze zmysły.

para jedząca loda

Istotną cechą podświadomości jest to, że działa ona poprzez symbole i obrazy zamiast słowa. Oznacza to, że podświadomość nie przetwarza negatywnych terminów. Jeśli powiemy: “Nie powinienem jeść frytek”, umysł będzie widział jedynie frytki, w związku z czym będziemy czuć większą potrzebę ich zjedzenia. Nie oznacza to, że zawsze tak się stanie, ale znacznie zwiększają się na to szanse.

Właściwa dieta jest bardzo pomocna w osiągnięciu równowagi pomiędzy zdrowym ciałem i umysłem. 

Jedzenie emocjonalne

Kiedy używamy jedzenia, aby uspokoić nasz stan emocjonalny, jemy emocjonalnie. W pewien sposób martwienie się o naszą wagę i nasze ciało maskuje głębsze obawy. Staje się to błędnym kołem problemów, które nigdy nie zostały rozwiązane i które utrudniają nam rozwój i normalne życie.

Każdy organ generuje różne emocje. W zależności od tego, co zjemy poczujemy bardzo różne emocje. Dzieje się tak, ponieważ różne rodzaje żywności “atakują” różne narządy. Jeśli będziemy spożywać coś, co szkodzi wątrobie, jak na przykład alkohol, istnieje większe prawdopodobieństwo, że pojawią się emocje takie, jak gniew, agresja lub niecierpliwości.

Powodem, dla którego ludzie z problemami emocjonalnymi często uciekają się do jedzenia, aby poczuć się lepiej, jest to, że wiele produktów spożywczych zawiera tryptofan, aminokwas, który pomaga w uwalnianiu serotoniny. Uważa się, że niskie poziomy serotoniny są związane z depresją i obsesyjnymi myślami.

Brak serotoniny ma różne negatywne skutki dla organizmu, takie jak smutek lub drażliwość. Kiedy organizm nie wytwarza tryptofanu, powinniśmy go dostarczać poprzez dietę. Dlatego pokarmy bogate w ten aminokwas działają jak naturalne leki przeciwdepresyjne.

Według ekspertów grupa żywności, która najlepiej pomaga regulować emocje to ziarna. Są bogate w witaminę B, która bezpośrednio wpływa na układ nerwowy. Wiadomo, że częste spożywanie zbóż wpływa na obniżenie poziomów lęku i poprawia nastawienie, jakie przyjmujemy wobec problemów.

W pewnym momencie wierzymy, że jedzenie uratuje nas przed odczuwaniem negatywnych emocji. Ta myśl wzmacnia błędne koło między emocjami a jedzeniem.

kobieta jedząca czekoladę

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.