Jacques Lacan pisał, że kochać to dawać coś, czego nie masz. Co to znaczy?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 10 grudnia, 2021

Kochać kogoś to znaczy nie idealizować. Kochać to odłożyć na bok ból, który zostawili w nas inni. To rozpoznać, że jesteśmy tu i teraz, przed inną osobą, przed kimś, który zasługuje na to, co w nas najlepsze. Pustki dnia wczorajszego nie można przenieść na teraźniejszość. Na to zwracał naszą uwagę m.in. Jacques Lacan.

Czy „kochać to dawać to, czego nie masz, komuś, kto nie istnieje”? Miłość to postrzeganie drugiej osoby jako kogoś wyjątkowego, nowego, kto zasługuje na to, co w nas najlepsze. To nierzutowanie na drugą osobę starych, niewłaściwych wzorców z przeszłości.

Tak wygląda kochanie w sposób autentyczny, wolny i dojrzały, bez udawania, że ​​to uczucie prowadzi nas do już przeżywanych i znanych już form miłości, które kiedyś przysporzyły nam cierpienia. To być tu i teraz, aby prawdziwie rozpoznać osobę, jaką mamy przed sobą.

Niewiele postaci w świecie kultury mogło się poszczycić taką umiejętnością dialektycznej żonglerki w przekazywaniu swoich teorii, stwierdzeń i wiedzy jak francuski psychoanalityk Jacques Lacan.

Mimo to – a może właśnie dlatego – jego niezrównane doświadczenie i spostrzeżenia przybliżają nas do refleksji nad decydującymi kwestiami. Takimi jak miłość.

Stosując aforyzm „kochać to dawać to, czego nie mamy”, Lacan konstruuje zdanie z zaprzeczenia, ponownie bawiąc się psychoanalitycznym slangiem. W ten sposób chciał nas naprowadzić na pewien trop. Ludzie często budują relacje na braku. I tak, przykładowo, miłości, której nie mieliśmy w dzieciństwie, szukamy w dorosłym życiu.

Uczucia, którego nie okazał nam nasz ostatni partner, szukamy w następnym związku. Zawsze przyjmujemy nową relację, wnosząc do niej własny wzorzec tego, czym jest miłość. Rezygnacja z tego wzorca pozwoli nam uwolnić się od przeszłości, aby dać innym to, czego sami nie mieliśmy, czyli autentyczne uczucie.

Czy miłość daje nam to, czego nam brakuje?

Aforyzm „kochać to dawać to, czego się nie ma” zbudowany został na złożoności połączeń, jakie budują ludzie . Jacques Lacan mówił o tym na swoim seminarium zatytułowanym „Przeniesienie”, odnosząc się do Uczty Platona.

Wskazał na to, że miłość bardzo często sprzęga się pod postacią kochanka zranionego brakiem. To powoduje, że myślimy, iż to, czego nam brakuje, jest ukryte w innej osobie, i że ona w postaci miłości także jest zobowiązana nam to dać.

Zygmunt Freud również odniósł się do tego pytania. Podczas praktyki klinicznej zauważył, jak wiele pacjent przenosi podczas terapii psychoanalitycznej z tych braków, tych pustek, które miłość pozostawiła w jego życiu, zwłaszcza w dzieciństwie. Tak więc ten transfer, poczucie, że „czegoś nam brakuje”, jest czymś, co projektujemy w prawie każdym związku.

Jacques Lacan twierdzi, że kiedy łączymy się w relacje, powtarzamy, nie zdając sobie z tego sprawy, związki z przeszłości

Zarówno Jacques Lacan, jak i sam Freud pozostawili nam do namysłu ideę, że ​​nasza podświadomość wpływa na nas bardziej, niż nam się wydaje. Robi to do tego stopnia, że ​​bojkotuje sposób, w jaki wchodzimy w interakcje ze światem, a także nawiązujemy przyjaźnie i relacje.

Zatem aspektem, którego potrzebujemy i którego szukamy ponad wszystko, jest miłość, uznanie.

Tak więc zdanie „kochać to dawać to, czego się nie ma”, nawiązuje, zdaniem Lacana, do bardzo konkretnego faktu zakorzenionego w naszej nieświadomości: do utraconego raju naszego dzieciństwa. Część z nas nadal życie w cieniu dawnego rozstroju.

Wyrósł, kiedy nasi rodzice nie zaspokajali naszych potrzeb, nie przyjmowali naszych lęków ani nie oferowali nam bezpiecznego i wzbogacającego przywiązania.

W miarę dorastania pragniemy, według Lacana, uleczyć utracony raj (raj dzieciństwa). Ta potrzeba powoduje, że wiele naszych relacji uczuciowych kończy się niepowodzeniem. A kiedy zawodzimy w miłości, powstaje jeszcze więcej pustek, więcej pragnień, więcej niezaspokojonych potrzeb.

W każdej więzi powtarzamy ten sam wzór. Robimy to, aż miłość staje się frustrującym powtórzeniem z posmakiem nieszczęścia i niezrozumienia.

Kochać znaczy dawać to, czego nie masz, komuś, kto nie istnieje

Według psychoanalizy istnieje nieunikniony sposób na osiągnięcie satysfakcji i dojrzałości w naszych związkach. To rezygnacja i akceptacja. Musimy wyrzec się miłości, której nie otrzymaliśmy w dzieciństwie, ponieważ ten czas już za nami, a miłość rodziców to coś innego niż miłość partnera.

Musimy także uciec od obsesji czekania, aż nowe miłości zaoferują nam uczucie, którego nie dali nam inni. Ponieważ ludzie, którzy nas skrzywdzili, to nie te same osoby, którzy teraz zajmują nasze serca. Żądanie, aby ktoś naprawił to, co zepsuli inni, nie jest ani logiczne, ani dojrzałe czy tym bardziej wskazane.

Musisz zacząć od zera i zmierzyć się z tym, czego nie dostałeś w przeszłości (miłość). Po tej akceptacji poczujesz się swobodniej w dawaniu i otrzymywaniu, rozpoznawaniu innych bez żądań, odkładaniu przeszłości na bok i przyjmowaniu teraźniejszości.

Kochać to dawać to, czego nie masz, komuś, kto nie istnieje. Ponieważ aktualna osoba jest inna (inna niż ci, którzy nas zranili w przeszłości).

Jacques Lacan: kochać tu i teraz, zostawiając za sobą to, czego już nie ma

To prawda, że ​traumy dzieciństwa odczuwamy jeszcze lata później. To prawda, że ​​skutki miłości, która nas zdradziła lub naruszyła podstawowe zasady szacunku i zaangażowania, nie zacierają się tak szybko. Jednak nic nie jest tak potrzebne, jak otwarcie się na nowe relacje zaczynające się w teraźniejszości, tu i teraz.

Chodzi o porzucenie tego, co minęło, czego już nie ma.

To jednak wymaga czasu. Aby przekroczyć ten próg i umożliwić samym sobie budowanie szczęśliwszych więzi, konieczna będzie praca nad poczuciem własnej wartości, zaakceptowanie przeszłości, uzdrowienie jej i wzmocnienie samooceny. Tylko w ten sposób między dwojgiem można zbudować wzbogacającą przyszłość.