Ćwiczenia ekspozycji a leczenie ataków paniki

Z tego artykułu dowiesz się, jak może wyglądać leczenie ataków paniki. Czy kiedykolwiek wyobrażałeś sobie, że celowo generowane objawy takich ataków mogą pomóc im zapobiegać?

Podatność na ataki paniki należy do grupy problemów, które najbardziej ograniczają życie osób nimi dotkniętych. Na co dzień towarzyszą im poważne obawy o to, kiedy i czy nastąpi następny atak. Z tego powodu zmuszone są ograniczyć swoją aktywność i obowiązki.

Oczywiście leki mogą pomóc osiągnąć pewną poprawę. Jednak to regularna psychoterapia (a zwłaszcza ćwiczenia ekspozycji) sprawia największą różnicę.

Atak paniki przeżywa się jako intensywny i nagły akt lęku, któremu towarzyszą różne fizyczne i poznawcze objawy. Intensywny dyskomfort odczuwany od czasu pierwszego ataku powoduje, że chory zaczyna odczuwać zawczasu „strach przed strachem”. Z tego powodu zaczyna być nieustannie czujny, obawiając się nowego kryzysu.

To, czego pacjent obawia się najbardziej, to pojawienie się nieprzyjemnych doznań towarzyszących atakowi. Paradoksalnie jednak sam strach może sprawiać, że zaczniemy być przewrażliwieni i przesadnie reagować na każde normalne odczucie.

Nadmierne skupianie uwagi na problemie, wraz z serią czarnych myśli, może okazać się przyczyną nowego epizodu paniki.

Ekspozycja interoceptywna

W końcu okazuje się, że chory nieszkodliwe przejawy fizyczne zaczyna uznawać za niebezpieczne i niepokojące. Kołatanie serca traktuje jako oznakę zawału serca, duszność uznaje za znak rychłego uduszenia, zawroty głowy zwiastują dla niego omdlenie. Podczas ataku paniki osoba czuje, że zwariuje, straci kontrolę, a nawet umrze.

Aby uniknąć takich sytuacji, chory wdraża cały szereg strategii unikania. Podejmuje wysiłki, aby nie wykonywać żadnych działań lub nie pojawiać się w miejscach, które budzą skojarzenie z atakiem paniki.

Ponadto stosuje taktyki bezpieczeństwa takie jak nieustanne noszenie przy sobie butelki wody lub siedzenie w pobliżu wyjścia w środach transportu lub w miejscu publicznym.

To unikanie tylko utrwala tendencje do ciągłego wietrzenia niebezpieczeństwa i pozbawia chorego możliwości sprawdzenia nieszkodliwej strony własnych doznań. Dlatego głównym elementem, na jakim opiera się leczenie ataków paniki, jest narażenie chorego na określone doznania cielesne.

Chodzi o prowokowanie fizycznych przejawów kojarzonych z atakiem paniki poprzez różne ćwiczenia, aby dana osoba zdołała się do nich przyzwyczaić i oswoiła strach przed nimi.

Ćwiczenia ekspozycji na zaburzenia paniki

Najczęstsze praktyki zapobiegawcze przeciwko atakowi paniki obejmują:

• Hiperwentylacja przez minutę. Hiperwentylacja zwykle powoduje zawroty głowy, drętwienie i uczucie odrealnienia. Aby do niej doprowadzić, konieczne jest, aby osoba oddychała przez usta z szybkością 30 razy na minutę.
• Oddychanie przez słomkę przez dwie minuty. To ćwiczenie powoduje nudności i duszność, a także tachykardię i kołatanie serca.
• Poruszanie głową szybko z boku na bok przez 30 sekund. Dzięki temu udaje się spowodować zawroty głowy i niewyraźne widzenie. Można to również osiągnąć, krążąc wokół siebie lub podnosząc ciężkie przedmioty.
• Nagłe zmiany postawy, takie jak szybkie wstawanie po chwili odpoczynku. Spowoduje to powstanie niedociśnienia.
• Aby wygenerować uczucie zadławienia i ucisku w gardle, może wystarczyć ubranie z wysokim dekoltem lub ciasny krawat. Pomocne może być również naciśnięcie tylnej części języka za pomocą narzędzia takiego jak uchwyt szczoteczki do zębów lub drewniany patyczek.
• Również pobyt w bardzo gorącym środowisku w ciepłym ubraniu może pomóc wywołać uczucie stresu podobne do tego generującego ataki paniki.

Inne ćwiczenia ekspozycji, które mogą okazać się pomocne

Oprócz przyzwyczajenia się do nieprzyjemnych doznań fizycznych, pomocne mogą okazać się również ćwiczenia ekspozycji w wyobraźni. Chodzi o wizualizowanie sobie momentu doznania paniki i zmierzenie się z nim, bez uciekania lub uników.

Podobnie konieczne będzie stopniowe włączanie się w aktywności czy bywanie w miejscach, których wcześniej się unikano. Oczywiście ekspozycja może być nieprzyjemna. Jak się jednak okazuje, może stanowić najbardziej skuteczny sposób trwałych wyników i lepsze od tych uzyskanych na drodze farmakologicznej.