Inteligencja emocjonalna jest użytecznym, niezbędnym i zdrowym elementem, który można wykorzystać do radzenia sobie ze stresem. W rzeczywistości, która jest coraz bardziej wymagająca, złożona i naznaczona niepewnością, dobrze mieć jakiegoś „asa w rękawie”, jeśli chodzi o zasoby psychologiczne.
W tym kontekście inteligencja emocjonalna jest łatwa do zastosowania. Gdy przyzwyczaisz się do jej wykorzystywania, przekonasz się, że twoje życie potoczy się zupełnie inaczej.
Inteligencja emocjonalna — dlaczego tak ważna?
Eduard Punset zwrócił uwagę, że mózg ma tendencję do zapewniania, że nasza koncepcja świata jest wiarygodna i pełna zaufania. Gdyby tak nie było, stres by nas zabił. Rzeczywiście, aby czuć się dobrze, musisz dostrzec, że masz pewną kontrolę nad swoim otoczeniem i że pomimo presji lub problemów to Ty rządzisz.
Jednak problemy pojawiają się, gdy twój umysł zdaje sobie sprawę, że trudności, z którymi musisz się zmierzyć, są równe lub przekraczają twoje zasoby do radzenia sobie z nimi. W tym momencie spokój w twoim mózgu wyparowuje i zaczynasz czuć się zagrożony. Czujesz ucisk w klatce piersiowej i zaczynasz panikować, mówiąc sobie: „to jest całkowicie poza moją kontrolą. Zupełnie nie wiem, co robić”.
W tego rodzaju scenariuszu powinieneś uciec się do swojej inteligencji emocjonalnej. Dowiedzmy się dlaczego.
„Kiedy czujemy się zestresowani, jest to sygnał, że nasz mózg wypompowuje hormony stresu. Utrzymywane przez miesiące i lata mogą zrujnować nasze zdrowie i sprawić, że staniemy się nerwowym wrakiem”.
-Daniel Goleman-
Inteligencja emocjonalna kontra stres – 5 wskazówek
Inteligencja emocjonalna jest definiowana jako zestaw umiejętności, które pozwalają odpowiednio identyfikować, rozumieć i zarządzać emocjami. Brzmi to jak prosty pomysł, jednak wcielenie go w życie wcale takie nie jest. W rzeczywistości wielu ludziom nigdy się to nie udaje.
Bycie inteligentnym emocjonalnie tworzy fundament, dzięki któremu można lepiej regulować swoje zachowanie, a nawet siłę. Ponadto poprawia relacje z innymi. Tak więc, jeśli chodzi o stres, masz do czynienia z narzędziem o ogromnym potencjale poprawy twojego samopoczucia psychicznego.
Badania naukowe, takie jak te przeprowadzone przez uniwersytety w Worcester i Manchester (Wielka Brytania), wskazują, że inteligencja emocjonalna jest skuteczna w radzeniu sobie z silnym stresem. Innymi słowy, jest to przydatne w przypadkach, które nie stały się jeszcze chroniczne. To zasób, który pozwala zapobiegać stanom większego wyczerpania psychicznego.
Rzućmy okiem na kilka kluczy, które mogą pomóc:
1. Samoświadomość emocjonalna
Samoświadomość emocjonalna to umiejętność zauważania własnego stanu psychofizjologicznego. Oznacza rozpoznanie udręki, złości, strachu, smutku i rozczarowania. Często jesteśmy na tzw. „pilocie automatycznym”. Zupełnie nieświadomi tego, co właśnie się z nami dzieje. W takich przypadkach zapotrzebowanie przekracza dostępne zasoby i dochodzi do sytuacji ekstremalnych.
Aby być samoświadomym emocjonalnie, warto zadać sobie następujące pytania:
- Jak się teraz czuję?
- Co dzieje się w moim ciele i moim umyśle, gdy pojawia się stres?
- Jakie są wyzwalacze, które sprawiają, że tak się czuję?
- Czy mogę zrobić coś teraz, żeby poczuć się lepiej?
- Co mogę zrobić na dłuższą metę, aby temu zapobiec?
2. Samoregulacja
Samoregulacja jest podstawowym filarem inteligencji emocjonalnej w radzeniu sobie ze stresem. Pozwala, aby Twoje emocje pracowały dla Ciebie, a nie przeciwko Tobie. Opanowanie tej umiejętności wymaga czasu, ale im szybciej zaczniesz ją ćwiczyć, tym lepiej. Oto jak możesz to robić:
- Ponowne przemyślenie odczuwanych emocji. Jak interpretujesz wszystko, co ci się przytrafia? Czy za bardzo go intensyfikujesz? Jak możesz to zinterpretować, aby dana emocja była bardziej funkcjonalna i mniej niepokojąca?
- Powinieneś także przeanalizować swoje myśli. Może jesteś zbyt wymagający? Czy jesteś perfekcjonistą?
- Musisz także wykryć wszystkie te myśli, które zaczynają się od „powinienem” i „muszę”. Często wywierają na ciebie niepotrzebną presję.
- Zaleca się również nauczenie się odróżniania prawdopodobnego od mało prawdopodobnego. Być może martwisz się o rzeczy, które tak naprawdę nigdy się nie wydarzą.
3. Motywacja
Jeśli chcesz skutecznie regulować i zarządzać stresem, musisz wprowadzić zmiany w swojej rutynie. Priorytetem jest czas na odpoczynek. Możliwość posiadania własnej przestrzeni, w której możesz rozwijać swoje hobby, jest niezbędna. Podobnie jak wyznaczanie motywujących celów możliwych do osiągnięcia.
Czasami stres uniemożliwia ci wyjście poza twoje naciski i obowiązki. Patrzenie w przyszłość i wyznaczanie nowych, ekscytujących celów natychmiast poprawia nastrój i daje perspektywę.
4. Empatia własna
W rozwoju inteligencji emocjonalnej do radzenia sobie ze stresem potrzebna jest również empatia do samego siebie. Z czego składa się ten zasób? W rzeczywistości jest to coś niezwykle prostego, podstawowego i zdrowego. Empatia własna oznacza łączenie się ze sobą, traktowanie ze współczuciem samego siebie. Każdy z nas tego potrzebuje. Ten emocjonalny wysiłek, naładowany życzliwością i uczuciem do siebie, bezpośrednio wpływa na nasze samopoczucie.
5. Umiejętności społeczne w inteligencji emocjonalnej
Umiejętności społeczne skutecznie łączą się z inteligencją emocjonalną w radzeniu sobie ze stresem. Jak? W następujący sposób:
- Pozwalają być bardziej asertywnym, aby odpowiednio komunikować się i wyrażać swoje potrzeby.
- Nauczysz się przepraszać, przekonywać innych i prosić ich o pomoc. Będziesz też skuteczniej ustalać swoje granice.
- Pomagają w skutecznym negocjowaniu i rozwiązywaniu problemów interpersonalnych.
- Pomagają ustalić, jak reagować na groźne sytuacje lub sprzeczne opinie oraz wiedzieć, jak postępować w obliczu presji grupy itp.
Chociaż prawdą jest, że rozwijanie tych umiejętności wymaga czasu, proces ten jest niezwykle wzbogacający i może naprawdę zmienić twoje życie. Dlaczego nie spróbować?
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Lea RG, Davis SK, Mahoney B, Qualter P. Does Emotional Intelligence Buffer the Effects of Acute Stress? A Systematic Review. Front Psychol. 2019 Apr 17;10:810. doi: 10.3389/fpsyg.2019.00810. PMID: 31057453; PMCID: PMC6478766.
- Yamani, N., Shahabi, M., & Haghani, F. (2014). The relationship between emotional intelligence and job stress in the faculty of medicine in Isfahan University of Medical Sciences. Journal of advances in medical education & professionalism, 2(1), 20–26.