Głęboko myślący i myślący nadmiernie - co ich odróżnia?

Czy jesteś nadmiernie myślicielem czy głębokim myślicielem? Istnieje wyraźna różnica między jednym podejściem a drugim. W rzeczywistości twoje samopoczucie psychiczne zależy od tego, czy praktykujesz tylko jedną z nich. Ujawniamy, co to jest.
Głęboko myślący i myślący nadmiernie - co ich odróżnia?
Valeria Sabater

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 07 grudnia, 2022

Głęboko myślący i nadmiernie myślący: czy istnieje różnica między tymi dwoma typami osób? Odpowiedź brzmi tak, w rzeczywistości odróżnia ich całkiem sporo. Jednak większość z nas często oscyluje między tymi dwoma rodzajami myślenia. Nasz myślący umysł jest jak fabryka, która nigdy się nie zamyka. Co więcej, często nie działa w optymalny i wydajny sposób.

Spędzasz dużo czasu we własnej głowie. Na przykład myślisz o tym, co zrobiłeś wczoraj, dzisiaj i co zrobisz jutro. Gubisz się w labiryntach decyzji, które musisz podjąć, w marzeniach, które chcesz osiągnąć, a nawet w bezużytecznych myślach, które nie mają żadnego znaczenia.

Niemal nie zdając sobie z tego sprawy, popadasz w nadmierne podejście poznawcze zakrawające na ruminacje. To wyczerpuje i frustruje, marnuje czas i prowadzi donikąd. Co gorsza, nasila dyskomfort psychiczny.

Jak zatem możesz pielęgnować zdrowsze i korzystniejsze mentalne podejście do swojej podróży przez życie? Spójrzmy.

„Inteligencja to nie tylko zdolność rozumowania. To także umiejętność znajdowania odpowiedniego materiału w pamięci i zwracania na niego uwagi w razie potrzeby”.

-Daniel Kahneman-

Kobieta. Głębokie myślenie
Dobre samopoczucie psychiczne zależy od naszej zdolności do ćwiczenia wolniejszego, głębszego myślenia.

Głęboko myślący i myślący nadmiernie

Głębokie myślenie pozwala lepiej skalibrować kompas i podejmować najbardziej odpowiednie decyzje. Z drugiej strony, nadmierne myślenie pozostawia Cię w tym samym miejscu, w którym byłeś i wyczerpuje psychicznie. Dlatego oczywiste jest, że najzdrowsza i najbardziej adekwatna strategia poznawcza to ta związana z myśleniem głębokim, powolnym, celowym i analitycznym.

Jednak i tu pojawia się problem. Otóż prawdopodobnie nie używasz go tak często, jak powinieneś. W rzeczywistości masz tendencję do analizowania większości sytuacji i reagowania na nie z szybkim, intuicyjnym i podświadomym podejściem mentalnym. To dlatego, że życie toczy się niezwykle szybko i musisz działać szybko w obliczu każdego bodźca.

Kiedy pojawia się wyzwanie lub problem, utkniesz. Wtedy włącza się twoja maszyna do przeżuwania, która przewraca rzeczy ponad tysiąc razy, zwraca je, a następnie ponownie je przeżuwa. Nie jest łatwo zastosować bardziej refleksyjną i oszczędną perspektywę mentalną, wiedząc, kiedy zwolnić i przestać wzmacniać te irracjonalne i nieprzydatne pomysły.

Wszyscy jesteśmy głębokimi myślicielami, ale czasami myślimy nadmiernie. Musimy jednak promować te pierwsze tendencje i kontrolować te drugie. Zobaczmy jak.

Nadmierne myślenie sprawia, że chorujesz

Wszyscy mieliśmy do czynienia z trudnymi doświadczeniami. W tych czasach naprawdę trudno jest przestać myśleć o pewnych sprawach. W rzeczywistości nikt nie jest zwolniony z bycia nadmiernym myślicielem przy tego rodzaju okazjach. Dzieje się tak dlatego, że negatywne emocje nasilają tę tendencję.

Dr Susan Nolen Hoeksema była jednym z wielkich ekspertów w dziedzinie ruminacji. W jednym ze swoich badań stwierdziła, że nadmierne myślenie często prowadzi do depresji.

Często jest również przyczyną zaburzeń odżywiania (ED) i innych problemów ze zdrowiem psychicznym. Jak więc tego uniknąć? Oto kilka rad:

  • Miej świadomość, że nadmierne myślenie i ruminacje nie rozwiązują problemów.
  • Przestań walczyć ze swoimi myślami. Jeśli je tłumisz, mówią głośniej. Zaakceptuj je, daj im przestrzeń, ale bez żadnej wartości. Są tam i nie możesz się przed nimi ukryć ani im odmówić, ale to tylko hałas, w rzeczywistości nie są do niczego przydatne.
  • Staraj się nie myśleć tak dużo o rzeczach. Wybierz tylko swoje przydatne przemyślenia i pomysły. Odrzuć te, które przynoszą niepokój i zmartwienia.
  • Głęboko myślący i nadmiernie myślący ludzie różnią się pod jednym względem. Ci pierwsi myślą, żeby coś osiągnąć, drudzy, żeby pogorszyć swój nastrój.

Myśl głęboko lub celowo

Głęboki myśliciel to taki, który rozumuje i jakościowo analizuje różne zmienne, wyciąga cenne wnioski i działa na problemy, które go otaczają. Mają zręczny umysł, aby nawiązać kontakt ze swoimi emocjami i je regulować, łączyć się z własnymi potrzebami i ustalać różne reakcje na ten sam problem.

Co odróżnia głębokiego myśliciela od nadmiernie myślącego? Jakie strategie powinieneś opracować, aby promować pierwsze, zdrowsze podejście? Oto klucze:

  • Ćwicz autorefleksję i rozwiązywanie problemów.
  • Przeanalizuj własne wzorce myślowe, aby ocenić, czy są przydatne, czy nie.
  • Skoncentruj swój umysł na tym, co tu i teraz. Wczoraj nie ma już znaczenia, jutro jeszcze nie nadeszło.
  • Zarządzaj emocjami i nie blokuj się obsesjami, lękami i irracjonalnymi myślami.
  • Spróbuj być optymistą i zrozum, że istnieje kilka sposobów rozwiązania każdego problemu.
  • Rozmawiaj z innymi, aby poznać odmienne perspektywy. Pomaga to zrelatywizować problemy, poszerzyć koncentrację i zmniejszyć stres.
Głęboko myślący mózg
Głęboki myśliciel wie, jak regulować swoje emocje, aby zastosować bardziej racjonalne podejście.

Głęboko myślący i nadmiernie myślący: kim jesteś?

Większość z nas myśli za dużo. Robimy to, ponieważ nasz mózg ma niemal wrodzoną tendencję do skupiania się na negatywach, w postaci problemów i zagrożeń z naszego otoczenia. Nie dba o to, czy jesteśmy szczęśliwi, czy nie. Chce tylko żebyśmy przeżyli, a co za tym idzie, skłania nas do niemal ciągłego martwienia się. Jednak zbytnie zamartwianie się nie jest odpowiedzią.

W obliczu tego typu niemal instynktownych mechanizmów jest tylko jedna opcja: opracować bardziej świadome i racjonalne podejście. Musisz myśleć lepiej, wolniej i świadomie, mając większy sens i cel, sporządzając plany i wymyślając dziesięć rozwiązań dla każdego wyzwania.

Wymaga to codziennego zaangażowania i wysiłku, ale z pewnością się opłaci. Musisz zadbać o to, co dzieje się w twoim umyśle, ponieważ to właśnie determinuje Twoje życie.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Nolen-Hoeksema, S., Wisco, B. E., & Lyubomirsky, S. (2008). Rethinking Rumination. Perspectives on psychological science : a journal of the Association for Psychological Science3(5), 400–424. https://doi.org/10.1111/j.1745-6924.2008.00088.x
  • Yaribeygi, H., Panahi, Y., Sahraei, H., Johnston, T. P., & Sahebkar, A. (2017). The impact of stress on body function: A review. EXCLI journal16, 1057.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.