Encefalina - poznaj bliżej ten neuroprzekaźnik zwalczający ból

Encefalina -  poznaj bliżej ten neuroprzekaźnik zwalczający ból

Ostatnia aktualizacja: 22 września, 2019

Peptydy opioidowe otrzymują tę nazwę, ponieważ wiążą się z tymi samymi receptorami, z którymi wiążą się opioidy. Również dlatego, że mają pewne właściwości farmakologiczne takie same, jak w przypadku morfiny, która również jest opioidem. Przez ponad trzy dekady badano jak encefalina wpływa na przenoszenie bólu.

Encefalina to hormon, który działa jak neuroprzekaźnik, ułatwiając komunikację między neuronami.

Encefalina jest hormonem wytwarzanym w niektórych obszarach mózgu oraz w przysadce mózgowej. Jest ona uwalniany do innych obszarów ciała, takich jak przewód pokarmowy lub rdzeń nadnerczy.

Mózg

Odkrycie endogennych opioidów i uznanie ich znaczenia w funkcjonowaniu mózgu, homeostazie i regulacji neuroendokrynnej było jednym z wielkich wydarzeń współczesnej biologii. Dzięki temu odkrycie takich hormonów, jak encefalina w istocie szarej i rdzeniu kręgowym wspiera twierdzenie, że systemy te mogą uczestniczyć w przekazywaniu informacji sensorycznych związanych z bólem.

Jak rozwija się encefalina?

Peptydy opioidowe są nazwane w ten sposób, ponieważ wiążą się z tymi samymi receptorami, z którymi wiążą się opioidy. Również dlatego, że posiadają pewne właściwości farmakologiczne charakterystyczne dla morfiny, która też jest opioidem.

Encefaliny są rozmieszczone w całym mózgu, ale największa zdolność przywiązania znajduje się w zakończeniach nerwowych mózgu środkowego i wzgórzu, gdzie spotykają się wiązki przewodzące odpowiedzialne za odczuwanie bólu.

Encefaliny znajdują się również w migdałkach, co wiąże się z dobrym samopoczuciem metabolizmu, mechanizmem działania i głównym wpływem organizmu na encefaliny i endorfiny.

Sekwencja aminokwasowa encefaliny jest obecna w dłuższych peptydach ekstrahowanych z przysadki mózgowej. Odkryto również obecność głównych peptydów i endorfin w komórkach nerwowych. Dlatego endorfiny są od 12 do 100 razy bardziej aktywne niż encefaliny.

Encefalina – mechanizm działania

Według badań encefalina hamuje presynaptycznie i postsynaptycznie dwa włókna odpowiadające do odczuwanie bólu. Są to włókna typu C i włókna typu A. Podobnie jak opiaty encefaliny hamują aktywność neuronów, ponieważ zmniejszają przepuszczalność sodu.

Ponadto encefalina powoduje długotrwałe zmiany w metabolizmie komórkowym. Robią to powodując:

  • Zmiany w dezaktywacji lub aktywacji niektórych genów w jądrze komórkowym.
  • Zmiany w liczbie inhibitorów lub pobudzaczy.

Wpływ encefaliny na OUN

Encefaliny wpływają na ośrodkowy układ nerwowy na kilka sposobów. Są to:

  • Analgezja.
  • Euforia.
  • Mioza.
  • Osłabienie odruchu kaszlu.
  • Nudności i wymioty
  • Drgawki (w przypadku wysokich poziomów).

Wpływ na układ sercowo-naczyniowy

Encefaliny odgrywają ważną rolę nie tylko w mózgu. Są ważne także dla układu sercowo-naczyniowego, w którym mogą doprowadzić do bradykardii:

Kobieta z drżącymi rękoma

  • Uwalnianie histaminy (morfiny).
  • Rozszerzenie tętnic i żył (niedociśnienie ortostatyczne).

Częstotliwość i intensywność stymulacji punktów akupunkturalnych ma związek z tymi wpływami na ośrodkowy układ nerwowy i układ sercowo-naczyniowy. Na przykład (3):

  • Bodźce o niskiej częstotliwości i wysokiej intensywności (od 2 do 8 Hz) powodują uwalnianie endorfin b na poziomie osi podwzgórze-przysadka mózgowa i encefalin w mózgu i rdzeniu kręgowym. Bodźce te mają działanie ogólnoustrojowe i są stosowane w leczeniu chorób przewlekłych. Ponadto działają lokalnie dzięki otwarciu zwieraczy naczyń włosowatych. Poprawiają miejscowe mikrokrążenie i zmniejszają poziomy miejscowych substancji halogenowych (bradykininy i serotoniny) poprawiając jednocześnie metabolizm tkanek.
  • Bodźce o wysokiej częstotliwości i niskiej intensywności między 100 a 200 Hz powodują uwalnianie encefaliny w śródmózgowiu i rdzeniu kręgowym. Przy obecności bodźców powyżej 500 Hz uwalniana jest dinorfina. Bodźce te mają działanie segmentacyjne i są stosowane w przypadku chorób nieprzewlekłych.

Wygląda więc na to, że encefalina ma wiele wspólnego z bólem. Jest odpowiedzialna na zniesienie odczuwania bólu, to znaczy łagodzi jego odczuwanie. Tak jak środki uspokajające podobne do morfiny. Niezwykłe odkrycie przydatne w przypadku leczenia chorób wywołujących ból.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Miller, R. J., & Pickel, V. M. (1980). The distribution and functions of the enkephalins. Journal of Histochemistry & Cytochemistry, 28(8), 903-917.
  • Reichlin, S. (1989). Neuroendocrinología. Wilson, J. y Williams, D. Endocrinología (7ma. ed),(pp: 770-74). Buenos Aires: Editorial Médica Panamericana.
  • MULTIMED. Revista Médica. Retrieved from http://www.multimedgrm.sld.cu/articulos/2003/v7-2/12.html
  • Matamoros-Trejo, G., & Asai Camacho, M. (2013). Variación estacional de péptidos opioides en el cerebro de la rata albina.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.