Dlaczego wieloryby śpiewają?

Pieśni wielorybów stale się zmieniają i wykazują uderzające właściwości wokalne. Walenie komunikują się za pomocą szerokiego repertuaru dźwięków, od gwizdów i trzasków po niezwykle melodyjne intonacje. Ale dlaczego to robią?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 02 października, 2022

Humbaki żyją w zimnym Morzu Grenlandzkim. Gatunek ten ma zwyczaj corocznego zmieniania swoich pieśni. Robią to każdego roku bez wyjątku. Walenie zawsze przyciągały naszą uwagę ze względu na swoją osobliwą zdolność wydawania dźwięków, często złożonych i harmonijnych. W niektórych przypadkach ograniczają się do prostych serii kliknięć lub gwizdków o wysokiej częstotliwości. Jednak dlaczego wieloryby śpiewają?

Skąd wzięło się to zachowanie? Dlaczego walenie wydają te dźwięki? Ssaki morskie, takie jak wieloryby, delfiny i morświny, są bardziej zależne od dźwięku niż my, jeśli chodzi o przetrwanie. W środowisku wodnym wzrok i węch tracą część swojego potencjału i funkcjonalności.

Dźwięk rozchodzi się cztery razy szybciej w wodzie niż w powietrzu. Ma większą moc. W związku z tym większość ssaków przyzwyczajonych do tego tego polega na interakcji i eksploracji dźwięku. Dlaczego jednak zwierzęta, takie jak humbaki, emitują najbardziej oryginalne, rytmiczne i urzekające piosenki? Zastanówmy się.

Wieloryby śpiewają jazz

Wieloryby to istoty społeczne, które żyją w grupach składających się z kilku osobników, zwanych strąkami. Śpiewają, żeby się ze sobą komunikować, zabiegać o siebie, a nawet przekazywać sobie informacje odnośnie miejsca występowania pożywienia i ławic ryb.

Procesy komunikacji pomiędzy wszystkimi grupami społecznymi spełniają podobne cele. Jednak biolodzy i eksperci w dziedzinie bioakustyki (badania odgłosów zwierząt) podejrzewają, że tak złożony rejestr kliknięć, gwizdów i pieśni służy innym celom. Wydaje się możliwe, że te wspaniałe ssaki morskie również śpiewają sobie dla przyjemności.

Humbaki i jazz: piosenkarze, którzy uwielbiają improwizować

Psycholog Eduardo Mercado z University of Buffalo (USA) opublikował odkrywcze badanie dotyczące zachowania waleni. Zasugerował, że wieloryby śpiewają jazz. Potrafią improwizować swoje piosenki i wykazywać niezwykłe walory akustyczne.

Nie tylko tworzą sekwencję dźwięków i powtarzają je, tak jak robią to ptaki. Ich utwory są bardziej spontaniczne, elastyczne i kreatywne. Co więcej, często w tej samej grupie wielorybów niektóre osobniki kopiują przez moment piosenkę innego walenia i błyskawicznie zmieniają wzór akustyczny, wnosząc swój „osobisty ślad”, tak jak robią to muzycy jazzowi.

To właśnie samce humbaki tworzą najbardziej złożone i rozbudowane piosenki. Mogą to robić godzinami, a ich śpiew jest słyszanym w odległości ponad 30 kilometrów. Śpiewają o każdej porze roku, ale częściej zimą, kiedy mają miejsce zaloty i reprodukcja.

Dlaczego wieloryby śpiewają i jaka jest funkcja ich pieśni?

Cetolodzy, podobnie jak sam doktor Mercado, podkreślają, że wieloryby mają wewnętrzną motywację do śpiewania. Zachwycają się tą czynnością. Emisja pewnych dźwięków, takich jak gwizdy czy klasyczne trzaski o wysokiej częstotliwości, ma wielorakie zastosowanie.

• Kliknięcia pozwalają im odróżnić przyjazne stworzenia od drapieżników. Są również używane do komunikowania się ze sobą.
• Specjalne piosenki ostrzegają o bliskości ławicy ryb.
• Ich dźwięki pełnią funkcje echolokacyjne. Bardziej przypominają rejestr akustyczny nietoperzy niż ptaków.
• Posługują się także komunikacją niewerbalną. Swoimi ogonami i płetwami wytwarzają „uderzenia” powierzchni morza.

Ponadto eksperci podkreślają znaczenie odróżnienia komunikacji społecznej od zwykłej osobistej ekspresji każdego wieloryba. Idea, że wieloryby śpiewają, aby się przedstawić, zyskuje coraz większą wartość. Uważa się, że mogą nawet używać swoich piosenek i rejestrów wokalnych jako sygnałów sonarowych.

Wieloryby inspirują się nawzajem pieśniami

Udowodniono, że humbaki, które zamieszkują ten sam obszar geograficzny, śpiewają podobne pieśni, z drobnymi różnicami. Są jak śpiewacy jazzowi, potrafią naśladować akustyczne utwory, ale improwizują je na swój własny sposób. Społeczne uczenie się morskich waleni jest tak uderzające, że nieuniknione jest porównywanie go z zachowaniem człowieka.

Wieloryby uczą się od siebie pieśni i naśladują je. To trochę tak, jak my uczymy się refrenu piosenki i nucimy ją na swój własny, szczególny sposób. Wieloryby karmią się nawzajem muzycznie, inspirują się nawzajem, przekazują wzory akustyczne z pokolenia na pokolenie, a nawet tworzą dialekty między stadami.

Podsumowując, chociaż prawdą jest, że nie udało nam się jeszcze w pełni rozwikłać zagadki, dlaczego wieloryby śpiewają, jest jeden niewątpliwy dowód. To fakt, że ich piosenki zarówno nas fascynują, jak i niepokoją. To tak, jakby zawierały w sobie coś atawistycznego, coś, co waha się między mistycznym a przerażającym. Bez wątpienia ci bogowie oceanu kryją tajemnice, których być może nigdy nie odkryjemy, ale w międzyczasie zasługują na nasz szacunek i ochronę.