Smutek z powodu rozpadu rodziny: ból zerwanych więzów

Czasami jesteśmy zmuszeni opłakiwać ludzi, którzy jeszcze żyją. Dzieje się tak, gdy syn, brat, a nawet rodzice decydują się na dystans i przestają mieć z nami kontakt.
Smutek z powodu rozpadu rodziny: ból zerwanych więzów
Valeria Sabater

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 30 września, 2022

Co się dzieje, gdy dorosłe dziecko dystansuje się od swojej rodziny? To rzeczywistość, z którą wiele osób musi sobie poradzić. Wiąże się z wyciszonym i często ambiwalentnym cierpieniem, które jest niepokojące i niezwykle trudne do opanowania. Smutek z powodu rozpadu rodziny jest skomplikowanym procesem, niezależnie od tego, czy zerwanie więzi jest uzasadnione, czy jest wynikiem czegoś nieoczekiwanego.

W ostatnich latach wiele mówiono o tym, jak polecane jest zdystansowanie się od bliskich, którzy nas ranią. To prawda, że często konieczne jest podjęcie tego kroku, aby chronić nasze zdrowie psychiczne. Jednak w grze w szachy, która reprezentuje rodzinę, występują ruchy i dynamika, które nie zawsze są łatwe do zrozumienia. Często nie są nawet uzasadnione. To nie tylko kwestia dobra i zła.

Dorosła osoba może nawiązać romantyczny związek i przestać rozmawiać z rodziną. Ponadto kwestie gospodarcze często podsycają ogień wielu sporów i coraz większych dystansów. Zdarzają się również przypadki osób, które z powodu problemów psychicznych, takich jak zaburzenie osobowości typu borderline (BPD), mogą podejmować niespójne, impulsywne decyzje.

Są to naprawdę złożone doświadczenia, które zwykle są bolesne. Z tego powodu w wielu przypadkach ludzie są zmuszeni przejść przez proces żałoby. Jest to jednak żałoba, o której nie mówi się zbyt wiele. Żałoba po bliskich, których choć żyją, znikają z naszego życia.

„Szczęśliwe rodziny są takie same; każda nieszczęśliwa rodzina jest nieszczęśliwa na swój sposób”.

-Lew Tołstoj-

Szczęśliwa rodzina
Coraz więcej rodzin się rozpada. Zjawisko to jest bardziej powszechne w relacjach rodziców i ich dzieci.

Smutek z powodu rozpadu rodziny

Choć zwiększanie dystansu z członkami rodziny jest coraz częstsze, jest to również zjawisko, o którym rzadko się mówi. Dla niektórych to nawet temat tabu. W końcu rodzina nadal postrzegana jest jako święta instytucja, w której nigdy nie ma żadnych tarć i wszystko jest różowe. Jednak w krajach zachodnich dystans między rodzicami a dziećmi staje się coraz większy.

Karl Andrew Pillemer jest socjologiem i gerontologiem, który dogłębnie badał to zjawisko. W swojej książce Fault Lines: Fractured Families and How to Mend Them dokumentuje wysoki stopień zrywania więzi między członkami grupy rodzinnej.

Sugeruje, że prawie 27 procent Amerykanów zerwało więzi z rodzicem, dzieckiem czy rodzeństwem. Takie dystansowanie sprawia ból, powodując chroniczny stres i cierpienie, które z reguły nie jest adresowane psychologicznie.

Żałoba po rozpadzie rodziny określa emocjonalny dyskomfort, który odczuwamy, gdy ukochana osoba oddala się od reszty rodziny. Nawet jeśli decyzja ta jest uzasadniona, nie przestaje wywoływać pewnych sprzecznych uczuć, tworząc pustkę i sprzeczne, trudne do zdefiniowania emocje.

Strategie radzenia sobie z dystansem w rodzinie

Przyczyny, które prowadzą do zerwania relacji rodzinnych, są liczne i bardzo złożone. Czasami ich źródło tkwi w pewnych nieporozumieniach. Mogą to być na przykład rodzice, którzy nie akceptują partnerów swoich dzieci. Albo dzieci, które po serii traumatycznych przeżyć uciekają przed rodzicami. Zdarzają się również konflikty ekonomiczne, a także psychiczne.

Smutek z powodu rozpadu rodziny jest często spowodowany zachowaniem krewnego, który cierpi na problemy ze zdrowiem psychicznym. Życie z osobą cierpiącą na pewne zaburzenia psychiczne lub jakiś rodzaj uzależnienia może być trudne.

Jak radzić sobie z takimi sytuacjami? Spójrzmy.

Zerwij z piętnem: zaakceptuj, że to typowe sytuacje

Zerwanie więzi z rodziną jest zwykle postrzegane jako piętno. Mamy tendencję do oceniania dziecka, które nie rozmawia z rodzicami. Krytykujemy rodzeństwo, które od dziesięciu lat nie chciało się z nami spotkać. Musimy jednak zrozumieć, że są to powszechne sytuacje.

Problem polega na tym, że o rodzinnych kłótniach i zerwaniach relacji mówi się za mało. Ponadto potrzebujemy lepiej wyszkolonych specjalistów, którzy pomogą ludziom w tego typu doświadczeniach. Wiele osób w głębi duszy chce się pogodzić, ale nie mają odpowiednich strategii, aby to zrobić.

Znaczenie komunikacji dla wyjaśnienia problemu i podjęcia decyzji

Wiele trudności leży w problemach z komunikacją. Badania przeprowadzone przez Utah State University (USA) wskazują, że w tego typu sytuacjach kluczowa jest umiejętność komunikowania się asertywnie, jasno i z szacunkiem.

Niezależnie od tego, czy istnieje potrzeba pogodzenia się, czy podtrzymania rozłąki, trzeba to jasno wyrazić i wygłosić opinie. Tylko w ten sposób istnieje możliwość zbliżenia lub radzenia sobie z żałobą. Zbyt często rodzice, rodzeństwo lub dzieci doświadczają niespodziewanej i traumatycznej nieobecności ukochanej osoby.

To bardzo ważne, aby zawsze wszystko było dokładnie wyjaśnione. Życie w ciągłej niepewności co do stanu Waszej relacji może być druzgocące i generować niestabilne sytuacje.

matka i córka kłócą się
Konflikty powodują „szkody uboczne”. Zmuszają członków rodziny do opowiedzenia się po jednej lub drugiej stronie.

Zrozumienie emocji wynikających z zerwania relacji

Żal z powodu zerwania kontaktu z członkiem rodziny może wzbudzać ambiwalentne emocje, od smutku po gniew. Cierpiący mogą odczuwać ból z powodu tej trudnej sytuacji, ale także zdezorientowanie, a nawet wstyd. Może to być na przykład wstyd społeczny za posiadanie syna, który z nimi nie rozmawia. Lub posiadanie rodzeństwa, z którym nie mamy kontaktu.

Każda osoba doświadczy tej sytuacji w wyjątkowy sposób i każda rzeczywistość będzie normalna.

Emocji nie wolno tłumić. Bardzo często ludzie nie chcą o nich rozmawiać ani nawet o nich myśleć. Ta pustka jest pełna dyskomfortu i nieprzyjemnych słów, niektórych wypowiedzianych i niedopowiedzianych. To wymiary, które wymagają głębszej analizy.

Musimy zagłębić się w każdą emocję i bolesną myśl. Rozmowa z postaciami wsparcia o wszystkim, co czujemy, będzie bardzo pomocna.

Rozmycie się więzi rodzinnych często powoduje formę chronicznego stresu. Sytuacje te stają się ukrytymi ranami, które nosimy ze sobą przez całe życie.

Przeformułuj relacje i spróbuj żyć w teraźniejszości

Rodzina nie jest świętą instytucją, która może wszystko przezwyciężyć i zawsze pozostaje niezwyciężona. Czasami się rozpada. Może nawet zostać przeformułowana na inną formę. Tak czy inaczej, smutek z powodu rozpadu rodziny zmusza nas do refleksji nad naszymi relacjami i ukształtowania nowego etapu.

Wiele osób, które są zdystansowane od krewnych, przeżywają swoją rzeczywistość ze smutkiem i tęsknią za tą relacją. Chcieliby wrócić do pewnego momentu w czasie i rozwiązać istniejące problemy. Jednak nie zawsze jest to możliwe. Żal zmusza nas do uzdrowienia przeszłości i skupienia się na teraźniejszości.

Jeśli masz syna, brata, ojca lub matkę, którzy nie chcą się z Tobą widzieć, powinieneś zaakceptować ich decyzję. Skoncentruj się na tych, którzy są Ci bliscy. Kochaj i troszcz się o więzi, które są satysfakcjonujące i odwzajemnione, niezależnie od tego, czy dotyczą Twojej rodziny, czy nie. Jest również całkowicie zrozumiałe, że tęsknisz za tymi, których już nie ma w Twoim życiu i za szczęśliwszymi czasami, które minęły.

Z drugiej strony, jeśli to Ty postanowiłeś się zdystansować, pamiętaj, dlaczego to robisz. Robisz to dla własnego dobra. To normalne, że nadal odczuwasz pewien smutek z powodu tego, co się nie udało.

W dzisiejszych czasach jest coraz więcej osób, które noszą na sobie ciężar nieporozumień i dyskomfortu z powodu rozłąki w rodzinie. Do takiej sytuacji trzeba podejść w sposób specjalistyczny. Osoby cierpiące muszą być skierowane w przestrzeń większego spokoju i akceptacji.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Scharp KM. “You’re Not Welcome Here”: A Grounded Theory of Family Distancing. Communication Research. 2019;46(4):427-455. doi:10.1177/0093650217715542.
  • Pillemer, Karl (2020) Fault Lines: Fractured Families and How to Mend Them.  Avery

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.