Dlaczego niektórzy ludzie nie lubią kontaktu fizycznego?
Niewiele jest rzeczy bardziej pocieszających niż przytulenie. To gest, który sprawia, że czujesz się kochany, wspierany i bezpieczny. Jednak nie wszyscy doświadczają tych przyjemnych wrażeń. Dla niektórych nawet zwyczajne dotknięcie ramienia może spowodować duży dyskomfort. Dlaczego niektórzy ludzie nie lubią kontaktu fizycznego?
Kontakt fizyczny może być różnego rodzaju i przekazywać różne wiadomości. Służy do przywitania się i pożegnania, przekazania wsparcia i okazania empatii lub uczucia. Krótko mówiąc, jednoczy nas i zbliża do innych. Dla większości jest to niezwykle przyjemny bodziec.
Niemniej jednak istnieją pewne okoliczności i cechy osobiste, które mogą sprawić, że ten kontakt będzie wydawał się inwazyjny lub groźny. Jeśli znasz kogoś, kto unika uścisków, czuje się niekomfortowo z pocałunkami i ma tendencję do trzymania bezpiecznego dystansu fizycznego, możesz się zastanawiać, co jest z nim nie tak.
W przypadku, gdy jest to bliska Ci osoba, możesz nawet poczuć się odrzucony przez jej postawę. Znajomość przyczyn ich zachowania pomoże Ci je zrozumieć. Przyjrzyjmy się niektórym możliwym przyczynom.
1. Sposób wychowania
Badanie wykazało, że stopień, w jakim okazujemy fizyczne uczucie i czujemy się z nim komfortowo, zależy od tego, jak zostaliśmy wychowani. Na przykład dorastanie w bliskiej i kochającej rodzinie zachęca maluchy do przyjęcia tego samego otwartego i zorientowanego na dotyk stylu. I odwrotnie, jeśli rodzice nie okazywali takich postaw, dzieci prawdopodobnie przyjmą tę samą zdystansowaną pozycję.
Nie jest to jednak decydujące, ponieważ w niektórych przypadkach dzieje się dokładnie odwrotnie. Niektórzy ludzie, którzy dorastali z brakiem fizycznego uczucia, mogą później próbować to zrekompensować. To oni zawsze przejmują inicjatywę, całują i przytulają bliskich.
2. Niska samoocena i niepewność
Niektórzy ludzie nie lubią kontaktu fizycznego, ponieważ mogą nie mieć silnej i zdrowej samooceny. Udowodniono, że osoby najbardziej niepewne siebie na ogół czują się zagrożone, będąc blisko innych. W efekcie czują się bardziej obnażone. Jest to szczególnie groźne, jeśli cierpią na lęk społeczny.
Zaznaczając i zachowując dystans, czują, że mają większą kontrolę nad sytuacją. Oznacza to, że unikają poczucia bezbronności. Co więcej, czują, że chroni ich to przed odrzuceniem lub zbyt intymną więzią emocjonalną.
Odmowa kontaktu fizycznego często wskazuje na brak zaufania do siebie lub innych.
3. Obraz siebie i świadomość ciała
Obraz siebie i związek, jaki dana osoba ma z własnym ciałem, również mogą być czynnikami sprzyjającymi. Osoby te mogą mieć kiepski obraz siebie. Oznacza to, że (mniej lub bardziej świadomie) poczują odrzucenie swojego ciała lub wizerunku.
Dlatego też, jeśli czują się brzydkie, nieprzyjemne, nieatrakcyjne, zbyt wysokie lub niskie, zbyt grube lub chude lub postrzegają siebie jako pełne wad, prawdopodobnie będą unikać dotykania przez innych. W pewien sposób mogą nawet czuć się niegodni tego kontaktu lub być nadmiernie na niego narażeni.
Mogą również mieć niewielką świadomość ciała, co oznacza, że zwykle nie słuchają swojego ciała i nie mają z nim kontaktu. W ten sposób dotyk lub przytulenie innej osoby sprawia, że natychmiast wracają do swojego ciała, do którego nie są przyzwyczajeni i na które nie zwracają uwagi. To może sprawić, że poczują się nieswojo.
4. Wzorce kulturowe
Oczywiście środowisko, w którym dorastali i w którym teraz żyją, również kształtuje ich opinie na temat fizycznego okazywania uczuć. Na przykład w niektórych kulturach fizyczna bliskość jest zachęcana i wywyższana, podczas gdy w innych jest ona ograniczana i źle widziana.
5. Lęki i fobie
Niektórzy ludzie nie lubią kontatu fizycznego i mogą unikać zbliżania się do innych z powodu fobii przed zarazkami, brudem lub rozprzestrzenianiem się niektórych chorób. Może to być nawet wcześniejszy strach przed nimi, który pogorszył się z powodu niedawnej pandemii.
Jednak są ludzie, którzy naprawdę nie mogą znieść kontaktu fizycznego, a sama myśl o byciu dotkniętym przez kogoś innego powoduje u nich skrajny niepokój. Jest to irracjonalny strach znany jako hafefobia.
6. Trauma i nadużycia
Wreszcie, osoby, które w przeszłości doświadczyły przemocy seksualnej lub fizycznej, mogą odrzucać kontakt fizyczny. Wcześniejsze traumy i negatywne doświadczenia często generują wielki strach przed nawiązaniem fizycznej bliskości z innymi.
Potrzebujesz kontaktu fizycznego
Większa lub mniejsza skłonność do poszukiwania i cieszenia się kontaktem fizycznym może być cechą osobowości. Istnieją różne języki miłości i każdy z nas wyraża uczucia w inny sposób. Jednak badania potwierdzają korzyści płynące z kontaktu fizycznego dla ludzi.
Kontakt fizyczny obniża poziom stresu, poprawia zdrowie i układ odpornościowy, wzmacnia pozytywne stany emocjonalne i promuje relacje społeczne. Z tych powodów ważne jest, aby pracować nad wszystkimi aspektami, które sprawiają, że postrzegamy kontakt jako nieprzyjemny lub niebezpieczny.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Forsell, L. M., & Åström, J. A. (2012). Meanings of hugging: From greeting behavior to touching implications. Comprehensive Psychology, 1, 02-17.
- IsHak, W. W., Kahloon, M., & Fakhry, H. (2011). Oxytocin role in enhancing well-being: a literature review. Journal of affective disorders, 130(1-2), 1-9.
- Suvilehto, J. T., Nummenmaa, L., Harada, T., Dunbar, R. I., Hari, R., Turner, R., … & Kitada, R. (2019). Cross-cultural similarity in relationship-specific social touching. Proceedings of the Royal Society B, 286(1901), 20190467.