Diogenes - 5 najbardziej żenujących fraz starożytnego cynika

Diogenes to znany starożytny filozof, który w głoszonych przez siebie poglądach często pozwalał sobie na cynizm. Diogenes usiłował zrozumieć prawdę otaczającego go świata z zupełnie prostych i czystych pobudek. 

W rzeczywistości nie zachowało się zbyt wiele fraz, których autorem był Diogenes. Znajomość tych natomiast, które znamy dzisiaj, zawdzięczamy jego uczniom i zwolennikom. Jednym z nich był Diogenes Laercio, który przyczynił się do ponownego zebrania wielu jego nauk.

Charakterystyczną cechą tego filozofa rodem z Synopy, znanego w Atenach była nadzwyczajna prostota. Ponad wszystko kochał wolność i nie bał się mówić prawdy tym, którzy sprawowali władzę. Mawiano o nim, że mieszkał w beczce i często brano go za żebraka. Oto niektóre z najbardziej znanych fraz wypowiedzianych przez tego starożytnego cynika.

1. Diogenes – na temat zniewagi

Jedna ze znanych fraz głosi: “Zniewaga pozbawia godności tego, kto ją wypowiada, a nie tego, w kogo jest wycelowana”. Oznacza to, że często wina leży po stronie osoby rzucającej obelgi, a nie po stronie tego, kto miał być jej odbiorcą.

Prawdą jest, że Diogenes znany był z wyrażania swoich prawd przy użyciu mocnych słów. Głównie jednak odnosił się do tak zwanej podwójnej moralności i braków w etyce, a nie do poszczególnych osób.

2. Pochlebcy

Jeden z jego uczniów, Hekaton, pozostawił zapisaną przez Diogenesa frazę. Wydaje się, że była ona jedną z częściej przez niego powtarzanych. Mówi ona, że “Lepsze jest towarzystwo kruków, niż pochlebców. Kruki bowiem pożerają martwych, ale pochlebcy żywych”.

Jeżeli filozof ten kogoś nienawidził, to z pewnością byli to pochlebcy. On sam stał się znany z powodu pewnego epizodu. Ze względu na jego sławę, poszukiwał go Aleksander Wielki. Stanął przed nim i powiedział, że spełni jakiekolwiek jego życzenie. Diogenes poprosił go więc, żeby ten się przesunął, ponieważ zasłania mu słońce.

3. Zupełna prostota

Mawia się, że pewnego razu Diogenes obserwował dziecko, które piło wodę podając ją sobie własnymi rękami. Filozof miał bardzo mało rzeczy, ale była wśród nich gliniana miska. Widząc jednak dziecko powiedział: “Małe dziecko pokonało mnie pod względem prostoty”, po czym wyrzucił miskę.

Innym razem widział jak inne dziecko jadło posiłek podany na liściu. Była to soczewica, którą dziecko nakładało do ust chlebem. Naśladując je pozbył się naczynia, którym się dotąd posługiwał i od teraz jadał, jak wspomniane dziecko.

4. Na temat mówienia i zachowywania ciszy

Pewnego razu cynik ten powiedział: “W milczeniu uczy się słuchania, słuchając można nauczyć się mówić; po nauczeniu się mowy można się uczyć milczenia“. Jeśli nawet fraza ta nie należy do Diogenesa, to zupełnie odpowiada jego sposobowi myślenia. Zwraca uwagę na to, że konwersacja jest złożonym procesem, którego powodzenie w wielkiej mierze zależy od tego jak słuchamy. 

5. Na temat jałmużny

Historia donosi, że jeden z Ateńczyków będący pod wrażeniem niskiego pod względem materialnym poziomu życia Diogenesa zapytał: “Dlaczego ludzie dają pieniądze żebrakom, a nie filozofom?”.

Diogenes po chwili namysłu odpowiedział: “Bo myślą, że pewnego dnia mogą stać się niepełnosprawni lub ślepi, ale nigdy, że staną się filozofami“. To doskonały sposób na powiedzenie, że jałmużna u swoich podstaw również opiera się na egoizmie. U podstaw nie leży bowiem zaleta, ale uczucie braku, nie wynika z empatii, ale ze strachu.

W czasach Diogenesa filozofowie cieszyli się wielkim poważaniem. On sam mógł żyć w zbytku i sławie korzystając z licznych przywilejów. Jednakże wolał pozbyć się wszystkiego, żeby być bardziej autentycznym, żeby lepiej poznać samego siebie. Właśnie z tego powodu pamięta się o nim po upływie ponad dwóch tysięcy lat.