Depresja i ból pleców: czy są powiązane?

Depresja i ból pleców często idą w parze. Chroniczne lumbago nierzadko wiąże się z tym zaburzeniem psychicznym. Na czym polega ta zależność?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 10 grudnia, 2021

Depresja i ból pleców często są bezpośrednio powiązane. Ta pierwsza powoduje ten drugi, a chroniczne bóle pleców nierzadko prowadzą do zaburzeń nastroju. To wyczerpujące schorzenia znacznie obniżające jakość życia.

Podobnie wygląda sytuacja w przypadku depresji. Jej wpływ na sytuację psychiczną, społeczną, zawodową i osobistą sprawia, że zyskuje na sile. Co więcej, problem ten akumuluje się od dekad i jest coraz dokładniej badany. Ciągłe cierpienie uniemożliwia bowiem normalne funkcjonowanie.

Warto poznać przyczyny i mechanizmy radzenia sobie z nią.

Depresja i ból pleców: czynniki determinujące tę zależność

Depresja zwykle ma dość silne objawy fizyczne. Poza bólem pleców mogą pojawić się skurcze, sztywność karku, migreny, bóle stawów, dolegliwości żołądkowe…To nic nowego. Wiadomo bowiem, że wiele osób cierpiących na zespół stresu pourazowego odczuwa różne odmiany bólu fizycznego.

Atkinson, Slater, Patterson, Grant i Garfin (1991) ustalili, że depresja i bóle pleców dokuczają wielu weteranom powracających z misji w ramach konfliktów zbrojnych. Badania takie jak to przeprowadzone przez uniwersytet w Jilin specjalizujący się w badaniach genetycznych, dostarczają nam informacji na temat zależności pomiędzy tymi dwoma wymiarami.

Zaburzenia nastroju i przewlekłe bóle to często dwie strony tej samej monety.

Warto dowiedzieć się, dlaczego tak jest.

Im poważniejsza depresja, tym silniejsze bóle pleców

Gdy lumbago ma podłoże psychiczne lub emocjonalne, stan jest poważny. To zaawansowane stadium zaburzeń nastroju będące zwykle konsekwencją zaniedbania lub zignorowania problemu.

Wykonywane w takich sytuacjach rentgeny i tomografie komputerowe dowodzą, że te same r ejony mózgu powiązane są z depresją i percepcją bólu fizycznego. 

Można uznać, że ból emocjonalny odczuwamy jest podobnie do bólu fizycznego. Ustalono także, że stany depresyjne wzmagają produkcję białek typu BDNF. Cząsteczki te wydzielane są w rdzeniu kręgowym.

Przewlekłe cierpienie emocjonalne a kondycja fizyczna

Uniwersytet w Berlinie i niemiecka służba zdrowia przeprowadziły badanie na 43 000 osób, by zrozumieć zależność pomiędzy depresją a bólem pleców. Ustalono, że problem ten częściej dotyka kobiet, a w szczególności tych po 50 roku życia.

 Odnotowano także, iż zwykle dotyczy on osób otrzymujących niedostateczne wsparcie emocjonalne, społeczne i psychologiczne. Czasami wpadamy w dłuższe okresy zaniedbywania własnego stanu emocjonalnego, co sprzyja pogłębianiu się depresji. Wówczas mogą pojawić się objawy psychosomatyczne, w tym bóle pleców.

Odnotowano jeszcze jeden ważny fakt. Osoby z przewlekłym lumbago przejawiają podwyższone ryzyko zapadnięcia na zaburzenia nastroju. Ból, ograniczenia w zakresie wykonywania podstawowych czynności, utrudnienia w pracy i życiu codziennym znacznie wpływają na stan mentalny.

Depresja i ból pleców: jak je leczyć?

Stawiając czoła depresji i bólom pleców warto wykorzystać interdyscyplinarne podejście. Grunt to odpowiednia diagnostyka i wykluczenie ewentualnych zaburzeń czy innych problemów o podłożu psychicznym. Najlepiej sprawdzają się następujące metody:

• Leczenie farmakologiczne: antydepresanty, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.
• Terapia poznawczo-behawioralna. Pozwala na pracę nad dysfunkcyjnymi myślami i wprowadzenie bardziej odpowiednich zachowań.
• Techniki relaksacyjne takie jak umiarkowany wysiłek fizyczny, oddychanie, medytacja, sposoby radzenia sobie z emocjami…
• Programy rehabilitacyjne. Istnieją jednostki medyczne i psychologiczne wyspecjalizowane w leczeniu bólu. Współpraca fizjoterapeutów, lekarzy i psychologów zwykle daje dobre rezultaty.

W ostatnich latach pracowano nad rozwojem interesujących projektów. Badania takie jak to przeprowadzone przez Gatchel, RJ i Turk naświetlają potrzebę osiągnięcia “odwarunkowania mentalnego” u pacjentów. Wiele osób podlega bowiem wpływowi bólu, zamyka się w cierpieniu i nie jest w stanie iść naprzód, co pogłębia depresję.

Trzeba pracować nad tym problemem, by podążać ku postępowi w obrębie życia codziennego.